DILI, 21 outubru 2019 (TATOLI) – Bankada Opozisaun Frente Revolusionária Timor-Leste Independente (FRETILIN), preokupa ho ezekusaun orsamentu hosi Konsellu Administrasaun Fundu Infraestrutura (KAFI) tanba la tuir lei no regulamentu sira.
Vise-Xefe Bankada FRETILIN, Francisco Miranda Branco, hateten bainhira bankada estuda relatóriu ezekusaun KAFI, mosu preukupasaun boot relasiona ho osan povu-nian.
“Kámara Konta rasik deklara katak ezekusaun orsamentu Fundu Infraestrutura la tuir lei no regulamentu sira ne’ebé vigora iha ita-nia rai doben ida-ne’e, liliu tamba KAFI halo alterasaun ba nia orsamentu hodi bele halo pagamentu ba kontratu sira ne’ebé previstu iha Orsamentu Jerál Estadu (OJE) no Fundu Infraestrutura, ba projetu sira ne’ebé ikus mai folin boot liu tiha valór ne’ebé iha orsamentu”, tenik Deputadu Branco liuhosi Konferénsia Imprensa, segunda ne’e.
Iha fulan-jullu, Kámara Konta halo publikasaun relatóriu auditória ba ezekusaun orsamentál Fundu Infraestrutura tinan 2015.
Bankada FRETILIN preokupa mós ho kualidade obra sira tanba tuir relatóriu ne’e, Kámara Konta konklui katak iha obra barak maka la hetan supervizaun ka fiskalizasaun ne’ebé nesesáriu hosi entidade kompetente sira ka kontratór ruma ne’ebé maka sai responsabilidade hosi Ministériu Obra Publika, Transporte no Komunikasaun momentu ne’ebá.
“Relatóriu ne’ebé Kámara Konta publika iha fulan-jullu hatudu infrasaun ne’ebé grave tebes”, nia akresenta.
Nia argumenta, iha relatóriu ne’e haktuir iha kontratu hamutuk 35 hosi tinan 2014 no 2015 maka KAFI halo ajusta direta, ho osan ne’ebé liu millaun $114.
Deputadu Branco dehan tan, relatóriu refere, Kámara Konta mensiona mos katak tuir prosesu auditória no lei ne’ebé vigór notifika ona ema sira ne’ebé imputadu atu bele hatán iha faze kontraditóriu ba pergunta hosi entidade relevante maibé to’o ikus resposta ne’ebé notifikadu sira entrega ba Kámara Konta la hatan ba pergunta sira no buka dalan atu argumenta katak prosesu auditória maka la’o laloos no nune’e subar husi pergunta.
“Bankada FRETILIN la kompreende tamba sá mak susar ba notifikadu sira atu responde no klarifika dúvida Kámara Konta nian. Hahalok ida-ne’e halo ami preokupa liután kona-ba faktu ne’ebé aprezenta iha relatoriu ne’e, nune’e ami ezije katak autoridade kompetente sira tenke hala’o prosesu kle’an liután tuir lei ne’ebé permite no husu Ministériu Públiku atu loke investigasaun lalais hodi halo responsabilizisaun kriminál ba sira ne’ebé envolve iha ilegalidade ne’ebé identifika ona”, nia akresenta.
Relatóriu Kámara Konta ne’ebé halo Bankada FRETILIN proukupa kona-ba sustentabilidade no sobrevivénsia Fundu Minarai nian, ne’ebé agora daudaun hanesan garantia úniku ba sustentabilidade Estadu nian.
Branco realsa, Parlamentu Nasionál iha devér atu uza mekanizmu ne’ebé adekuadu atu husu ba autoridade kompetente sira atu hala’o prosesu bazeia ba relatóriu Kámara Konta nian, tuir lei sira ne’ebé vigora hodi identifika responsabilidade.
“Ita iha mós devér atu garante fiskalizasaun ne’ebé kle’an liután ba OJE sira tuir mai, hodi nune’e minimiza ilegalidade sira hanesan akontese ona”, hateten Branco.
Ba kestaun ne’e, Deputada Bankada Kongresu Nasionál Rekonstrusaun Timoroan (CNRT-sigla portugés), Fernanda Lay, espera entidade kompetente sira bele haree mós ba kazu seluk ne’ebé Kámara Konta publika ona.
“Auditoria ne’ebé Kámara Konta halo, ami mós hein katak Prokuradór Jerál Repúblika kaer hodi halo investigasaun inklui volume 1 no volume 2 RAEOA nian ne’ebé maka to’o agora budu hela. Ami dezafia Prokuradór Jerál Repúblika ho deklarasaun FRETILIN nian”, dehan Deputada Bankada Governu ne’e.
Jornalista : Evaristo Soares Martins
Editór: Xisto Freitas
