DILI, 14 marsu 2024 (TATOLI)–Governu liuhosi MInistériu Saúde servisu hamutuk ho The Menzies School of Health Research no World Mosquito Program (WMP) prevee osan atu implementa programa Wolbachia iha Timor-Leste atu kombate moras dengue.
Notísia Relevante: Juñu MS hahú implementa programa Wolbachia iha Dili
“IX Governu Konstitusionál prevee totál orsamentu millaun $4,2 ba implementasaun programa Wolbachia durante tinan rua iha Timor-Leste atu kombate dengue,” Ministra Saúde, Elia Amaral, hateten ba Agência Tatoli, iha Palásiu Governu, kuarta ne’e.
Ministra Saúde hateten, atu implementa programa Wolbachia iha Timor-Leste ne’e presiza peritu ida atu analiza situasaun atuál kona-ba bakteria Wolbachia iha susuk dengue Aedes Aegypti.
“Sei iha prosesu nia laran hela, tanba ita presiza hela peritu ka espesialista atu nune’e bele mai haree ba situasaun atuál, atu nune’e hatán ba iha situasaun sira liuliu ba bakteria. Oinsá atu hatene kona-ba bakteria susuk dengue ba iha susuk Aedes Aegypti ne’e rasik,” nia dehan.
Bainhira mak peritu sira bele analiza kona-ba bakteria, ministra hatán, iha hela prosesu nia laran atu bele implementa kona-ba programa kombate dengue liuhosi métodu Wolbachia.
Atu kombate susuk dengue iha Timor-Leste, Governu simu ona apoiu hosi nasaun Xina ba programa kombate susuk ne’ebé lansa ona diretamente hosi Primeiru-Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão.
Prevensaun dengue liuhosi métodu Wolbachia ne’e atu lori susuk Aedes aegypti hosi Timór ba Austrália atu fó kaben ba malu, nune’e métodu ne’e halo susuk rua ne’e kaben tiha, hafoin sira iha oan no lori fali mai Timór atu husik iha fatin risku sira hodi neutraliza susuk Aedes aegypti atu labele halo transmisaun virus dengue ba ema.
Tanba métodu Wolbachia ne’e atu susuk sira-ne’ebé kauza ba vírus dengue, sei la sai ameasa ba ema tanba halo ona replikasaun ho Wolbachia ho razaun replikasaun ba virus dengue hosi susuk Aedes aegypti kahur ona ho baktéria naturál.
Nune’e, Timor-Leste hakarak adopta métodu ne’e tanba hanesan maneira sustentável ne’ebé país kuaze 11 utuliza ona no livre hosi moras dengue.
Bakteria Wolbachia bele hamate virus dengue iha susuk Aedes aegypti nia isin, loe poténsia foun atu prevene moras dengue, tanba susuk Wolbachia nu’udar susuk Aedes aegypti ne’ebé iha bakteria Wolbachia iha ninia isin.
Notísia Relevante: MS ho Menzie School no WMP diskute prevensaun dengue iha Timor-Leste
Jornalista : Jesuína Xavier
Editór : Cancio Ximenes