DILI, 01 setembru 2023 (TATOLI)–Ministru Administrasaun Estatál (MAE), Tomás do Rosario Cabral, hateten ekipa auditória ne’ebé lidera hosi MAE nian oras-ne’e halo hela investigasaun projetu Uma Naroman ba Povu (UNP) ne’ebé hetan estaragu iha Suku Manutasi, postu administrativu Ainaro no deskonfia mosu irregularidade iha mekanizmu implementasaun.
“UNP ne’e mak sai problema maibé investigasaun la’o hela. Ami bá tiha ona halo levantamentu, orsamentu tinan 2021 no 2022. Ezemplu kiik ida iha Suai, sira husu millaun levantamentu, orsamentu tinan 2021 no 2022. Ezemplu mak iha Suai, sira husu millaun $9 maibé implementa millaun $4. Entaun, millaun $5.2 iha hela. Tanba osan ne’e transferénsia públika, sé mak sa’e atu hapara buat ne’e. Maibé, tenke hadi’a ninia mekanizmu atu benefísiáriu sira bele hetan buat ne’e tuir regra ne’ebé iha,” MAE hateten ba jornalista sira, iha salaun Delta Nova, Dili, sesta ne’e.
Tanba ne’e, oras ne’e Governu suspende ka hapara hela tanba projetu sira-ne’e, tama iha Orsamentu Jerál Estadu 2021 ho 2022. Osan-ne’e transfere diretamente ba iha kraik, iha konsellu suku nian ida, maibé konsellu suku nian ne’e tuir Dekretu-Lei númeru 25, 19 marsu 2022, ne’e kria fali konsellu suku nian ida iha Programa Nasionál Dezenvolvimentu Suku (PNDS) nia-laran.
“Agora tenke identifika osan sira-ne’e, sei iha duni entaun hasai fali rezolusaun Governu ida. Sira-ne’ebé seidauk halo hotu tiha. No sira ne’ebé atu hatama sasán, hatama tiha. Sira ne’ebé seidauk halo, tenke halo tanba osan iha tiha ona. Ita haruka osan ba osan ida nia leten, entaun presiza ita kontrola ida ne’e,” nia dehan.
Iha fatin hanesan, Programa PNDS, Claudina Soares Pinto, hateten PNDS prontu koopera ho Governu ninia ekipa investigasaun sira, nune’e, implementasaun ba projetu ne’e bele hala’o họ di’ak liután.
“Ein-prinsípiu PNDS ami fó apoiu tebes bá iha atividade sira-ne’e tanba loos duni katak, ita presiza atu bele halo monitorizasaun ka avaliasaun bá iha implementasaun fila-fali ba implementasaun PNDS nian,” nia hateten.
Claudinha hatutan, ema hotu hatene katak projetu konstrusaun UNP ne’e la’ós PNDS mak diretamente implementa, maibé ne’e komunidade mak implementa liuhosi matadalan nomós Dekretu-Lei númeru regula iha 94/2022 ne’ebé mak implementasaun PNDS nian.
Hosi dekretu-lei ne’e halo ona alterasaun ba dala-haat ho kuarta alterasaun Dekretu-Lei ne’e bele refleta duni saida mak enfrenta iha terrenu.
“Avaliasaun ne’e pertinente tebes. Ita hein hela rezultadu no ami fó apoiu másimu no ekipa sira ne’ebé mak sei tun diretamente no balun agora daudaun iha hela terrenu atu bele halo avaliasaun ida-ne’e. Tanba maske implementa hosi ita-nia suku sira, maibé kesi ho matadalan no mós regulamentu ne’ebé iha atu bele guia iha implementasaun PNDS nian,” nia dehan.
Jornaliata : Osória Marques
Editór : Cancio Ximenes
