DILI, 19 outubru 2022 (TATOLI)—Peskizadór iha Lao Hamutuk, Mariano Ferreira, hateten atu hasa’e produsaun ai-han iha Timor-Leste mak presiza iha formasaun hodi kapasita agrikultór sira no halo estudu komparativu.
Notísia Relevante: OJE 2023: Lao Hamutuk husu Governu fó prioridade ba setór agrikultura
“Presiza fó kapasitasaun ba agrikultur sira kona-ba estudu komparativu. Agrikultór sira rasik mak ba apreende iha ema-nia rain, hodi nune’e bainhira sira fila ba sira-nia natar, fatin ne’e sira hatene ona no halo tuir. Ida-ne’e mak durante ne’e ami ezije ministériu maibé realidade orsamentu ba programa sira hanesan ne’e nunka iha. Tanba ne’e presiza duni ita atu kapasita ita-nia agrikultór sira hodi bele implementa iha sira-nia toos ka natar rasik,” peskizadór ne’e hateten ba Agência Tatoli, iha Lao Hamutuk, Bebora, kuarta ne’e.
Iha estudu komparativu barak maibé kargu xefia no diretór mak ba no fila hodi tuur de’it iha ministériu no nunka fahe tutan matéria ne’ebé mak sira heten no apreende ne’e ba agrikultór sira iha baze.
“Depois dehan imi (agrikultór) tenke halo produsaun no hasa’e rendimentu produsuan, ne’e la la justu. Tanba ne’e atu dezenvolve agrikulura mak dahuluk tenke prepara kondisaun hosi fasilita ekipamentu ka material, depois oinsá mak fó treinamentu no kapasita sira nune’e bele ajuda toos-na’in sira hodi bele hasa’e produsaun,” nia dehan.
Ho ida-ne’e, nia kontinua rekomenda ba Ministériu Agrikulrura no Peska (MAP) atu haree kestaun ne’e no tenke kapasita agrikultór sira liuhosi formasaun, nune’e sira lebele kuda produtu ho oin ida de’it maibé kuda produtu oioin inklui haki’ak ikan no animál sira.
Nune’e, presiza intervensaun hosi ministériu relevante sira hotu tanba bainhira Timor Leste kada tinan selebra loron mundiál ai-han maibé laiha asaun konkreta ruma atu hadi’a kondisaun agrikultór sira-nian, atu aumenta produsaun no hadi’a rendimentu povu nian maibé Timor-Leste kontinua depende ba importasaun.
Peskizador ne’e fó hanoin katak Parlamentu Nasionál tinan-tinan aprova ona orsamentu Jerál Estadu rihun ba rihun, inklui setór agríkola sira hodi aumenta produsaun ai-han, maibé tuir sensu agríkola iha 2019, maizumenus 36% hosi agrikultór sira sofre hosi inseguransa ai-han ne’ebé krónika, nune’e husu ba Governu atu kria programa ne’e bazea ba sensu.
Jornalista : Osoria Marques
Editór : Cancio Ximenes
