DILI, (TATOLI) – Padre Kapelaun Universidade Nasionál Timor Lorosa’e (UNTL), Adriano Ximenes hateten mundu ohin loron barak mak hadook aan no la simu ema ne’ebé presiza tanba intrese no buka haketak entre ema ho ema. Ida ne’e sinál ida kontra maromak.
“Ema ki’ik no ki’ak sei hela iha maromak nia fuan basá ki’ik no ki’ak haraik aan no agredese”, Amu ba estudante UNTL iha igreja Motael, tersa, (4/4).
Padre Adriano sita Papa Francisco nia liafuan katak bainhira osan ukun ona ema nia fuan konsekuénsia ema sei monu ba korupsaun tan konsidera osan mak importante liu, nune’e prejudika ema seluk nia di’ak no direitu.
Bainhira ema iha domin ba rikusoin, rikusoin sei halo ema sai barukten ka lakohi halo serbisu ruma ona, osan ukun ona ema nia fuan halo mós ema sai foti aan, arogante no lakohi fila ba nia rain tanba konsidera nia rain estrada la di’ak, eletrisidade la iha, bee laiha no seluk tan.
Bainhira buka buat ne’ebé estraordináriu, sei haluha Maromak no maluk. “Haree ita-nia maluk sira ho fuan no domin atu ita bele halo buat ne´ebé ita-nia maluk presiza”, haklaken.
Nia husu ba estudante sira, nu’udar katóliku presiza fó importánsia ba biblia tan biblia la’ós atu halo dekorasaun. “Bainhira ita la reza. Ita bele haluha Maromak, haluha ita-nia maluk”, akresenta.
Reflesaun ne’e halo hamutuk ho estudante no estrutura UNTL nian foti husi evanjellu Saun Lukas, 16:19-31, ko’alia kona-ba ema riku no Lazaru.
Iha evanjellu ne’e haklaken: “Iha ema riku ne’ebé sempre hatais unuk kór roxu no hena kabeer no lorloron nia sempre haksolok ho nia rikusoin. No iha ema ki’ak ida naran Lazaru, nia isin mesak nakoku ho kanek, latan besik iha ema riku ne’e nia odamatan no nia hakarak halakon nia hamlaha ho hahan ne’ebé monu husi ema riku ne’e nia meza leten. Asu sira mós mai lambe nia kanek ne’e.
Tuir mai ema ki’ak ne’e mate no anju sira mai lori nia ba hodi tuur iha Abrão nia sorin. La kle’ur, ema riku ne’e mós mate no hakoi. Enkuantu bmate tiha, ema riku ne’e terus susar tebes. Nia hateke ba leten, nia haree Abrão no Lazaru tuur iha Abrão nia sorin.
Tuir mai nia hateten: Abrão, perdua ha’u ba. Abrão haruka Lazaru atu nune’e nia mai hatama netik nia liman fuan ba bee hodi habokon netik ha’u-nia nanál tanba ha’u sente moras tebes iha ahi lakan ne’e nia laran.
Maibé Abrão hatan: Oan, hanoin ba katak ó simu ona buat di’ak hotu bainhira ó sei moris enkuantu Lazaru ne’ebé buat hotu aat agora nia hetan ksolok no ó terus tebes. Alende ida ne’e, entre ami no ó ne’ebé latan aan iha rai ku’ak laran, atu nune’e sira ne’ebé hakarak sai husi ne’e ba ó ka ba sira ne’ebé mai husi ne’ebá ba ami, ami labele hakat liu.
Ema riku ne’e hateten: Se nune’e, ha’u husu ba Ita-boot, aman, atu haruka nia ba ha’u-nia uma tanba sei iha ne’ebá, sei iha ha’u-nia maun alin na’in lima, nia hateten loos hela ba sira atu nune’e loron ruma sira mai labele mai iha fatin ida terus nian hanesan ne’e.
Maibé Abrão hatan: Iha sasin Moises no profeta nian; di’ak bainhira sira rona sasin sira ne’e.
Ema riku ne’e hatan: Lae, aman Abrão, bainhira iha ema ida mai husi entre ema mate ba sira, sira tenke rekoñese ona sira-nia sala.
Abrão hateten ba nia: Bainhira sira la rona Moises no profeta sira-nia sasin, sira mós sei la fiar, nune’e mós ema ruma moris hias entre ema mate sira”.
Ho evanjellu ne’e, dala ida tan, Pe. Kapelaun husu ba estudante nu’udar mós sarani no fiar na’in atu haree ema no ita-nia maluk sira ho fuan no domin no husu atu halo buat ruma ne’ebé ita-nia maluk sira presiza.
Katak keta fasil no koñese lalais de’it ema ne’ebé naran boot ka ukun na’in maibé importante mós rona no koñese ema ki’ak no ki’ik sira tan ki’ak no ki’ik sei hela iha Maromak nia fuan.
Reitór UNTL, Francisco Miguel Martins hateten tempu barak universidade hala´o atividade akadémika nian maibé importante fó mós tempu ruma ba vida espirituál nian hodi refleta moris no hahalok lorloron nian husi kada ema idadak.
“Husu perdaun ba ita-nia moris, husu perdaun ba ita-nia sala”, afirma.
Reflesaun ne’ebé organiza husi UNTL ne’e, alende halo ba estudante sira, sei halo mós ba estrutura universidade durante loron rua, tersa, (4/4) no kuarta (5/4) iha Igreja Motael, Díli.
Jornalista: Rafy Belo
Editora: Rita Almeida
