DILI, 22 setembru 2021 (TATOLI)—Formandu na’in–40 hosi sentru formasaun iha munisípiu ualu (8) ne’ebé fasilita hosi Sekretária Estadu Juventude no Desportu (SEJD) hamutuk ho Comoro Child and Youth Center (CCYC) hodi tuir formasaun hospitalidade iha East Timor Development Agency (ETDA), kuarta ne’e asina termu referênsia molok tama ba faze estájiu profisionál.
“Ohin ne’e, sira antes aban atu ba iha estájiu, sira sei asina termu referénsia ho parte ETDA, atu nune’e, regra sira ne’ebé mak durante sei aplika, sira sei halo tuir kumpri, bainhira tun ba iha estájiu,” Diretór Kreatividade Juventude, Sekretária Estadu Juventude no Desportu (SEJD), Cesarino da Silva, hateten ba Agência Tatoli, iha edifísiu ETDA, Dili.
Esatjiu profisionál ne’e atu haklean sira–nia koñesimentu liu-liu durante sira aprende formasaun iha teória ne’e bele implementa iha terrenu liuhosi estájiu, estájiu ne’e rasik ETDA mak sei identifika fatin ba formandu sira hodi hala’o prátika.
“Tuir informasaun hosi ETDA katak, estájiu ne’e ho durasaun semana neen ho horas 200. Ida-ne’e mak, ohin, ita enkontru ho no breafing sira kona–bá lala’ok estájiu nian durante sira atu tun ba estájiu,” nia dehan.
Antes finaliza estájiu, formandu na’in–40 sei tuir kompetisaun hodi otiva liután sira, no bainhira sira fila ba ida–idak nia Munisípiu ne’e sei kontinua sira–nia negósiu iha ida–idak nia munisípiu.
“Ezemplu, balun iha parte restaurante, iha munisípiu ida ema na’in-ha’at. Bainhira sira fila ba sira-nia munisípiu no sira na’in haat ne’e sei halibur malu, tau hamutuk ideia oinsá bele dezenvolve di’ak liután sira–nia negósiu iha Munisípiu. Hanesan, poténsia saida mak sira bele halo iha sira–nia munisípiu liuliu iha área ne’ebé mak durante sira aprende iha ETDA,” nia esplika.
Iha sorin seluk, Diretór East Timor Development Agency (ETDA), Januario Neto Mok, hateten atividade ne’e hanesan ETDA halo orientasaun kona-bá siklu estájiu ka programa estájiu no mós asina termu referênsia atu ba halo estájiu.
“Ami-nia estájiu ne’e, ami bolu in house work students, ne’e hanesan sira halo de’it iha ami-nia sentru treinu education restorant, ne’ebé ami kria de’it industria rasik iha ne’e no estudante sira halo de’it estájiu iha ne’e no ami la haruka sira sai ba li’ur,” Januario Neto Mok hateten.
Formandu na’in-40 asina kontratu ne’e, tanba ETDA hakarak treinu sira tanba estájiu ne’e hanesan sira tama iha real indutria la’os sira estájiu bai-bain.
Ezemplu, nia dehan, servisu durante orás ualu (8) mak sira mai mós iha loron sabádu no domingu, hanesan bainhira atividade hospitalidade nian, sira tenke pronto no sei kontrola hosi supervisor sira no sira tenke halo servisu ho responsabilidade.
Iha estájiu ne’e, iha tipu servisu hitu ne’ebé mak formandu na’in-40 sei halo mak customer service, food service, bar attendant, cakes and desserts, indoor housekeeping, outdoor housekeeping, no laundry housekeeping.
“Estájiu ne’e hanesan sira halo esperiênsia servisu. Hanesan iha bar attendant nian, oinsá estudante sira hamós sasán sira iha bar ne’e, oinsá halo kafé, oinsá simu kliente, simu no oinsá mak halo order, no buat sira-ne’e mak sira sei halo durante iha estájiu,” nia dehan.
Iha parte customer service nian, formandu sira haree kona-bá hakerek menu ba hahan nian, oinsá kontrola hahan, oinsá halo ligasaun ho sira iha dapur, oinsa kliente mai sira serve tanba buat hirak ne’e parte customer service nian mak organiza.
Iha parte laundry nian, sira haree ba roupa foer hodi ba fase, estrika, tau fali nia fatin, no haree mós estoke no inklui haree fila-fali hena sira-ne’e tenke mós.
Diretór ETDA esplika, formandu na’in–40 ne’ebé halo estájiu iha education restorant ETDA nian ho durasaun oras 200 durante semana neen nian laran.
Diretór ezekutivu sentru Comoro Child and Youth Center (CCYC), Zito Isidoro Freitas, hateten ba faze estájiu ne’e hanesan oportunidade ba formandu na’in–40, ne’ebé delegasaun hosi munisípiu ualu (8) ne’ebé mai partisipa iha formasaun ETDA.
“Ida-ne’e hanesan oportunidade ba sira, oinsá sira bele aplika ona saida mak sira aprende durante fulan ida ho balun,” nia dehan.
Jornalista : Nelia Fernandes
Editór : Cancio Ximenes