DILI, 20 Novembru (TATOLI) – Parlamentu Nasionál aprova proposta Orsamentu Jerál Estadu (OJE) tinan fiskál 2026 ba Fundu Infraestrutura (FI) ho montante $301.677.849 iha faze espesialidade ho votu a-favór 42, kontra 0 no abstensaun 22.
Orsamentu ne’e aloka ba saláriu no vensimentu $1.224.236, bens no serbisu $353.613, kapitál menór rihun $100 no kapitál dezenvolvimentu millaun $300.
Alokasaun ne’e montante millaun $301.7, inklui millaun $245 ba asaun Governu nian, millaun $55 ba empréstimu no $1,677,849 ba orsamentu operasionál KAFI/SGP.
Orsamentu ne’e finansia programa 30.
Programa Jestaun Finansa Públika $3.863.960, Programa Kultura no Patrimóniu $1.446.929, Programa Estrada no Ponte $106.226.483, Programa Dezenvolvimentu Rurál no Urbanu $5.135.274.
Programa Aproxima Servisu Tribunál ba Populasaun $2.545.223, Programa Seguransa Nasionál $3.122.446, Programa Defeza Nasionál $1.637.284, Programa Asesu ba Justisa $834.443, Programa Garante Liberdade Expresaun no Asesu Informasaun $316.280, Programa Transporte $1.802.999.
Programa Funsionamentu no dezenvolvimentu institusionál $12.775.728, Programa Ensinu Báziku $1.185.047, Programa Ensinu Sekunáriu Jerál no Tékniku Vokasionál $333.395, Programa Kuidadu Saúde Primáriu $2.819.808, Programa Kuidadu Saúde Sekundáriu no Tersiáriu $3.868.347.
Programa Bee no Saneamentu $10.629.844, Programa Eletrisidade $7.647.894, Programa Aeroportu $38.765.489, Programa Portu $993.985, Programa Manutensaun, Reabilitasaun no Resposta Estrutura Danifikada Kalamidade $17.573.703.
Programa Inkluzaun Sosiál $1.011.184, Protesaun no Konservasaun Ambiente $242.641, Programa Turizmu $1.501.749, Programa Investimentu no Diversifikasaun Ekonómika $4.580.966, Programa Ordenamentu Territóriu $145.641.
Programa Teknolójia Informasaun no Telekomunikasaun $6.124.727, Programa Implementasaun Programa Tasi Mane no Kosta Súl $51.220.284, Programa Abitasaun Komunitária $92.641.
Programa Agrikultura, Ortikultura, Kafé no Kultura Industriál $13.190.814, Programa Peska, Akikultura no Jestaun Rekursu Akuátiku sira $42.641
Lembra Fundu Infraestrutura kria iha tinan 2011, bazeia lei númeru. 1/2011 no dekretu-lei númeru 8/2011, hodi finansia programa no projetu infraestrutura tinan barak no fasilita implementasaun Planu Estratéjiku Dezenvolvimentu (PED) 2011-2030.
Durante apresiasaun OJE, deputadu FRETILIN,Antonino Bianco, sujere ba Governu fornese dadus projetu hodi fasilita fiskalizasaun.
Hodi apoiu dezenvolvimentu aselera maibé tuir regra ho rigurozu. Husu mós prioriza rekursu umanu hodi garante planeamentu, supervizaun asesy kualidade obra bainhira iha implementasaun.
Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE), Gastão de Sousa, agradese fó hanoin espera parte hotu atu serbisu hamutuk hodi lori dezenvolvimentu di’ak ba povu.
Notísia relevante:https://tatoli.tl/2025/10/09/proposta-oje-2026-governu-prevee-millaun-301-7-iha-fundu-infraestrutura/
Jornalista: Nelson de Sousa
Editór: Evaristo Soares Martins




