DILI, 30 jullu 2020 (TATOLI)-Tribunál Distritál Dili (TDD), ohin, kontinua rona sasin ba kazu sosa ró ambulánsia hosi Ministériu Saúde (MS) ne’ebé deskonfia hamosu infrasaun iha prosesu konkursu públiku (tenderizasaun).
Notísia Relevante : Tribunál Kontinua Rona Sasin Ba Kazu Ró Ambulánsia
Ró ambulánsia ne’e Governu liuhosi Ministériu Saúde sosa iha 2012, maibé la konsege utiliza ho di’ak tanba aat tiha de’it no la uza to’o agora. Tanba ne’e, fó prejuizu ba estadu lakon osan purvolta $414,876.64.
Iha prosesu ne’e, Ministériu Públiku (MP) notifika arguidu ni’an-ualu (8) mak deskonfia komete irregularidade, kompostu hosi arguidu AMPM, LB, EJA, AC, JFOC, JCS, JCM no DG.
Arguidu lubun ne’e mesak dirijente importante hodi foti desizaun administrativu, finansa no aprovizionamentu iha Ministériu Saúde.
Ba kazu ne’e, MP akuza arguidu sira komete krime partisipasaun ekonomia no negósiu, borla agravadu no falsifikasaun dokumentu ne’ebé previstu iha artigu 299, 266, 267 hosi kódigu penál Timor-Leste.
Iha depoimentu liuhosi audiénsia julgamentu, sasin ho inisiál NM nu’udar eis Ministru Saúde iha governasaun hirak liu ba, konfesa ba Tribunál katak, planu orsamentu ba sosa ró ambulánsia nian ho montante $500.000.00 iha altura ne’ebá nia parte delega kompeténsia ba nia vise eis Ministra Saúde ho inisiál MH mak toma konta hodi haree ba prosesu sira. Tanba ne’e, nia dehan, la iha koñesimentu kona-ba ró ne’e nia kondisaun no la lembra ona prosesu aprovizionamentu inklui la asesu dokumentu sira.
Sasin ho inisiál MH, eis Vise Ministra Saúde (MS) ne’ebé assume kargu refere hosi 2007-2011 friza katak, politikamente atu sosa ró refere iha momentu ne’ebá bazeia ba vizita sira nian hala’o iha territóriu inklui iha Ataúro rasik, komunidade sira hato’o ezijénsia no halerik oinsá governu bele fasilita ró ida ho kondisaun di’ak nune’e hodi fasilita populasaun ne’ebé moras inklui inan isin rua ne’ebé iha Atauro labele atende ho moras grave bele lori mai Dili, tanba altura ne’ebá laiha ró di’ak ruma.
Nia dehan, nune’e liu pedidu mai hosi munisípiu ba iha Diresaun Ospitalaria no Diresaun Nasionál Ministériu Saúde hodi hato’o ba iha nia parte nu’udar membru governu tutela iha momentu ne’ebá.
Nia dehan, ho nesesidade ne’e pertinente, nune’e nu’udar membru governu enkaixa ba planu no hodi ba aprezenta iha Konsellu Ministru momentu ne’ebá Primeiru-Ministru mós aseita, nune’e hodi prevee orsamentu atu sosa ró refere liuhosi Orsamentu Jerál Estadu (OJE) ho montante $500.000.00.
Hafoin orsamentu hetan ona aprovasaun liuhosi Parlamentu Nasionál, nia hatutan, hanesan membru Governu fó orientasaun ba ekipa tékniku sira hodi vizabiliza alokasaun orsamentu no tuir prienxe kritéria estandardizasaun ho kualidade ró ida bele to’o hodi atende populasaun sira.
Nia hatutan, relasiona ho prosesu aprovizionamentu no kontratu nia parte laiha koñesimentu tanba nia só fó de’it orientasaun oinsá viabilidade orsamentu ba ekipa atu realiza prosesu sira la’o tuir kritériu sira. Tanba tuir nia, MS rasik estabelese Komisaun Aprovizionamentu Nasionál kada mandatu to’o tinan rua, altura ne’ebá prosesu tékniku sira submete hotu iha komisaun.
“Iha loron 08 agostu 2012 ha’u sai ona hosi Vise Ministra no ró ne’e to’o iha Timor-Leste ha’u laiha koñesimentu ona, maibé foin lalais atu hala’o vizita ida ba Atauro haree hetan de’it ró para hela iha tasi ibun ne’ebá,” sasin ne’e deklara.
Hafoin rona tiha parte sira, Tribunál deside adia fila-fali julgamentu ne’e ba iha loron 16 setembru, tinan ne’e, hodi rona sasin sira seluk.
Audiénsia julgamentu ne’e prezide hosi Juis Koletivu Sribuna da Costa, António do Carmo, Albertina Neves no Ministériu Públiku reprezenta hosi Prokuradór Rogeiro Viegas no arguidu ho arguida sira hetan asisténsia legal hosi Defensór Públiku no Advogadu Privadu.
Jornalista : Nelson de Sousa
Editór : Francisco Simões