OÉ-CUSSE, 23 Janeiru 2025 (TATOLI) – Organizasaun Naun Governamentál (ONG), Binibu Faef Nome (BIFANO), identifika kauza dezastre naturál ne’ebé akontese iha Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA) tanba falta konsiénsia komunidade ne’ebé tesi ai-arbiru no sunu rai.
“ONG BIFANO harii iha loron 12 Novembru 2000, ami-nai programa prinsipál ne’ebé implementa iha tolu, mak foku ba dezastre, ekonómia no agrikultura. Kona-ba dezastre ami foku liu ba preparasaun mitigasaun hamutuk ho komunidade sira,” Diretór Ezekutivu ONG BIFANO, Jacinto Mala, dehan ba jornalista sira iha Oé-Cusse, ohin.
Notísia relevante:ONG BIFANO motiva komunidade utiliza au halo gabiaun tradisionál

Foto Tatoli/Abílio Elo Nini
Programa mitigasaun ba dezastre naturál nian, nia informa durante ne’e fó asisténsia ba suku ualu nu’udar alvu ba implementasaun hanesan sub-rejiaun Oésilo mak suku Usitasa’e, sub-rejiaun Nítibe mak suku Ban-Afi, sub-rejiaun Pante Makasar mak suku Cunha, Bobokase, Lifau, Costa Nípani no Taiboko.
” Iha suku balun ami identifika barakliu hetan inundasaun tanba hela besik liu mota ninin, anin bo’ot estraga uma , bailoron naruk no rai halai ka erosaun tanba tesi ai-horis sira, ida ne’e mak prioridade no probelma prinisipál akontese iha suku ualu iha Oé-Cusse,” nia informa
Atu fó solusaun ba problema hirak-ne’e, BIFANO labele servisu mesak atu kobre suku sira ne’e hotu. Maibé tenke servisu hamutuk ho lideransa komunitária hodi forma Komisaun Jestaun Dezastre Suku (KJDS), atubele koordena no halo komunikasaun ba asuntu dezastre naturál.
Notísia relevante:RAEOA alerta pontu lima, komunidade presiza kumpri hasoru mudansa klimátika
Iha kada suku harii KJDS ho membru na’in-15 inklui ema ho defiénsia, atu apoia servisu liuliu ba asuntu mitigasaun dezastre naturál nian.
ONG BIFANO mós promove kooperasaun servisu hamutuk ho Governu liuhusi Autoridade Protesaun Sivíl (APC) rejionál no OXFAM atu tau matan ba fatin ne’ebé risku ba dezastre naturál.
Iha tinan 2023 no 2024, BIFANO halo sensibilizasaun no promosaun ba komunidade iha suku no aldeia sira atu foku hasa’e koñesimentu kona-ba dezastre naturál.
“Ho ekipa KJDS ne’ebé iha komesa aviza ba komunidade atu hado’ok an husi fatin ne’ebé risku, oinsa halo uma do’ok husi fatin ne’ebé risku, entaun iha ona koñesimentu natoon oinsa bele prevene aan sai vitima dezastre naturál,” nia dehan.
Notísia relevante:OIM no APC Oé-Cusse halo simulasaun hodi responde ba dezastre naturál
Jornalista: Abílio Elo Nini
Editór: Florencio Miranda Ximenes