iklan

EKONOMIA, HEADLINE

Timor-Leste komemora loron mundiál ba traballadór sira

Timor-Leste komemora loron mundiál ba traballadór sira

KSTL hamutuk ho membru sira inklui traballadór sira hala'o marsa husi sekretariadu KSTL Bemori to’o Palásiu Governu nia oin hodi komemora loron mundiál ba traballadór. Kinta (01/05/2025). Imajen Tatoli/Francisco Sony

DILI, 01 Maiu 2025 (TATOLI)-Timor-Leste liuhusi Konferesaun Sindikatu Timor-Leste (KSTL), ohin komemora loron mundiál ba traballadór sira ho atividade la’o-ain (marsa) husi sede KSTL Bemori to’o tasi-ibun Palásiu Governu hodi husu ba ukun na’in sira atu hasa’e saláriu mínimu $115 ba $150.

KSTL konsidera governu laiha seriedade proteje traballadór Timoroan hodi hasa’e saláriu mínimu. “KSTL ne’ebé reprezenta traballadór sira hotu iha Timor-Leste hakarak hato’o preokupasaun sira hotu nu’udar ezijénsia ba Governu hasa’e saláriu mínimu”, Vise Prezidente  KSTL, Serafico Soares, ba jornalista sira.

KSTL liuhusi Serafico konsidera situasaun ida agora tama ona pontu ne’ebé krítiku tanba ho saláriu ne’ebé traballadór Timoroan sira simu la dignifika servisu-na’in sira no hamosu desigualdade.

KSTL hamutuk ho membru sira inklui traballadór sira hala’o marsa husi sekretariadu KSTL Bemori to’o Palásiu Governu nia oin hodi komemora loron mundiál ba traballadór. Kinta (01/05/2025). Imajen Tatoli/Francisco Sony

“Ho  valór saläriu mínimu $115, tu’un kuaze 22% iha tinan 2021, ne’e bazeia ba rezultadu peskiza ILO (Organizasaun Internasionál ba Traballadór) nian kona-ba saläriu mínimu iha Sudeste Aziatiku, iha tempu hanesan inflasaun ba ai-han no bebidas sa’e kuaze 60%”, argumenta.

Nia afirma, bainhira kustu ba moris no inflasaun sa’e makaas, sei hatún padraun moris servisu na’in sira. Servisu na’in ka traballadór vulneravel sira sei hetan risku ba moris iha kondisaun mukit no kiak nia laran.

Prezidente KSTL, Almerio Vila Nova, hateten hasa’e saláriu mínimu, kriasaun empregu, garantia direitu no kombate esplorasaun nu’udar problema prinsipál ne’ebé relevante tebes ho situasaun ohin loron.

“Ohin marsa ida-ne’e atu ko’alia sai injusista iha rai-laran”, katak nia.

KSTL reprezenta organizasaun sentrál iha Timor-Leste úniku hodi akumula organizasaun seluk, ho setór doméstika iha loja, konstrusaun sira no setór marítima, transporte no sira seluk tan mai ko’alia kona-ba direitu no espresa sentimentu traballadór Timor oan sira durante hetan diskriminasaun.

“Pontu importante oinsá atu hasa’e saláriu mínimu, tanbá saláriu mínimu durante tinan 23 resin to’o agora seidauk iha mudansa. Signifika Governu ida-ne’e seidauk iha seriedade atu fó protesaun ba traballadór Timoroan sira, tanbá traballadór sira maioria mukit tebes no presiza atu depende sira”, akresenta.

Ho ida-ne’e KSTL hamrik hamutuk ho membru sira nomos parseriu importante sira mai hamutuk iha fatin ida-ne’e hodi ejize tanba traballadór sira hasoru problema  kona-ba saläriu mínimu.

Durante ne’e KSTL ba hasoru Parlamentu Nasionál ho membru Governu to’o fim implementasaun laiha, tanba KSTL parte iha Konsellu Nasional Traballu atu diskute laborál iha Timor-Leste.

“Polítika na’in sira laiha vontade atu halo mudansa saláriu mínimu ba traballadór Timor oan sira ne’ebe servisu iha empregadór sira iha rai laran”, afirma tan.

Tuir nia, Governu tau traballadór sira nia problema sobre saláriu mínimu iha gaveta. “Governu mak iha sistema nia laran hodi la tau importansia ba saláriu mínimu ne’e”.

Traballadora, Madalena da Costa, hato’o preokupasaun. “Ami hakilar tinan barak ona, maibé saláriu mínimu ne’e la hasa’e no hamenus nafatin saláriu, ami servisu la hatene tuir oras ho nune’e tama tuku 7 dader no sai tuku 8 kalan”.

Nu’udar traballadór feto husu Governu tenke hasa’e saláriu mínimu, tanba saläriu ne’ebé mak iha ne’e la sufisiente ba nessesidade uma-laran nian.

Vise Primeiru Ministru no Ministru Koordenadór Asuntu Sosiais, Mariano Asanami Sabino,  hateten Estadu nafatin proteje traballadór sira.

Tanba ne’e, Governu orienta nafatin ba  SEFOPE  atu bele haree nafatin  servisu fatin ne’ebé mak inan feton sira servisu ba ne’e dignu ka lae.

“Ami orienta nafatin SEFOPE  atu tau-matan ba servisu fatin sira ne’ebé mak inan-feton sira servisu ba, ida-ne’e importante tebes, tanba ne’e ami konsidera petisaun ruma no hanoin sira-ne’e atu  ita boot sira tau hamutuk hodi fó mai ha’u  hanesan VPM, ha’u-nia odamatan nakloke ba ita-boot sira atu haree  saida mak imi-nia direitu ida-ne’e”, Assanami afirma.

Governante ne’e dehan, antes ne’e SEFOPE hatama ona  revisaun  saläriu mínimu ba KM   no Governu konsege debate ona kona-ba oinsá hasa’e saläriu,  maibé husi parte ministériu sektorais sira ne’ebé  mak liga ho ida-ne’e mak sei haree hodi fó tempu, la’ós dehan la diskute ona, maibé sei diskute nafatin.

Notísia relevante:MCAE sei aprezenta hikas Ezbosu Lei Saláriu Mínimu ba KM

Jornalista      : Felicidade Ximenes

Editora           : Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!