DILI, 07 agostu 2020 (TATOLI)-Iha tinan 2021 nia-laran, Governu liuhosi Ministériu Obra Públika (MOP) planeia reativa filafali sistema klasifikasaun empreza tuir Dekretu-Lei númeru 27/2010, 22 dezembru, kona-ba sertifikasaun empreza privadu, nune’e bele ezekuta obra Estadu.
Diretór Nasionál Aprovizionamentu MOP, Quintiliano Afonso Belo, informa iha tinan hirak liubá MOP konsege kategoriza empreza besik 700 no hosi númeru ne’e konsege prodúz sertifikadu ba empreza konstrusaun sivíl no empreza konsultória téknika sivíl hamutuk 697.
“Empreza sira ne’e kobre munisípiu 12 inklui Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-cusse Ambeno (RAEOA), tuir klasifikasaun idaidak ninian. Maibé daudaun sertifikadu ne’ebé empreza sira hetan, invalidu ona tamba durasaun kada sertifikadu ba tinan-rua de’it,” tenik Diretór Nasionál ne’e ba Agência Tatoli, iha ninia knaar fatin, Caicoli, sesta ne’e.
Ba kestaun ne’e, Ministru Obra Públika, Salvador Eugênio Soares dos Reis Pires, orienta ona ekipa Diresaun Nasionál Aprovizionamentu (DNA) hamutuk ho Gabinete MOP atubele reativa sistema klasifikasaun empreza.
“Nune’e, empreza sira bele halo renovasaun ba sertifikadu invalidu (mate) no emite foun ba empreza sira ne’ebé seidauk iha klasifikasaun,” nia akresenta.
Diretór ne’e dehan, loloos natualizasaun ba sistema ne’e hahú ona iha janeiru 2020 maibé tanba kestaun balun seidauk bele realiza to’o agora.
“Infelizmente, ami labele halo tamba ita la’o de’it ho osan duodésimu, ne’ebé implika halo manutensaun sistema baze dadus molok realiza atualizasaun. Maibé MOP liuhosi DNA hamutuk ho ajénsia sira esforsu nafatin hodi identifika vantagen no dezvantagen sira, nune’e empreza sira labele sai fali vítima iha kompetisaun nia-laran,” nia subliña.
Iha kestaun ne’e, MOP sei haree mekanizmu fahe klasifikasaun tuir atividade negósiu, iha sertifikadu ne’ebé Servisu Rejistrasaun no Verifikasaun Emprezariál (SERVE) fó ba empreza no kontratór sira iha área bee-moos, sanitasaun inklui eletrisidade.
Aleinde ne’e, ministériu ne’e sei halo mós alterasaun balun ba guia apoiu ho baze ba dekretu-lei em vigor tuir situasaun no realidade atuál ho kolaborasaun másimu hosi Kámara Komérsiu Indústria Timor-Leste (CCI-TL).
Guia apoiu ne’ebé bazeia ba lei ne’ebé vigora fahe ba klasifikasaun rua hanesan, klasifikasaun dahuluk ba “Empreza Konstrusaun Sivíl”, kategoria A ho númeru empreza hamutuk 59, ne’ebé bele ezekuta projetu ho valór $1.500.000 ba leten, kategoria B1 ho númeru empreza hamutuk 89, ne’ebé bele ezekuta projetu ho valór $750.000 to’o $ 1.500.000, kategoria B2 ho númeru empreza hamutuk 181, ne’ebé bele ezekuta projectu ho valór $250.000 to’o $750.000, kategoria C ho númeru empreza hamutuk 284, ne’ebé bele ezekuta projetu ho valór $25.000 to’o $ 250.000.
Enkuantu klasifikasaun daruak ba “Empreza Konsultadoria Téknika”, kategoria A ho númeru empreza hamutuk haat, ne’ebé bele ezekuta projetu ho valór $1.500.000 ba leten, kategoria B1 ho númeru empreza hamutuk rua, ne’ebé bele ezekuta projetu ho valór $750.000 to’o $1.500.000, kategoria B2 ho númeru empreza hamutuk hitu, ne’ebé bele ezekuta projectu ho valór $250.000 to’o $750.000, kategoria C ba empreza konsultadoria téknika, ho totál empreza rejistadu iha sistema hamutuk 697.
“Hosi totál ne’e, empreza 626 simu ona sertifikadu no 71 la konsege hetan sertifikadu tamba la prense rekezitu ne’ebé prevee iha Dekretu-Lei númeru 27/2010, 22 dezembru,” Quintiliano Afonso realsa.
Jornalista: Florêncio Miranda Ximenes
Editora: Julia Chatarina
