DILI, 02 outubru 2024 (TATOLI) – Timor-Leste iha kazu pozitivu foun ba HIV/SIDA hamutuk 19. totál kazu, dezde 2003-2024 hamutuk 2.040. hirak ne’ebé halo tratamentu intensivu ho totál 1.118. sira ne’ebé lakon kontatu na’in- 341, totál pasiente ne’ebé halo tratamentu iha estranjeiru 48.
Prezidente INCSIDA, IP Daniel Marcal, hateten kazu pozitivu HIV–SIDA kontinua aumenta husi tinan ba tinan, tanba joven barak mak sei envolve nafatin iha relasaun seksuál livre la uza kondom, aleinde joven barak mak seidauk konsiente ba moras husi HIV-SIDA.
“INCSIDA kontinua halo sosializasaun ba moras HIV/SIDA ba públiku, ba estudante sekundária, universitáriu no joven sira atu uza kondom bainhira halo relasaun seksuál, hodi hadook aan husi moras hada’et, maibé ema barak seidauk iha konsiénsia, tanba ne’e, kazu pozitivu HIV-SIDA kontinua aumenta husi tinan ba tinan iha Timor–Leste”, Prezidente INCSIDA informa ba TATOLI iha nia kna’ar fatin Pantai ai Kelapa, Dili, ohin.
Nia hatutan, husi totál kazu pozitivu 2.040, kompostu husi pasiente 1.118 ne’ebé sei ativu hela hodi halo tratamentu intensivu, na’in 516 mak lakon kontaktu, na’in 341 mate ona, kazu foun na’in 19 no pasiente na’in 48 mak halo ona tratamentu iha rai-li’ur.
“Ami kontinua asiste sira ho akonsellamentu, no ami husu ba pasiente sira ne’ebé lakon kontaktu atu mai halo tratamentu hodi nune’e bele hanaruk ita-boot nia vida, INCSIDA IP, sei rai segredu ita-boot nia identidade no serbí ita-boot ho laran tomak sein diskriminasaun,” nia afirma.
Kazu HIV/SIDA iha 2024 ne’ebé kompostu husi munisípiu hotu hanesan; Dili kazu 1.545, Aileu 16, Ainaro 32, Baucau 53, Bobonaro 117, Covalima 83, Ermera 35, Liquiça 24, Lautem 17, Manatuto 20, Manufahi 22, Oe-cusse 63 no Viqueque 15.
HIV maka virus imunodefisiénsia umanu maka virus ida ne’ebé ataka sistema imunidade isin nian. Se HIV lahetan tratamentu, ida-ne’e bele hamosu SIDA (síndrome imunodefisiénsia adkirida).
Nia preokupa katak agora daudaun laiha ai-moruk ne’ebé efetivu. Bainhira ema hetan HIV, sira iha ba moris tomak maibé ho kuidadu médiku ne’ebé di’ak, HIV bele kontrola.
Jornalista : Felicidade Ximenes
Editór : Zezito Silva
