OÉ-CUSSE 17 jullu 2023 (TATOLI) – Prezidente Autoridade Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), Arsénio Paixão Bano, daudaun ne’e subemete karta pedidu ba Primeiru Ministru (PM), Kay Rala Xanana Gusmão hodi husu labele halo revogasaun ba lei númeru 3/2014 ba kriasaun RAEOA no Zona Espesiál Ekonómia Sosiál Merkadu Timor-Leste (ZEESM-TL).
Notísia relevante: Implementasaun ZEESM kontribui ba mudansa liña pobreza iha RAEOA
Arsénio Paixão Bano, konfirma atu revoga lei númeru 3/2014 estatutu RAEOA no ZEESM, ne’e kompeténsia Governu Sentrál, maibé nu’udar Oé-Cusse-oan husu atu labele muda maibé reforsa de’it, nune’e dezenvolvimentu kontinua la’o kobre hotu área rurál sira iha territóriu Oé-Cusse.
“Ha’u hato’o ona karta ba Primeiru Ministru, husu lei númeru 3/2014 lalika revoga, sei hakarak troka Prezidente Autoridade, troka de’it, ema Oé-Cusse barak troka de’it laiha problema, importante labele muda estatutu RAEOA no ZEESM nian,” Arsénio Bano ko’alia iha Oé-Cusse, segunda ne’e.
Tuir Arsénio Bano, lei númeru 3/2014 ne’e fó espesiál ba povu Oé-Cusse, sei Prezidente Autoridade troka, bele tanba ne’e kompeténsia Governu nian, maibé lei ne’e fó kompeténsia ba RAEOA.
“Ha’u rona maluk balu la aseita, la problema, ha’u husu de’it, ita lalika fila ba kotuk, ita RAEOA ne’e, ita iha estatutu ne’ebé maka fó espesiál ba ita, fó ita kompeténsia autonómia finanseira, administrativa no patrimonial, fó ita kbiit atu jere investimentu ZEESM, sei ita fahe ita lakon kontrolu ba ita-nia rai rasik,” nia katak.
“Ha’u rasik rona ema barak hakarak troka ho ema Oé-Cusse, la problema, ema Oé-Cusse tenke defende nia interese tuir estatutu ne’ebé mak aprova ona,” nia katak.
“Sé ita hakarak muda, ha’u husu ba Governu, sé bele lalika muda, sei Governu la aseita ema, troka de’it ema ne’e, buka Oé-Cusse oan ne’ebé maka di’ak, mai iha-ne’e, maibé labele muda estatutu, tanba estatutu ne’e fó previleiju hosi tuir artigu 5 Konstituisaun RDTL nian,” nia husu.
Notísia relevante: Veteranu Oé-Cusse apoia revoga estatutu RAEOA no ZEESM
Arsénio Paixão Bano, hateten geografikamente Oé-Cusse dook hosi kapitál, nu’udar rai ketan ida iha nasaun Timor-Leste, nune’e nia só estatutu atuál, mak bele hatudu, katak Oé-Cusse ne’e diferente, tanba iha antes ne’e izoladu liu no susar tebes hetan asesu ba rai boot.
Tán ne’e mak hafoin prezenza RAEOA no ZEESM, Autoridade RAEOA hahú ezekuta projetu boot sira, hanesan projetu estrada nasionál hosi zona sentrál liga ba sub-rejiaun sira, relasaun direita ho setór ekonomia ba NTT, aeroportu, portu no ponte.
“Kuandu ita lori fali kontrolu ne’e ba nasionál, ne’e depende Governu Sentrál, hanesan Prezidente Autoridade, ha’u tuir de’it, maibé lakon ne’e la’ós Arsénio Bano mak lakon maibé povu Oé-Cusse mak asumi responsabilidade,” nia fó hanoin.
“Ne’ebé ha’u husu ba nasionál sira, hanoin lai, imi fó ona kompeténsia ne’e ba Oé-Cusse, ema Oé-Cusse kaer karik, reforsa-tán de’it, atu dezenvolvimentu ne’e kontinua la’o, liuliu ba setór sira liga direita komunidade, ne’e mak importante,” nia husu.
Notísia relevante: Xanana promete hadi’a lei kriasaun RAEOA-ZEESM
Jornalista : Abílio Elo Nini
Editór : Evaristo Soares Martins