DILI, 09 maiu 2024 (TATOLI)–Sekretaria Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana (SEATOU), kinta ne’e, lidera ekipa liña ministeriál halo levantamentu dadus komunidade ne’ebé okupa lagoa tasi-tolu to’o tasi ida.
Ekipa liña ministeriál kompostu husi SEATOU, Ministériu Obra Públika (MOP), Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzasaun (MSSI), Ministériu Saúde (MS), Terra no Proporiedade, Ministériu Agrikultura Peska Pekuária no Floresta (MAPPF) inklui Autoridade Protesaun Sivíl (APC, sigla portugés).
“Loron ohin ne’e ekipa mai halo levantamentu dadus ba komunidade ne’ebé okupa área lagoa Tasi-tolu. Ita mai ekipa boot husi liña ministeriál sira ita foti komunidade okupante sira-nia dadus atu haree uma ne’e hahú baraka permanente ka semi-permanente, ita foti hotu sei entrega ba ministériu relevante hanesan Ministériu Administrasaun Estatál (MAE) no Ministériu Interiór (MI) hodi ba aprezenta iha Konsellu Ministru hodi foti desizaun,” Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana, Germano Santa Brites Dias, informa iha Tasi-tolu.
Ekipa halo levantamentu dadus tanba antes ne’e mosu preokupasaun públiku inklui afetadu despeju administrativu.
“Ita halo levantamentu dadus durante loron-rua, ohin no aban tenke foti hotu ona dadus atu komunidade bele apar informasaun sira hotu hodi hamamuk fatin, nune’e Ministériu Obra Públika hamutuk ho empreza bele hahú ona nia serbisu haree tasi-ibun sira ne’e, tanba atividade ne’e urjente tebes ba preparasaun vizita Amu Papa,” nia akresenta.
Notísia relevante: Diálogu ho komunidade Tasi-tolu, SEATOU fó biban hamamuk fatin iha maiu nia-laran
Ba populasaun ne’ebé hela iha lagoa ka tasi rua, hafoin ekipa ramata foti dadus ba komunidade Tasi-tolu no tasi-ida, sei kontinua haree ba tasi-rua, liu-liu ba komunidade ne’ebé hela iha estrada mai tasi-ibun, voluntriámente sai hodi muda fali ba rai-hun ka ba fatin ne’ebé seguru.
“Nafatin baibain ha’u hateten, komunidade ne’ebé hakarak filafali ba sira-nia munisípiu ami serbisu ekipa bele rejistu iha munisípiu Dili hodi fasilita to’o ba munisípiu,” Sekretáriu Estadu informa.
Governante ne’e dehan, bainhira komunidade afetadu despeju administrativu fila bá nia munisípiu orijen, iha tempu implementa desentralizasaun no poder lokál sei fasilita buka moris ho di’ak tanba buat hotu sentraliza ona iha munisípiu.
Ekipa liña ministeriál halo levantamentu dadus ba despeju administrativu ho formatu hanesan rejistu hahú husi rezidénsia atuál hela iha aldeia, suku, postu administrativu no munisípiu agora. Kontinua ba naturalidade, katak antes abitante ida mai hela Tasi-tolu ne’e husi aldeia, suku, postu administrativu, no munisípiu ne’ebé rejista mós naran kompletu, sexu feto ka mane, númeru identidade no númeru kontaktu.
Tuir mai, rejistu ba tipu uma ne’e hahú husi permanente, semi-permanente no temporária, permanente ne’e ba uma ne’ebé halo ho parede tomak, semi-permanente ne’e ba uma ne’ebé feitu ho parede balun de’it, enkuantu temporária ne’e ba barraka sira de’it.
Tuir mai haree estatutu rai nian, karik komunidade dehan rai privadu tenke relata dokumentu rai nian no rai Estadu karik tenke aprezenta dokumentu komprovativu, no domíniu públiku Estadu.
Iha levantamentu dadus ne’e, ekipa mós sei husu komunidade ne’ebé halo negósiu selu arrendamentu ba Estadu tenke rejistu hotu maibé tenke ho dokumentu, karik lae ekipa sei la rejistu.
Ikus liu, haree mós uma ne’ebé iha estudante, idozu, defisiénsia no inan isin-rua, no ai-horis ruma hanesan hudi, nuu no seluk tan.
“Husu ba komunidade atu koopera relata loloos imi-nia dadus nune’e ba aprezenta iha ministériu relevante lori ba Konsellu Ministru hodi buka solusaun,” nia hato’o.
Jornalista : Arminda Fonseca
Editora : Julia Chatarina