iklan

NASIONÁL, COVID-19, DILI, HEADLINE, MUNISÍPIU, SAÚDE

COVID-19, mate rua no ativu 3.523

COVID-19, mate rua no ativu 3.523

Médiku-sira hala’o teste swab ba sidadaun-sira ne'ebé kontra regra konfinamentu obrigatóriu, iha edifísiu PNTL Caicoli. Imajen Tatoli/Francisco Sony.

DILI, 09 setembru 2021 (TATOLI)—Sala Situasaun, Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK), rejista kazu  mate (óbitu) rua, pozitivu 165, rekoperadu 271 no kazu ativu 3.523.

Totál óbitu ne’ebé relata ohin, primeiru mane ida ho idade 57, timoroan, hela iha Dili, vasina kompletu AstraZenecca, iha 01  Setembru 2021, diagnóstikadu iha HNGV ho sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) tanba COVID-19.

Notisia relevante:COVID-19, mate ida no ativu 3.631

Matebian sofre mós moras diabetes. Loron ne’e kedan matebian hala’o tratamentu iha Lahane no matebian i’is-kotu horiseik lorokraik, 17:56 no familia kolabora ho ekipa saúde, atu hala’o funerál tuir protokolu ne’ebé adopta iha Timor-Leste.

Segundu, mane ida ho idade 66, timoroan, hela iha Baucau, seidauk vasina, iha 03  Setembru 2021, diagnóstikadu iha Hospitál Referénsia Eduardo Ximenes Baucau, ho sindroma insufisiénsia respiratória aguda (SIRA) tanba  COVID-19.

Matebian sofre mós moras diabetes, ipertensaun no insufisiensia kardiaka. Familia lori matebian mai Dili, hela iha uma de’it.

“Matebian i’is-kotu ohin dader, 06:00, iha uma. Familia deidauk deside atu hala’o funerál tuir protokolu ne’ebé adopta iha Timor-Leste,” Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun, Rui Maria de Araújo, hateten liuhosi komunikadu, kinta ne’e.

Kazu foun ohin 165, mai hosi Dili 81,  Bobonaro 40, Baucau 20 no munisipiu seluk hamutuk 24, ne’ebé kompostu hosi mane 84 no feto 81.

Hosi totál kazu detetadu foun ohin, ho idade 20:26 (15,7%) ho idade entre tinan 12-59 na’in 129 (78,1%), idade 60 mai karaik na’in 10. Hosi kazu detetadu foun ohin 73 kazu  ka 44,2% sintomatiku (hatudu sintomas).

Kumulativu kazu konfirmadu sura hosi 21 marsu 2020 to’o  09 setembru 2021, hamutuk 18.211. Hosi horisehik mai ohin, teste ne’ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 669 PCR, ho detallu hanesan tuir-mai, Vijilánsia sentinela na’in 22, rastreiu ba kontaktu ka Contact tracing 28, Rastreiu Aleatóriu  ka Random Screening na’in 238, viájen sai-hosi serka sanitária hosi Dili 161,  Viájen internasionál rua, Follow up iha kuarentena na’in 218.

Totál testes PCR ne’ebé halo horisehik 08 setembru iha munisípiu-sira seluk, RAEOA no HNGV hamutuk 402, ho detalla hanesan tuir-mai, Maubisse 20, Maliana 32, Viqueque 22, Suai 50, Baucau 86, Ermera 15, RAEOA 12, HNGV 159 no Lospalos na’in-neen.

Totál doze vasina ne’ebé fó ona ba populasaun elijível tinan 18 ba leten, to’o ohin dader 10:00, loron 09 setembru tuir sistema informasaun Saúde iha Ministériu Saúde ho  totál  kumulativu 1ª doze iha Dili (75,0%) no totál  kumulativu 2ª doze  iha Dili (60,2%).

Ema ne’ebé simu ona vasina doze dahuluk iha Timor-Leste  (53,1%) no simu ona doze daruak  (29,2%).

Atu bele hatene surtu ida ninia evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-na’in epidemiolojia nian uza, maka insidénsia.

Konvensionalmente, insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitante, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et  moras ida.

Hosi insidénsia COVID-19 iha Timor-Leste, durante loron hitu ikus maka 11,1/100 mil abitante, enkuantu ba deit munisípiu Dili,24,8/100 mil abitante.

Ohin, munisípiu Baucau iha insidénsia 15,3/100 mil abitante, tuir kedan ho munisípiu Bobonaro ho insidénsia 9,3.

Dadus iha leten hatudu katak, insidénsia munisípiu Dili ho munisípiu Baucau tuir-tuir malu a’as-liu, iha Timor-Leste laran tomak, munisípiu Bobonaro mós hatudu risku a’as-liu, atu populasaun hetan da’et, no hada’et tutan virus SARS-CoV-2, iha komunidade nia le’et.

Iha loron 09 setembru  de 2021, izolamentu Vera Cruz, Lahane, HNGV no fatin seluk iha territóriu laran tomak, halo tratamentu hospitalizadu ba kazu detetadu pozitivu na’in 96, ho detalle hanesan tuir mai grave hamutuk na’in  13, na’in lima uza ventiladór, na’in-rua uza CPAP-Continuous Positive Airway Pressure, neen uza oksijéniu. Moderadu hamutuk ema na’in 61. Kaman ema na’in 22.

Husu ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak, maski simu ona vasina, favor respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individuál, ne’ebé Governu hatu’ur ona, atu prevene moras COVID-19 da’et ba mai.

Regra sira ne’e mak hanesan uza mascara, fase liman beibeik ho sabaun ka dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun  bainhira kumprimenta-malu, la presiza ka’er-liman, bensa-liman, rei-malu ka haku’ak-malu, evita halibur-malu barak  hamri’ik ka tur do’ok husi ema seluk, mínimu metru ida ho balun.

Jornalista: Felicidade Ximenes

Editór: Cipriano Colo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!