DILI, 23 janeiru 2024 (TATOLI)—Líder Rezisténsia no Tenente-Jenerál Reformadu, Lere Anan Timur, husu ba Governu liuhosi Ministra Edukasaun, Dulce de Jesus Soares, rezolve didi’ak problema profesór 1.000-resin ne’ebé kontratu termina.
“Ha’u fó solidaridade ba profesór sira ne’ebé kontratu termina iha loron 31 dezembru 2023, sira ne’e hotu ha’u husu Ministra Edukasaun, se bele tenke rezolve problema ida-ne’e ho didi’ak iha fulan ne’e nia laran,” Lere Anan Timur, hato’o hafoin enkontru ho profesór kontratadu sira, iha nia rezidénsia Farol, tersa ne’e.
Nia dehan, Ministra Edukasaun tenke rezolve problema ne’e tanba profesór sira ne’e kontratu termina daudaun no eskola balun matéria apreendizajen la la’o tanba manorin menus no labarik sira mak sai vítima.
Profesór sira ne’ebé daudaun ne’e kontratu termina ona maioria hosi sira ne’e balun ho voluntáriu hahú hosi tinan 2000, nune’e iha tinan 2023 hetan kontratu hosi mandatu VIII Governu.
“Ha’u husu Governu ida-ne’e buka solusaun didi’ak ba problema ne’e, loos ita iha polítika atu halo rekrutamentu ba profesór foun hodi halo mudansa ba edukasaun, maibé tenke tetu didi’ak tanba buat ida esperiénsia ne’e importante tanba profesór sira ne’e maioria hanorin tinan naruk ona no iha ona esperénsia,” nia akresenta.
Notísia relevante : KNPTL husu ME hatudu notifikasaun liuhosi artigu 116 lei funsaun públika
Lere hateten, uluk sira luta ho voluntáriu hakarak manán funu no agora profesór sira hanorin ho voluntáriu nu’udar eroi ba nasaun ida-ne’e nian.
“Nune’e, husu ba Ministra Edukasaun tenke rezolve problema edukasaun ida-ne’e, tanba profesór sira nu’udar eroi ba nasaun, laiha profesór laiha Prezidente no matenek na’in sira, ne’ebé Governu tenke haree situasaun ida-ne’e,” Lere tenik.
Iha biban ne’e, nia parte husu ba profesór kontratadu sira ne’ebé halo demonstrasaun, tanba karik nu’udar profesór hatudu hahalok matenek ba públiku no evita liafuan otonomista tanba Timor-Leste ukun-an ona, hotu-hotu timor-oan ne’ebé respeita konseitu prinsípiu rekonsiliasaun nasionál.
“Ita nasaun demorasia, imi bele halo protesta maibé labele hamosu violénsia tanba bainhira ita halo violénsia iha demostrasaun nia laran, ita hotu iha lei nia okos, lei mak sei manda ita,” nia hateten.
Nune’e, Lere mós husu iha situasaun ida-ne’e partidu polítiku sira labele politiza instituisaun hanesan edukasaun no saúde, tanba povu Timor ne’e la’ós partidu polítiku ida nian.
ME halo avaliasaun ba kualifikasaun profesór kontratadu
Iha sorin seluk, Ministra Edukasaun, Dulce de Jesus Soares, antes ne’e, hato’o ona ninia deklarasaun katak sei avalia fali kualifikasaun profesór kontratadu na’in-1.715 ne’ebé Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu (MEJD) antes ne’e kontrata ona.
“Hanesan Ministra Edukasaun ha’u mós hakarak garante kualidade edukasaun iha ita-nia rain atu asegura kualidade profesór na’in-1.71, ne’ebé Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu iha VIII Governu kontratu ona, ha’u tenke halo fali avaliasaun ba sira-nia kualifikasaun pesoál,” Dulce de Jesus, hateten.
Avaliasaun ne’ebé ME sei halo maka atu haree fali profesór hirak ne’e prienxe kualifikasaun méritu.
“Tanba ko’alia kona-ba kualidade iha edukasaun ne’e la’ós atu hasa’e de’it kuantidade profesór, maibé tenke garante uluk kualidade. Kuandu avaliasaun ne’e hatudu rezultadu di’ak maka sei kontinua loke tan prosesu ba oin,” nia afirma.
Governante ne’e esplika katak hosi avaliasaun ne’e mak sei hatudu nia rezultadu no sei fó tempu atu halo desizaun ruma, tanba ne’e asuntu polítiku no presiza iha levantamentu ba informasaun.
Dulce de Jesus haktuir, molok nia husik mandatu nu’udar Ministra Edukasaun iha VIII Governu, durante tinan-rua nia laran, nia ho ekipa téknika sira halo ona kuadru pesoál ba profesór sira no tuir nia iha ona dadus ba manorin sira katak, katak prezisa profesór hira iha matéria sira, nune’e sei koloka ba eskola sira atu apoia prosesu aprendizajen. Dadus pesoál ba profesór sira ne’e kria tuir kada dixiplina ida-idak nian ne’ebé forma ona iha tinan 2020.
“Agora ita-nia Ministériu Edukasaun, Juventude no Desportu sesante bainhira halo mudansa ba dadus no halo desizaun ne’ebé hatuur ona iha tinan 2020 ne’e bazeia ba kuadru pesoál ne’ebé maka ami kria ona ne’e ka iha fali kuadru pesoál foun seluk?,” nia katak.
Ho desizaun ne’ebé VIII Governu foti ona hodi kontrata manorin voluntáriu 1.715 ba permanente ona no sei falta 538 ne’ebé iha hela prosesu nia laran ne’e, IX Governu labele simu de’it, maibé presiza halo fali verifikasaun.
Jornalista : Arminda Fonseca
Editora : Julia Chatarina
