DILI, (TATOLI) — Timor-Leste sei fahe nia esperénsia ba nasaun ne’ebé foin sai husi postu konflitu ka sei konsidera nu’udar estadu frajil, iha konferénsia globál 2030 ne’ebé sei hala’o durante loron rua iha Dili.
Primeiru-ministru, Rui Maria de Araújo informa katak esperiénsia ne’e sei fahe husi lider istóriku timoroan sira mak atuál Ministru Planeamentu no Investimentu Estratéjiku (MPIE), Kay Rala Xanana Gusmão, Eis-prezidente repúblika, José Ramos Horta no atuál Prezidente Rejiaun Administrativa Espesiál Oé-Cusse Ambeno (RAEOA), Mari Alkatiri nomós seluk tan.
Sekretáriu ezekutivu G7+, Helder Lopes haktuir konferénsia global ida ne’e hanesan follow up Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel (ODS) ne’ebé mundu tomak lansa iha ONU, iha setembru 2015.
“Parlamentu Timor-Leste, primeiro Parlamento do mundo ne’ebé fó sai rezolusaun ida katak ho governu halo komprímisu boot ida para hodi bele implementa objetivu dezenvolvimentu sustentavel, iha 15 anos tuir mai”, informa nia foin lalais ne’e.
“Konferénsia globál ne’e, konferénsia ida ne’ebé istóriku tanba ita sei hetan mós mensajen ida ne’ebé sei haruka diretamente hus Sekretáriu Nasaun Unida, António Guterres”, hatutan.
Iha mós reprezentante Suéçia nian nomós plataforma sosiedade sivil nian. “Konferénsia ida ne’e ninia objetivu mak atu hamosu roteiru ida ne’ebé Timor-Leste sei fahe nia esperiénsia i nune’e ita sei hasai deklarasaun ne’ebé mak sei fó sai iha rezultadu, 23 maiu”, sekretáriu G7+ ne’e haklaken.
Hafoin rezultadu, Timor-Leste hamutuk ho nasaun G7+ nian sei lori rezultadu ida ne’e ba iha forum altu nível politiku (High level political forum) iha jullu nia laran iha Nova Yorke.
“Hodi ita bele partilla ba mundu tomak katak atu hakarak kontinua implementa Ojetivu Dezenvolvimentu Sustentavel, keta haluha katak países frajil, país postu konflitu mak tenke sai na’in rasik atu implementa ODS”, akresenta.
Reprezentante UNDP iha Timor-Leste, Knot Ostby hateten katak Nasaun Unida kontinua apoiu Timor-Leste. “ONU prontu suporta implementasaun Objetivu Dezenvolvimentu Sustentavel iha Timor-Leste”, afirma.
Tuir nia, atu atinji ODS presiza define ajenda ne’ebé klaru. “Ita mós presiza iha duni ajenda ida ne’ebé di’ak no klaru hodi atinji objetivu ida ne’e”, realsa.
Konferénsia ida ne’e ajuda tebes ita atu define, organiza ita-nia ajenda sira ne’ebé importante. “Ne’e elementu ida ne’ebé importante ne’ebé maka hanaran roteiru ka matadalan”, hakotu.
Bele asesu mós iha link ne’e: http://sdgstl.gpm.gov.tl/
Jornalista: Rafy Belo
Editora: Rita Almeida