iklan

BOBONARO, HEADLINE, INKLUZAUN SOSIÁL, MUNISÍPIU, SOSIEDADE SIVĺL

AHDRO husu sidadaun hotu iha Bobonaro respeita Ema ho Defisiénsia

AHDRO husu sidadaun hotu iha Bobonaro respeita Ema ho Defisiénsia

Diretór Ezekutivu Asosiasaun Halibur Defisiénsia Rejiaun Oeste (ADRO), Munisípiu Bobonaro, Sebastião de Fátima. Imajen TATOLI/Sérgio da Cruz.

BOBONARO, 02 dezembru 2024 (TATOLI) – Iha ámbitu komemorasaun Loron Mundiál Defisiensia ne’ebé sei monu iha aban tersa loron (03/12) ne’e, Diretor Ezekutivu Asosiasaun Halibur Defisiénsia Rejiaun Oeste (ADRO), Sebastião de Fátima, husu sidadaun hotu-hotu iha Bobonaro atu utiliza terminolojía ne’ebé bele resepeita no direitu Ema ho Defisiensia (EhD) sira.

Biban ne’e, Diretór Ezekutivu AHDRO kontentente no agradese tanba durante ne’e observa iha ema barak mak intende asuntu defisiénsia, maibé balu mós sei kontinua utiliza terminolojía ne’ebé la respeita no diskrimina EhD sira iha sosiedade nia leet.

Notísia relevante: ADTL husu Autoridade Bobonaro envolve EhD iha planu ba dezenvolvimentu

“Ha’u hakarak fó liafuan motivasaun ba maluk sira katak, difisiénsia ne’e la’ós ami-nia hakarak, maibé defisiénsia ne’e forma husi leten Maromak, ne’ebé husu ba família, komunidade, autoridade lokál no sosiedade tomak katak hetan Ema ho Defisiénsia karik, labele dehan matan-aat, ain-kleuk. Soe ona liafuan hirak-ne’e, karik imi hetan José karik bolu José loos de’it,” nia hateten iha Salaun Maria-Tapo, segunda ne’e.

Sebastião mos lori AHDRO nia naran enkoraja família, líder komunitária no sosiedade hotu iha munisípiu Bobonaro atu hapara no halakon diskriminasaun ba Ema ho Defisiénsia, tanba Konstitusaun RDTL artigu 16 no 21 konsagra ona katak Ema ho Difisiénsia iha direitu no obrigasaun hanesan ho sidadaun sira seluk.

Alende ne’e Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavél Timor-Leste ba 2030 mós dehan m la husik ema ida husi kotuk.

“Ita ko’alia hela, mas ita lahetene buat ne’e atu akontese mai ita ne’e iha ka lae, hanesan ami-nia moto dehan ‘Ami sei la bá tan imi, maibé imi mak sei mai tan ami’ tanba odamatan defisiénsia ne’e loke 24 oras atu simu sé de’it, ita-boot sira la’o mak hetan asidente ruma, loron ruma ita sei hamutuk iha família organizasaun defisiente ne’e,” nia fó hanoin.

Tuir nia, sidadaun hotu-hotu presiza valoriza no dignifika EhD tanba kondisaun ne’ebé sira enfrenta ne’e nudar forma ka kriatura hosi Maromak, la’ós sira-nia hakarak rasik.

“labele haree ba ami-nia kondisaun fízika, maibé haree ba ami-nia kapasidade no abilidade. Ha’u mós hetan diskriminasaun maka’as husi komunidade sira dehan matan-at, labele eskola, maibé nu fim ha’u hatudu ba sira ohin loron ha’u mós bele hamriik iha ema barak nia oin hanesan diretór,” nia hateten.

Durante ne’e EhD hasoru difikuldade oinoin tanba edifísiu no fasilidade publiku balu iha munisípiu Bobonaro laih espasu ba EhD atu asesu.

“Ami observa katak trotoar sira iha Maliana laran ne’e ema ho defisiénsia sira susar atu asesu, ha’u iha esperiénsia, ha’u liu ba, karreta ida mai husi ha’u-nia oin rai-uut mós sa’e hotu, ida ne’e sai difikuldade mai ha’u. Ha’u sempre foti iha enkontru munisípiu katak fatin hotu-hotu ne’ebé halo iha munisípiu Bobonaro tenke iha asesiblidade ba Ema ho Defisiénsia,” nia akresenta.

Enkuantu AHDRO eziste iha 2015 ho misaun atu fó advokasia ba Ema ho Defisiénsia, liuliu ba sira-ne’ebé hela iha área remota, susar atu asesu informasaun kona-ba saúde, edukasaun no seluktán.

ADHRO iha nia sentru tolu ne’ebé eziste iha Bobonaro, Liquiçá no Covalima, ho nia membru 400-resin.

Notísia relevante: Ema ho defisiénsia na’in-40 iha Bobonaro asesu ona subsídiu

Jornalista: Sérgio da Cruz
Editór: Evaristo Soares Martins

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!