DILI, 15 maiu 2024 (TATOLI)—Ekipa konjunta ne’ebé lidera Sekretaria Estadu Asuntu Topinímia no Organizasaun Urbana (SEATOU), hamutuk ho Autoridade munisípiu Baucau, kuarta ne’e, halo despeju administrativu ba uma tolu iha suku Bocoli, postu administrativu Baucau Vila, munisípiu Baucau.
Prezidente Autoridade munisípiu (PAM) Baucau, Veneranda Lemos Martins, informa, Terra no Propriedade antes ne’e fó uluk notifikasaun atu hamamuk fatin iha loron-45 nia laran, maibé kondisaun ne’e la akontese.
“Despeju administrativu ohin ami hamutuk ho ekipa SEATOU, halo ba uma-kain tolu, tenke halo duni tanba prosesu ne’e la’ós foin halo maibé mai kedas iha tinan 2018 no 2022, tenta filafali la konsege, ikus mai ita haree tempu ona. Nu’udar sidadaun tenke koopera sai husi fatin ne’e tanba fatin ne’e rasik ita sei haloot saudozu Vicente Reis ‘Sahe’ nia ruin no harii monumentu ba Saudozu ho nia kaben,” Veneranda Lemos Martins, relata hafoin akompaña ekipa halo serbisu, iha suku Bucoli.
Nia dehan, Governu iha planu ona atu haloot restu mortál no harii monumentu maibé tanba fatin seidauk mamuk maka seidauk realiza.
“Ha’u husu ba Baucau-oan sira atu koopera ho atividade Governu nian tanba ida-ne’e foin hahú, ba oin atividade sei kontinua halo hodi hadi’a ita-nia sidade tanba Baucau nu’udar sidade urbana tenke organiza ho di’ak nune’e bainhira ita tama ba desentralizasan administrativa ita labele preokupa tanba iha rekursu infraestrutura ne’ebé di’ak,” nia akresenta.
Notísia relevante : Ekipa SEATOU hamoos bee-dalan iha área Caicoli
PAM reforsa, bainhira iha sidadaun balun maka la aseita ho desizaun ne’e, bele rekorre ba dalan legál.
“Kona-ba estatutu rai ne’ebé komunidade hela, rai ne’e kommunál sub-Bucoli ninian, ha’u ko’alia tanba iha dadus ne’ebé hatudu husi Sekretáriu Jerál Konsellu Veteranu Baucau ninia lori mai hatudu ba prosesu ne’ebé halo iha tinan 2018 ne’e hatudu rai ne’e Estadu ninian, hodi haloot no halo monumentu ba Saudozu Sahe,” nia esplika.
Ekipa SEATOU sobu sai uma no halo kedan levantamentu dadus. Ekipa ne’ebé halo levantamentu dadus kompostu husi Ministériu Agrikultura Peska Pekuária no Floresta (MAPPF), Ministériu Solidaridade Sosiál no Inkluzaun (MSSI) Terra Propriedade, Ministériu Obra Públiku (MOP) no seluk tan.
“Ohin ekipa balun sobu no balun foti dadus, ne’ebé realasiona ho indenizasaun ne’e ministériu seluk nia serbisu, ne’ebé ohin sira ne’ebé hetan despeju administrativu ne’e, sira-nia hela fatin antes ne’e iha, ne’ebé filafali ba sira-nia hela fatin antes,” PAM Baucau tenik.
Abitante despeju administrativu defende katak, rai ne’ebé sira hela ba la’ós rai Estadu maibé rai privadu (eransa).
Hatan ba kestaun ne’e, Sekretáriu Estadu Asuntu Toponímia no Organizasaun Urbana, Germano Santa Brites Dias, hateten, ema hotu iha direitu hato’o ninia hanoin tuir dalan legál, maibé ekipa ohin mai serbisu tuir orden no bazeia ba dekretu-lei númeru 3/2024 17 janeiru alterasaun dahuluk dekretu-lei númeru 33/2008 27 agostu kona-ba ijiene no orden públiku.
Nune’e mós, iha dekretu-lei númeru 51/2016 28 dezembru kona-ba lisensiamentu mesajen publisitária, no dekretu-lei númeru 2/2017 22 marsu kona-ba sistema jestaun reziduu sólidu urbanu, inklui dekretu-lei númeru 3/2017 22 marsu kona-ba rejime zona estasionamentu durasaun limitada.
Ekipa konjunta ne’ebé lidera husi SEATOU kompostu husi Polísia Nasional Timor-Leste (PNTL), FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL), MOP Terra Propriedade, Ekipa Jestaun Merkadu munisípiu Dili no seluk tan.
Tuir planu, fatin haloot restu mortál no harii monumentu sei halo iha rai ho medida ektare 2.
Jornalista : Arminda Fonseca
Editora : Julia Chatarina