DILI, (TATOLI) – Kmanek Supermerkadu hahú hapara kontratu hodi rekompensa traballadór timoroan hamutuk 61 husi 230 ne’ebé serbisu iha empreza ne’e.
Ho falta kampu servisu, empregadu sira rekomenda ba Governu atu fó solusaun ba kompañia na’in, Clarence Lim, hodi loke dalan ba banku seluk hodi fasilita kréditu, nune’e kompañia kontinua hala’o atividade negósiu iha Timor-Leste.
Serbisu-na’in sira ne’ebé naran empreza taka sai ona atu hapara ne’e balun hala’o knaar iha supermerkadu Bidau, Timor Plaza, Kmanek Trading Hudi-Laran, Kmanek Sabór no Kmanek Agrikultura.
Portavós traballadór Kmanek Supermerkadu, António dos Santos, hatete aleinde serbisu-na’in sira, grupu to’os-na’in husi husi xefe família 600 iha munisípiu Aileu, Ainaru, Baukau, no Bobonaru lakon sira-nia rendimentu pur volta rihun $25.000 kada fulan husi sira-nia produtu lokál ne’ebé fa’an direta ba Kmanek.
“Serteza sei aumenta númeru dezempregu iha rai-laran”, Xefe Rekursu Umanu ne’e afirma ohin iha Hudi-Laran.
Nune’e ezije ba Governu atu halo aprosimasaun ba empreza na’in hodi solusiona problema ne’e atu labele taka, tanba empreza ne’e sosa produtu lokál no fó serbisu ba timoroan.
Nomós ezije liuliu ba Trade Invest atu tau atensaun ba investór sira ne’ebé mai investe hodi tulun no loke postu traballu.
“Ami-nia ezijénsia mak labele taka kompañia ne’e tanba fó impaktu tebes ba númeru dezempregu iha Timor-Leste. Ami husu ba Prezidente Kámara Komérsiu Indústria Timor-Leste hanesan ramu ba kompañia hotu iha Timor-Leste rekomeda ba Governu atu fó solusan ba problema kompañia Kmanek nian”.
Ema hamutuk 61 ne’ebé hapara ona ne’e ba etapa dahuluk nian no ba daruak nia sei tuirmai iha fevereiru maibé seidauk determina sé maka atu sai. “Fó prazu iha fevereiru nia laran tenke remata karik laiha fundu ona depois etapa datoluk ne’e maka ikus ona. Ami hanesan traballadór sente triste ba situasaun ne’e bainhira lakon serbisu”.
Porta vós ne’e relata empreza na’in mós sente triste tanba nia informa ona ba nia traballadór sira katak iha krize finanseira no esforsa an, maibé labele ona tanba ne’e husu apoiu hodi bele solusiona kestaun ne’e.
Ba traballadór sira ne’ebé naran sai ona ne’e empreza fó kompensasaun ba sira tuir tempu hahú hala’o sira-nia knaar to’o Kmanek hetan krize finanseira.
Jorge Madeira, traballadór ne’ebé naran taka sai ona atu para serbisu ne’e hatete sira sei halo manifestaun pasífika ida hodi husu ba Governu tanba impase polítika ne’ebé iha ne’e afeta liuliu ba povu ki’ik sira.
“Ami-nia sofrimentu ne’e la’ós na’in ba empreza maka halo, tanba impase polítika. Líder sira-nia kompromisu polítiku iha kampaña eleitorál dehan lori povu ne’e ba moris di’ak, agora se kompañia hapara traballadór hanesan ne’e povu ne’e moris di’ak ka la’e?”, haktenik.
Hatutan kompañia boot ne’e monu tanba roda ekonomia país nia hakdasak, maibé empreza na’in kompromete atu fó kompesasaun, mas osan ne’e empreza fó lasufisienta ba sira-nia moris tanba ne’e husu Governu toma atensaun ba ida ne’e.
Iha okaziaun ne’e porta vós traballadór Kmanek Supermerkadu relata to’o iha 2017 sai preokupasaun boot ba kompañia no na’in ba empreza mós tenta atu hetan rendimentu ida di’ak atu nune’e kontinua, maibé iha 2017 komesa tun to’o agora maka foti desizaun katak ho osan uitoan hapara traballadór sira ho dignu atu selu hotu kompesasaun hafoin husik empreza.
Notísia relevante : http://www.tatoli.tl/2019/01/kmanek-supermerkadu-hakarak-faan-ba-ema/
Óscar Lima Preokupa Ho Situasaun Kmanek Supermerkadu
Prezidente CCI-TL, Óscar Lima, hatete hanesan timoroan sente preokupa ho situasaun ne’e bainhira traballadór lahetan serbisu no na’in ba empreza tenke hasai ho didi’ak atu labele iha problema.
“Ko’alia kona-ba traballadór ne’e la’ós ami-nia knaar, knaar ami-nia ba liu emprezáriu sira, maibé hanesan timoroan ita hotu preokupa kuandu situasaun hanesan ne’e”, nia afirma ohin iha Akait.
Sobre impase polítika ne’e sai preokupasaun tanba rona kompañia boot hanesan Kmanek atu hasai nia ema 230 no hanesan timoroan tuir loloos ida ne’e labele akontese.
“Tuir loloos ne’e loke tan Kmanek hanesan Kmanek ne’e rua ka tolu atu fó serbisu ba ema barak duké taka. Agora, realidade maka akontese hanesan ne’e no ita ko’alia impase polítika ne’e tinan rua ona ne’e la’ós buat ida ki’ik, ne’ebé hanoin Kmanek nia pozisaun ne’e tanba nia osan sai no laiha tama entaun nia la aguenta”.
Bainhira la aguenta dalan ida ne’ebé bele foti lalais para salva nia osan restu ne’ebé sei iha karik só taka tanba se lataka osan ne’e bele mohu piór liután na’in mai husi rai-li’ur no nia mai atu halo osan la’ós atu halakon osan tanba ne’e ema lakohi.
“Ne’e ba ita lamenta katak ita hakarak labele eziste tan kompañia maka hakarak taka. La’ós Kmanek de’it iha lubun oan ida ne’ebé naran iha SERVE husu atu taka no ida ne’ebé konsege taka ona iha 90 resin. Ne’e ba ita ko’alia loloos ne’e tanba impase ne’e naruk demais ne’ebé ema nia kapitál rasik la aguenta suporta ema nia kompañia. Ema kuandu laiha ona kapitál sufisiente nia tenke taka se lataka nia lori saida atu selu traballadór”.
Ho empreza sira ne’ebé taka ne’e CCI lamenta no bele hato’o de’it ba Governu atu solusiona, mas atu solusiona ne’e la’ós Governu rasik rezolve ema ida-idak nia kompañia kuandu taka tanba empreza sente labele ona automátika nia tenke taka atu labele iha risku no buka solusiona hodi selu traballadór sira para labele aumenta despeza ba nia.
“Ita bele ko’alia ho Governu atu obriga nia loke mós labele, nein CCI, Governu, nein sé de’it atu bele obriga kuandu kompañia hakarak taka”.
Hatutan kompañia barak komesa lamenta hodi hanoin atu taka no empreza sira ne’ebé iha CCI nian okos mós barak hanoin atu taka tanba dalan laiha ona atubele aguenta tan situasaun ne’e.
“Maibé ha’u espera ho apelu ida husi Primeiru-Ministru nia dehan labele laran taridu, espera sei bele iha solusaun husi ne’ebá atubele solusiona lais liu situasaun ida ne’ebé ita pendente to’o ohin loron”
Jornalista: Maria Auxiliadora
Editora: Rita Almeida
