BOBONARO, 05 fevereiru 2025 (TATOLI)—Prezidente Autoridade Munisípál (PAM) Munisípiu Bobonaro, Alexandre Pires, husu no enkoraja agrikultór sira atu hasa’e produsaun agrikola hodi responde ba Programa Merenda Eskolár (PME) ne’ebé implementa husi Diresaun Servisu Munisípiu Edukasaun kada tinan.
Nia hatutan, nesesidade merkadu makaas tanba tuir matadalan husi PME nian ne’e 75% fó prioridade atu sosa produtu lokál ne’ebé agrikultór sira prodús, tanba alokasaun orsamentu ba PME kada tinan ho montante boot maibé labele sosa produsaun rai-laran tanba estoke sei menús.
Notísia Relevante: Menu merenda eskolár iha Ermera no Bobonaro ho ikan tilapia
“Ha’u husu imi prodús barak, kuda hare hotu tiha hatama bee kuda fali modo, kuda pateka no produtu sira seluk tan. Rai mamuk sira-ne’e kee kolan hodi haki’ak ikan. Ha’u sei ko’alia ho Diretór Edukasaun, imi halo kontratu ho Ekipa Jestaun Programa (EJP) sira, imi mak sei hatama sasán. Osan agora butuk hotu mai ita, ha’u lakohi osan ne’e sai ba li’ur. Ha’u hakarak osan ne’e ita trava sirkula de’it iha ita-nia munisípiu nia laran,” Alexandre Pires hateten iha ekontru ho agrikultór sira iha Maliana, foin lalais ne’e
Orsamentu PME ne’e, tuir nia, Governu foti husi fundu mina-rai atu hadi’a komunidade nia ekonomía liuliu nutrisaun ba labarik sira, maibé nia sente triste tanba osan ne’e balun monu fali ba negosiante Xineza no nasaun vizinu NTT Indonezía nia-liman, ho razaun estoke produtu lokál la sufisiente atu responde ba ezijénsia merkadu.
“Ita-nia osan ne’e fó mai atu hadi’a ita-nia morís, maibé agora Xina sira mak foti hotu. Ha’u ba husu Xineza sira; imi simu osan Merenda Eskolár husi eskola sira ka lae, sira dehan sira mai sosa barak loos no ami mak la mampu de’it. Ida-ne’e triste boot ida ba ita, tanba prosesu terus ba ukun-aan ne’e Xina lahtene ida. Ikus, sra mai halibur osan sira-ne’e hotu tau iha saku laran hodi lori hotu ba li’ur. Ita sai penonton, mate ita mak mate, terus ita mak terus,” nia hateten.
Atu salva osan povu nian ne’e sai husi rai-laran, nia hateten, Vice Reitór UNPAZ ne’e fó hanoin ba komunidade liuliu joven sira katak ba oin tenke aproveita oportunidade sira ho didi’ak hodi reativa fali rai poténsiá ba área agrikultura, ortikultura no akuakultura, ne’ebé durante ne’e abandonadu.
Tanba, nia dehan, Governu prepara ona kondisaun balun liuhusi konstrui no reabulita irrigasaun, apoia mákina agrikola, fini no apoia asisténsia tékniku hodi hasa’e produsaun agrikola iha Bobonaro.
Nia fundamenta, PME benifisía duni ba komunidade no ezemplu konkreta mak haki’ak-na’in ida iha área Belola-Balibo fornese ikan Nila ba programa Merenda Eskolár durante fulan sia (9) konsege hetan rendimentu rihun $47-resin.
“Ita imajina, katuas ne’e hakerek lahtene, maibé nia bele hanoin hetan osan ida-ne’e ho montante boot hanesan ne’e. Ema barak, ONG sira mós bolu nia ba rai-li’ur estuda fali husi nia. Ha’u hanoin ida-ne’e sai ezemplu ba ita hotu iha munisípiu Bobonaro no munisípiu sira seluk,” nia hateten.
Iha tinan ida-ne’e, Autoridade Munisípiu Bobonaro aloka orsamentu ba Programa Merenda Eskola montante $1,758,783.60 ho loron efetivu 141 ne’ebé sei implementa kobre eskola Ensinu Báziku no Ensinu Pre-Eskolár públiku no privada hamutuk 179.
Programa Merenda Eskolár nu’udar subsídiu ne’ebé fó iha ámbitu asaun sosiál eskolár, ne’ebé ho objetivu hodi asegura direitu han loro-loron ho hahán saudável, ekilibrada no indispensável ba dezenvolvimentu no insentiva partisipasaun labarik sira iha edukasaun pré-eskola no iha ensinu báziku, públiku no partikulár hodi integra ba rede públika ne’ebé situa iha rai-laran hodi promove ninia prosesu ensinu aprendizajen.
Notísia Relevante: Ministériu Agrikultura sei fornese ikan tonelada ba Programa Merenda Eskolár iha Bobonaro
Jornalista : Sergio da Cruz
Editór : Cancio Ximenes