OÉ-CUSSE, 01 outubru 2021 (TATOLI)—Lidér Rezisténsia Kay Rala Xanana Gusmão, sesta ne’e hamutuk ho agrikultór suku Cunha dada bee hosi barajen Mota Tono hodi fornese ba natar sira iha área Petun ho ektare 43, tanba debitu bee iha Barajen Mota Tono durante ne’e la sufisiente.
Notísia Relevante: Debitu bee iha Barajen Mota Tono la sufisiente fornese ba natar
Durante loron tomak, lider istoriku ne’e hamutuk ho komunidade kontinua observa hodi dada bee hosi Barajen Mota Tono tama to’o natar sira ho susesu no hadia bee dalan sira.
Xefe Suku Cunha, Domingos Seco Caunan, agradese ba líder istoriku ne’e tanba nia prezensa iha Oé-Cusse konsege rezolve ona problema agrikultor natar sira nia preokupasaun, tanba iha natar Petun ne’ebé ameasadu falla kolleta tanba menus ba bee.

“Mumentu ne’ebá, ha’u hamutuk ho natar na’in sira buka dalan ba husu apoiu autoridade RAEOA, ikus mai autoridade mai duni halo intervensaun iha Barajen ne’e, maibé laiha solusaun ho razaun sedimentasaun rai henek iha lete, bee iha okos. Pois, autoridade preokupa mós kona-ba ekipamentu atu supa bee ne’e tama ba natar sira. Maibé, ohin Xanana mai ajuda, ami bele dada bee ba natar,” Xefe Suku Cunha ne’e informa ba Agência Tatoli iha Barajen Mota Tono.
Maibe hafoin populasaun husu tulun ba líder nasionál Kay Rala Xanana Gusmão no lori ekipamentu supa bee iha lagua Tasi-Tolu Dili ne’e, ikus mai Xanana bele responde komunidade nia preokupasaun to’o hetan susesu.
Autoridade lokál ne’e agradese tanba natar sira iha área Petun hetan ona solusaun, nune’e bele kolleta ho susesu
“Agradese ba maromak tanba akompaña ami, lori ami-nia pedidu hato’o ba Xanana Gusmão, no maun boot simu ami-nia pedidu ne’e, no promete mai fó tulun ba natar sira, agora natar sira hetan ona bee,” nia dehan.
Natar na’in, Gonzalo Fraz, agradese ba lidér istóriku Kay Rala Xanana Gusmão tanba hadomi nia povu, konsege salva natar ektare 43 iha área Petun.
“Ami laiha buat ida atu fó ba maun Xanana. Ami reza de’it ba Aman Maromak atu fó saúde di’ak nafatin atu haree ami povo kiik nia moris. Agradese tanba hare balun isin ona maibé derepente bee maran, ida ne’e ami kalan la toba tanba kolen ona halo servisu, maibé Maromak tulun, Xanana mai ajuda no ohin natar sira bee bele tama ona,” nia hateten.
Reprezentante Natar Na’in, Rui Manuel Sequeira, hato’o agradese ba komitiva tomak hosi lidér nasionál Kay Rala Xanana Gusmão, tanba apoiu ona populasaun no fornese hikas bee ba natar.
Entretantu, antes ne’e autoridade RAEOA liuhosi Sekretário Rejionál Asuntu Agrikultura, José Eta, informa ekipa téknika Departementu Ekstensaun no Agrikultura Bázika Familiár halo crop-cutting ba área natar Petun hodi kolleta ba faze daruak tinan ne’e tanba kolleta faze primeiru lao ho susesu iha fulan april liuba
No rezultadu hosi crop-cutting ne’e hatudu produtividade tonelada 3.9 kada ektare, ba aplikasaun sistema Jajar Legowo 2:1 no tonelada 2.6 kada ektare ba kultivasaun ho sistema konvensionál.
Autoridade ne’e informa, maske bee menus ba área natar sira iha Petun maibé la’os falla totál, tanba iha natar hamutuk ektare 43 iha natar Petun ne’e, iha ektare 34.9 ho totál benefisiáriu uma kain 132 mak konsege kolleta, no falla kolleta hamutuk ektare 7.2 ho totál uma kain 43, tanba tarde halo preparasaun ba viveru hare-oan
Jornalista : Abílio Elo Nini
Editór : Cancio Ximenes