iklan

EKONOMIA, HEADLINE

MF atribui pakote OJE 2023 no halo abertura sistema GRP

MF atribui pakote OJE 2023 no halo abertura sistema GRP

Ministériu Finansa halo sesaun traballu atribuisaun pakote OJE 2023 ba ministériu no instituisaun Estadu sira no abertura ofisiál ba sistema GRP ne’ebé marka inísiu ezekusaun OJE 2023, iha auditóriu Ministériu Finansa, iha Aitarak-laran, sesta (06/01). Imajen/Ministériu Finansa

DILI, 06 janeiru 2023 (TATOLI)–Ministériu Finansa (MF) liuhosi sesaun traballu ne’ebé organiza hosi Diresaun Jerál Planeamentu no Orsamentu, atribui pakote Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan fiskál 2023 ba ministériu no instituisaun Estadu sira, sesta ne’e.

“Ita foin husik tinan 2022, ne’ebé hanesan tinan ne’ebé nakonu ho traballu intensu. Susesu lubun ida ne’ebé ita alkansa ona estraordináriu tebes, ne’e hatudu rezultadu hosi Reforma Fiskál no Jestaun Finanseira Públika,” Ministru Finansa, Rui Augusto Gomes, hateten iha ámbitu entrega pakote OJE 2023, iha auditóriu MF, Aitarak-laran.

Biban ne’e, Ministru Finansa entrega pakote orsamentu simbolikamente ba Gabinete Prezidénsia Repúblika, Gabinete Prezidente Parlamentu Nasionál, Gabinete Primeiru-Ministru, no Gabinete Prezidente Tribunál Rekursu.

“Promulgasaun OJE 2023 ne’e prova katak iha sentidu Estadu a’as tebes no kooperasaun entre órgaun soberanu sira di’ak no agora dezafiu tuir mai iha faze implementasaun OJE, ne’ebé hahú ohin (sexta),” Ministru dehan.

Notísia relevante: Prezidente Repúblika promulga lei OJE 2023

Hahú ho promulgasaun Lei Enkuadramentu Orsamentál hosi Prezidente Repúblika sesante, tuir kedan ho promulgasaun Lei das Grandes Opções do Plano ba tinan 2023 hosi atuál Prezidente Repúblika, José Ramos Horta.

“Ho promulgasaun lei estruturante ne’e, hamutuk ho diploma sira ne’ebé regulamenta hodi fasilita ezekusaun orsamentál 2023 hanesan dekretu Governu kona-ba programa orsamentál no dekretu Governu kona-ba klasifikasaun orsamentál, hatudu katak Prezidente Repúblika kompreende importánsia Reforma Fiskál no Jestaun Finanseira Públika,” governante ne’e dehan.

Ministru konsidera, konkista importante ne’ebé Governu alkansa iha tinan 2022 mak ezekusaun reál OJE 2022 ein termu nominál atinje biliaun $1,743, ne’ebé valór ne’e foin dahuluk a’as liu iha istória Timor-Leste desde país ne’e restaura independénsia, hafoin antes ne’e konsege ultrapasa iha ezekusaun reál OJE 2016 atinje biliaun $1,630.

“Ezekusaun reál OJE 2022 fenomenál sa’e 7% kompara ho ezekusaun reál OJE 2016, hatudu katak kapasidade ezekusaun orsamentál iha liña ministeriál mós aumenta. Atu mantein ritmu no kapasidade ezekusaun ida-ne’e presiza investimentu kontínuu iha área rekursu umanu, sistema inklui enkuadramentu legál sira,” nia fó hanoin.

Biban hanesan, Ministru Finansa, halo abertura ofisiál ba sistema Government Resource Planning (GRP) ka FreeBalance hodi marka inísiu ezekusaun OJE 2023 ne’ebé mak hetan ona promulgasaun hosi Prezidente Repúblika, José Ramos Horta iha loron 21 dezembru 2022.

Antes ne’e, Parlamentu Nasionál aprova ona proposta-lei númeru 46/v(5a) OJE 2023 biliaun $3,16 iha finál global, iha loron 17 novembru 2022 no iha loron tuir mai manda kedan ba Prezidente Repúblika.

Proposta-lei OJE 2023 ho montante billiaun $3,16, kompostu hosi orsamentu administrasaun sentrál biliaun $2,8 (montante ne’e inklui ona Fundu Kombatente Libertasaun Nasionál, biliaun $1), orsamentu seguransa sosiál millaun $235,7 no Rejiaun Administrativu Espesiál Oé-cusse Ambeno (RAEOA) millaun $120.

Orsamentu ne’e sei uza hodi finansia programa 45 liuhosi atividade prinsipál 275, organizadu  iha área estratéjiku 16 ne’ebé Governu sei foku ba iha tinan oin hanesan agrikultura, pekuária, peska no floresta, ekonomia no empregu, turizmu, dezenvolvimentu rurál no abitasaun, ambiente, petróleu no minerál, eletrisidade no enerjia renovável, konektividade nasionál, bee no saneamentu, edukasaun no formasaun, saúde, inkluzaun no protesaun sosiál, kultura no patrimóniu, reforma Estadu, defeza no seguransa nasionál, relasona internasionál no polítika esterna.

Jornalista    : Antónia Gusmão

Editora         : Julia Chatarina

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!