OÉ-CUSSE, 21 jullu 2021 (TATOLI)-Komunidade sira iha aldeia Bihala, suku Bobocase sub-rejiaun Pante Makasar, RAEOA daudaun ne’e preokupa ho sira-nia produtu artezenatu hanesan sanan rai, bikan rai, tasu no seluk tan ne’ebé faan la folin iha merkadu tradisionál Oé-Cusse.

Reprezentante komunidade husi suku Bobocase, Ermelinda Beno, relata kada loron tersa komunidade sira lori sira-nia produtu hirak ne’e bá faan iha merkadu Maumate suku Naimeco sub-rejiaun Pante Makasar.
No kada sábadu kontinua lori bá faan iha merkadu Numbei suku Costa sub-rejiaun Pante Makasar maibé laiha konsumidór maka interese atu sosa sira-nia produtu.
“Besik tinan rua ona ami-nia sasán sira la folin, semana ida ami lori bá faan iha merkadu Maumate no Numbei, maibé laiha ema atu sosa,” nia dehan ba Agêcia TATOLI, iha merkadu Maumeta, tersa ne’e.
Nia hateten kompara ho tinan 2019 ba kotuk produtu artezenatu hirak ne’e folin tebes iha merkadu maibé oras ne’e la folin obriga komunidade sira tenki troka ho sasán nesesidade bázika hanesan foos, masin, batar no seluk tan.
“Ita prodúz sanan-rai sira la fasíl, nia prosesu naruk tanba primeiru ita bá kee-rai mean iha foho, tanba rai ne’e iha fatin ida de’it la’ós naran uza rai, depois lori to’o uma tau hamutuk durante loron haat, nune’e iha loron lima maka foin ita sunu ho ai-maran hodi prodús,” nia esplika.
Iha parte seluk, Xefe Suku Bobocase, Sebastião Cob, refora maioria populasaun iha suku Bobocase hetan rendimentu husi atividade produsaun sanan rai no seluk tan.
“Komunidade iha suku Bobocase liuliu aldeia Bihala balun moris ho produsaun indústria ne’e, balun bá faan iha Dili, balun faan iha merkadu tradisionál sira iha Oé-Cusse, tanba ne’e Governu presiza tau atensaun hodi harii fatin ba sira hodi faan sira-nia produtu,” Autoridade lokál ne’e hateten.
Hatan ba preokupasaun ne’e, Sekretáriu Rejionál Assuntu Komérsiu no Indústria, Pedro da Cunha hateten ekipa tékniku husi Departementu Indústria kontinua fó formasaun ba grupu indústria kiik sira iha suku Naimeco no Bobocase inklui aldeia Bihala hodi prodúz sanan rai no seluk tan.
“Ha’u nia mandatu hahú tinan kotuk ita haruka ona sanan-rai 28 bá iha nasionál, tuir loloos iha kontinuasaun maibé problema serka sanitária, movimentasaun transporte la’o la normal,” nia dehan.
Maibé nia promete depois serka sanitária liga ho pandemia COVID-19 remata, ekipa husi Sekretáriu Rejionál Assuntu Komérsiu no Indústria Oé-Cusse sei transporta produtu hirak ne’e bá faan iha nasionál.
Entretantu, suku Bobocase ho totál populasaun hamutuk 3.105, hosi aldeia Bihala ho populasaun 1.640 no aldeia Fatubija ho populasaun 1.465.
Jornalista : Abílio Elo Nini
Editór : Agapito dos Santos