DILI, 22 agostu 2022 (TATOLI)–Governu Timor-Leste liuhosi Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu (MEJD) konklui ona konsulta públika kona-ba ‘Transformasaun Edukasaun’ ba sub-rejionál no nasionál iha Timor-Leste.
“Iha tinan-20 resin ona hatudu katak edukasaun iha Timor-Leste atinje ona buat di’ak lubuk, inklui numeru inskrisaun ba eskola primária sa’e. Maibe sei iha dezafiu sira hanesan iha de’it labarik 25% maka asesu ensinu pré-eskolar, labaruk ho númeru a’as maka sai hosi eskola, atinjimentu menus iha alfabetizasaun, inkrisaun labarik ho inabilidade menus, no desigualidade entre grupu riku no rejiaun buras,” Ministru Edukasaun, Juventude no Desportu, Armindo Maia, hateten durante ninian diskursu iha enkontru konsulta públika nasionál, iha Dili, segunda ne’e.
Tanba ne’e, Ministru husu entidade hotu nia kontribuisaun atu halo di’ak liután hodi transmite matenek no abilidade ne’ebé labarik, joven no adultu sira presiza iha mundu agora no bele kontribui ba Timor-Leste ne’ebé di’ak liu tan ba ema hotu.
Notísia relevante: MEJD konsidera jornada atinje kualidade edukasaun iha Timor-Leste sei naruk
Iha biban hanesan, Koordenadór Rezidénsia Organizasaun Nasaun Unida (ONU) mai Timor-Leste, Roy Trivedy, konsidera, edukasaun hamriik hanesan fuan hosi dezenvolvimentu.
“Agora tempu di’ak hodi mobiliza vontade polítika no asaun atu imajina hikas no transforma edukasaun. Mai ita mobiliza revolusaun edukasaun iha Timor-Leste,” nia enkoraja.
Diskusaun ne’e halibur Governu, organizasaun sosiedade sivil, akademia, organizasaun relijiozu, parseiru dezenvolvimentu sira no grupu joven sira.
konsulta públika ne’e hala’o iha Ainaro, Baucau, Bobonaro, Oé-cusse no Dili, ne’ebé hosi atividade ne’e bele haree ona progresu no alvu nasionál edukasaun inklui Objetivu Dezenvolvimentu Sustentável (ODS) númeru 4, ne’ebé identifika dezafiu boot sira no interupsaun iha aprendizajen ne’ebé ekitativu no inklusivu inklui haree ona oportunidade sira hodi hanoin hikas edukasaun iha Timor-Leste.
Atividade ne’e atu mobiliza ambisaun polítika, asaun, solusaun no solidaridade atu transforma edukasaun hanesan esforsu sira hodi rekupera hosi apredizajen ne’ebé lakon tanba pandemia, imajina hikas sistema edukasaun ba rai-klaran ida ohin loron no aban inklui atu revitaliza esforsu nasionál no global hodi atinje ODS 4.
Nune’e, liuhosi atividade ne’e fó ona informasaun ba formulasaun deklarasaun nasionál ba kompromisu Timor-Leste ne’ebé sei aprezenta iha ‘Simeira Transformasaun Edukasaun’, ne’ebé konvokadu hosi Sekretáriu-Jerál ONU, António Guterres, iha setembru 2022.
Deklarasaun nasionál ba Komprimisiu foka ba rekoperasaun pandemia relasiona ho apredizajen ne’ebé lakon, garantia ekidade, inkluzaun no siguransa iha eskola sira, hasa’e ambisaun iha alvu nasionál ba setór edukasaun no finansiamentu edukasaun.
Enkontru konsulta públika ne’e suporta hosi Organizasaun Nasaun Unida ba Edukasaun, Siénsia no Kultura (UNESCO, sigla inglés) no Fundu Nasaun Unida ba Infánsia (UNICEF, sigla inglés).
Jornalista : Filomeno Martins
Editora : Julia Chatarina
