OÉ-CUSSE, 27 novembru 2022 (TATOLI)–Prezidente Autoridade (PA) Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-cusse Ambeno (RAEOA), Arsénio Paixão Bano, louva no agradese ho inisiativa Governu, hodi atribui sertifikadu títulu na’in ba rai no konsidera bele fó solusaun ba problema rai sira ba implementasaun mega projetu.
“Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, ita-boot nia Governu iha mandatu VIII Governu Konstitusionál halo istória boot ba povu Timor-Leste, hafoin tinan-400 liu tama to’o faze ukun an, labele fó títulu rai ba ema Timor, ohin VIII Governu hahú lansa. Ha’u agradese tanba ho ida-ne’e maka sei fó tulun RAEOA atubele rezolve ona problema rai afetadu sira iha mega projetu Zona Espesiál Ekonomia Sosiál Merkadu (ZEESM),” PA RAEOA hateten iha ámbitu lansamentu atribuisaun sertifikadu títulu na’in ba rai, iha otél Ambeno, domingu ne’e.
Biban ne’e, nia sujere ba Xefe Governu no Ministériu Justisa (MJ) atu konsidera loron 27 novembru saia nu’udar loron nasionál ba asuntu rai iha Timor-Leste, tanba iha loron ne’e, Governu sentrál hili Oé-cusse atu halo lansamentu ba atribuisaun dahuluk sertifikadu títulu na’in ba rai.
“Iha ami-nia serbisu iha RAEOA, ita hotu bele haree estrada barak ne’ebé mak liukomunidade nia rai privadu. Iha tinan-ualu nia laran, komunidade sempre husu beibeik ba ami katak bainhira mak ita-boot sira selu kompensasaun ba ami-nia rai ne’ebé afetatadu projetu ZEESM,” nia akresenta.
Notísia relevante: Governu lansa atribuisaun sertifikadu títulu na’in ba rai iha Oé-cusse
Autoridade RAEOA to’o agora rezolve ona kompensasaun uma hamutuk 30 resin, ai-oan rihun, maibé hela de’it kompesasaun ba rai.
“Bainhira ami halo vizita iha suku no aldeia, sira sempre husu beibeik bainhira mak selu ami-nia rai. RAEOA ho orsamentu millaun $1 resin iha tinan 2021 no tinan ne’e ita prepara tan millaun $1 resin atu selu kompensasaun ba rai,” nia katak.
PA RAEOA fó sai katak, iha fulan hirak liubá Autoridade ho tékniku servisu Terra Propriedade realiza enkontru ofisiál ho MJ iha munisipíu Dili hodi husu kona-ba baze legál bainhira halo pagamentu kompensasaun ba rai.
“Ami ba lori asuntu rua, primeiru hato’o preokupasaun komunidade kona-ba bainhira mak selu sira-nia rai, maibé bainhira ita atu selu tenki iha baze legál, títulu ne’e tenki iha, depois selu rai rai ne’e kada metru kuadradu selu oinsá, ne’e para fó dalan ba Autoridade RAEOA, tanba agora ami hahú ona projetu estrada nasionál hosi Pante Makasar Nítibe no Oésilo, ita iha ona baze tanba ohin iha hahú lansa ona títulu na’in ba rai,” nia tenik.
Nune’e, nia konsidera ohin loron importante tebes, tanba liuhosi atribuisaun sertifikadu na’in ba rai bele ajuda fasilita dezenvolvimentu iha Oé-cusse.
“Tanba ne’e, títulu ne’e sei fó ba ema ida-idak, ema ne’ebé iha rai bele uza sertifikadu ne’e halo dezenvolvimentu, empréstimu no halo atividade ekonómika, satán Governu sentrál iha hanoin ida atu dudu Oé-cusse sai referénsia ba infraestrutura iha Timor-Leste no dudu Oé-cusse ba zona komersiál livre iha liña fronteira. Ne’e sei fó tulun tebes servisu ordenamentu territóriu iha RAEOA atu define parsela no atubele deklara zona ne’ebé labele tá ai inklui zona ne’ebé mak sai área protejida no zona ne’ebé maka komunidade bele uza banesesidade moris,” nia katak.
Hanesan Prezidente Autoridade, Arsénio lori komunidade Oé-cusse senti kontente no hato’o parabens ba VIII Governu nia esforsu no polítika di’ak ba sidadaun hotu.
Jornalista : Abílio Elo Nini
Editora : Julia Chatarina