DILI, 02 dezembru 2021 (TATOLI)—Ajénsia Internasionál Deutsche Gusellschaft fur Internatinale Zusammenarbeit (GIZ), kinta ne’e apoia printer braille ba Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL).
Diretór Ezekutivu Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL), Cesário da Silva, agradese ba Governu Alemaña, liuhosi Country Coordinatór Ajénsia Internasionál Deutsche Gusellschaft fur Internatinale Zusammenarbeit (GIZ, sigla-inglés), Rainer Schcllhaas, ne’ebé bele apoia ona printer braille ba Asosiasaun Defisiénsia Timor-Leste (ADTL).
“Apoia ida-ne’e, sei hatudu mudansa ida signifikativu boot tebe–tebes ba iha dezenvolvimentu komunikasaun, teknólogia no fasilita komunikasaun sira-ne’ebé sensivel no asesivel liután ba ema ho defisiénsia,” Cesário da Silva hateten liuhosi ninia diskursu iha serimónia entrega printer braille iha Mascarinhas, Díli, kinta ne’e.
Tuir ADTL nia akompañamentu ba ema ho defisiénsia matan sira durante ne’e, ema hirak ne’e nia asesu ba informasaun sei menus liu tanba menus fasilidade, entaun ho apoia GIZ nian hanesan printer braille ida-ne’e buat foun ida atu introdús bae ma defisiénsia matan sira.
“Hosi ne’e, ha’u hanoin presiza duni investimentu ida di’ak, liu-liu Sekretáriu Estadu Komunikasaun Sosiál no Ministériu Edukasaun atu asegura komunikasaun ida-ne’ebé di’ak no atu asegura ema hotu ba eskola. Tanba, ita-nia polítika Governu nian no polítika nasionál ba edukasaun inkluzivu ne’e hateten, ema hotu ba eskola ne’ebé hanesan la halo separasaun. Hosi ne’e saida mak akontese laiha fasilidade ba ema defisiénsia matan oinsá atu asegura sira bele asesu,” nia dehan.
Tanba, tuir nia, globalizasaun no téknolojia hatudu ona progresu iha ona kondisaun, no polítika ida-ne’e atu asegura di’ak liután, entaun ema ho defisénsia matan sira presiza iha fasilidade ne’ebé adekudau atu fasilita sira mak hanesan printer braille.
Nia informa, ema defisiénsia matan sira iha Timor-Leste hamutuk rihun 14 ne’e presiza braille no sira presiza mobiliáriu asesibilidade sira seluk atu sira bele asesu ho di’ak.
“Maske la iha kondisaun, maibé ohin loron ita-nia maluk defisiénsia sira, liuliu defisiénsia matan sira bele asesu to’o ona iha universitáriu. Ida ne’e buat mudansa no buat di’ak ida-ne’ebé maluk defisiénsia sira hatudu, liuhosi hatudu sira-nia kompromisu hakarak duni hola parte ba iha dezenvolvimentu rai ida-ne’e,” nia afirma.
Hosi ne’e, hakarak enkoraja entidade hotu-hotu ho apoia hosi Governu Alemaña nian ba ADTL ne’e sai ezemplu ba Governu atu halo investimentu.
“Ita la’ós dependénsia de’it ona ba parseriu internasionál sira, maibé apoia sira-ne’ebé hosi parseriu internasionál ne’e hanesan ezemplu no hatudu ona dalan ne’ebé di’ak atu ema hotu bele asesu ba informasaun. Entaun, printer braille ne’e sei sai modelu ida-ne’ebé di’ak ba instituisaun hotu-hotu,” nia dehan.
Country Coordinatór Ajénsia Internasionál Deutsche Gusellschaft fur Internatinale Zusammenarbeit (GIZ, sigla-inglés), Rainer Schcllhaas, hateten durante tinan 20-resin Governu Alemaña fó ona apoia barak ba timor-oan sira inklui ema ho defisiénsia sira iha periódu ida-ne’e nia laran.
“Durante periódu ne’e nia laran, ita fó duni apoia ba Timor-Leste. La signifika katak Alemaña to’o mai fó de’it, maibé ita servisu hamutuk oinsá halo buat di’ak, hanesan oinsá ita halo sasán sira iha nia fatin ho di’ak hamutuk,” nia hateten.
Iha tina rua ikus ne’e, GIZ halo ona kontribuisaun no fó apoia barak ba sosiedade tana ho fó apoiu printer braille ba ema ho defisiénsia matan ne’e hanesan parte kiik-oan ida hosi gosi Governu Alemaña nia kontribuisaun ba sosiedade.
Jornalista : Nelia Fernandes
Editór : Cancio Ximenes