iklan

MANUFAHI, POLÍTIKA

Povu mak fatór determinante ba desentralizasaun administrativu no podér lokál

Povu mak fatór determinante ba desentralizasaun administrativu no podér lokál

AINARO, 13 Outubru 2025 (TATOLI)—Prezidente Autoridade Munisípiu (PAM), Manufahi Luis Marçal da Costa, hateten prespetiva no preparativu Manufahi ba Desentralizasaun Podér Lokál, Munisípiu ne’ebé nia lidera la ko’alia liu kona-ba polítika maibé kria de’it estabilidade hodi prepara povu tanba povu mak fatór determinante ba desentralizasaun administrative no podér lokál.

Notísia Relevante: Desentralizasaun mak dalan podér lokál hametin dezenvolvimentu inkluzivu-sustentavel 

“Prespetiva Manufahi nian hodi halo preparativu ba Desentralizasaun Podér Lokál ita la ko’alia liu ba polítika maibé ita kria mak estabilidade. Ida-ne’e ita-nia prioridade primeiru ba oinsa simu Desentralizasaun, atu ema hotu bele fó nia kontribuisaun,” PAM Manufahi hateten liuhusi programa Talkshow liuhusi programa HAKBESIK” ho topiku “Hakbesik iha Povu Nia Leet” ne’ebé realiza iha Pauzada Maubisse, segunda ne’e.

Nia dehan, daudaun ne’e Manufahi oan halibur malu la haree ba partidu polítika, organizasaun no seluk tan, atu iha hanoin ida-de’it atu simu Desentralizasaun Podér Lokál.

“Ita halibur entidade sira hotu, partidu polítiku, organizasaun juventude, NGO, estudante, matenek na’in sira hotu halibur malu atu haree vizaun ida ba futuru oinsa atu dezenvolve Munisípiu Manufahi,” nia dehan.

Nia hatutan, preparativu Manufahi nian barak-liu mak tun ba baze hodi rona direta preokupasaun komuniade nian no hanoin di’ak ruma karik, simu Desentralizasaun iha futuru buat hotu bele la’o ho di’ak no servisu hotu bele la’o ho susesu.

“Ita-nia preparativu agora mak tun barak liu ba baze, ba rona direta komunidade nia preokupasaun. Sira-nia dezafiu no rona sira nia hanoin di’ak ruma, atu nune’e iha futuru mai Podér Lokál mai ita bele servisu ho unidade,” nia dehan.

Líder Munisípiu Manufahi ne’e argumenta, Desentralizasaun Podér Lokál nu’udar polítika husi Governu sentrál ho nune’e tenke prepara-an maka’as mak simu.

“Ita lakohi ko’alia atu duni direitu simu Desentralizasaun Podér Lokál, tanba desizaun ida-ne’e desizaun polítika iha nivél aas nian. Ita-bele halo buat hotu maibé husi nasionál haree katak ita laiha estabiliade no bele prepara tiha kondisaun mínimu hotu, bainhira povu seidauk preparadu ita seidauk bele halo buat-ida,” nia hateten.

Tanba ne’e, Autoridade Munisípiu nia servisu mak prepara povu oinsá bele simu Desentralizasaun Podér Lokál.

“Ita-bele halo dezenvolvimentu boot maibé povu mak ita la prepara, ita labele halo buat-ida. Ida-ne’e mak agora ita konstrui mak povu, dezenvolve mak ita-nia povu, dezenvolve mak entidade sira hotu, para sira bele simu malu. Desentralizasaun ne’e ba futuru ida-ne’ebé di’ak-liu,” nia dehan.

Enkuantu, ko’alia kona-ba harii edifisiu, infrastrutura báziku, estrada, ponte, irrigasaun no kámara Munisipál, Munisípiu la bele ko’alia no foti desizaun tanba laiha podér tanba kompeténsia hotu sei sentraliza iha Governu sentrál.

“Kona-ba dezenvolvimentu sira boot ne’e ami labele ko’alia tanba laiha podér, kompeténsia hotu iha Governu sentrál. Ida-ne’e mak ami-nia servisu mak prepara povu hodi simu Desentralizasaun. Ha’u ba tuur hanesan Prezidente Autoridade polítika mak hili, maibé ha’u la ko’alia polítika. Ha’u sai liman-ain Governu sentrál nian atu implementa Governu sentrál nia polítika, ida-ne’e mak prepara dajudaun ona ita-nia povu,” nia hateten.

Entretantu, Desentralizasaun podér lokál prevista iha Konstituisaun RDTL artigu 5 (desentralizasaun), artigu 71 (organizasaun administrativa) no artigu 72 (podér lokál).

Husi baze fundamenta hirak-ne’e fó dalan ba Governu no Parlamentu Nasionál aprova ona lei podér lokál no desentralizasaun administrativa, lei eleitorál, lei finansa munisipál no sei iha tán lei komplementár seluk ne’ebé oras ne’e, Governu dezenvolve hela.

Jornalista : Hortencio Sanchez

Editór       : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!