BAUKAU, 18 Marsu 2025 (TATOLI)—Vise Ministru Administrasaun Estatál (MAE), Jacinto Rigoberto de Deus, konsidera Munisípiu Baukau iha kondisaun atu implementa dahuluk lei podér lokál no desentralizasaun administrativa.
Governante ne’e hateten katak nia parte halo ona observasaun iha munisípiu hotu iha territóriu hodi halo komparasaun entre munisípiu sira, Baukau iha kondisaun atu implementa Lei Podér Lokál no Desentralizasaun Administrativa tuir polítika Governu Sentrál nian.
“Baukau nu’udár munisípiu boot. Dezde koloniál sai sidade daruak iha Timor, haree ba rekursu umanu, infraestrutura no entusiazmu autoridade no komunidade, fiar katak Baukau sei tama uluk ba desentralizasaun podér lokál,” Vise Ministru Administrasaun Estatál hateten iha Sentru Konvensaun Baukau (CCB-sigla Portugés), Vila Antiga, Baukau, tersa ne’e.
Jacinto Rigoberto argumenta, durante mandatu, MAE sei prioritiza implementasaun desentralizasaun administrativa bazeia ba lei, dekretu-lei no regulamentu sira tanba hakarak fó kompeténsia ba autoridade munisipál liuhosi desentraliza administrasaun nune’e hakbesik liután governasaun ba komunidade.
Nia salienta, tuir planu polítika, iha tinan-ne’e, Governu sei prepara kondisaun sira hanesan kapasita rekursu umanu, hadi’a infraestrutura no buka investimentu nune’e bele fó benefísiu ba komunidade iha kada munisípiu.
“Ekipa avaliadór sei avalia kondisaun mínima depois aprezenta ba Ministériu no Konsellu Ministru mak deside,” Rigoberto tenik.
Nia rekoñese Baukau iha kondisaun infraestrutura mak hanesan edifísiu ba autoridade munisipál no serbisu liña ministeriál seluk, estabelese ona Balkaun Úniku. Aleinde ne’e, iha rekursu umanu ne’ebé konsideradu sufisiente hodi garante ba implementasaun podér lokál.
Notísia relevante: MAE kontinua avalia kondisaun mínima molok implementa podér lokál iha Baucau
Seluk, ne’ebé presiza prepara tan mak harii edifisiu asembleia munisipál ne’ebé tuir planu Munisípiu Baukau sei konstrui iha tinan 2026 tanba parte rekizitu ba prenxementu kondisaun mínima bainhira implementa podér lokál iha tinan-2027.
Governu Sentrál liuhosi MAE iha tempu badak sei aprezenta kalendáriu implementasaun podér lokál hodi hetan aprovasaun iha reuniaun Konsellu Ministru (KM) nune’e futuru bele ona aplika lei tolu kona-ba polítika desentralizasaun administrativa iha kada munisípiu.
Entretantu, lei tolu kona-ba Podér Lokál no Polítika Desentralizasaun Administrativa define iha Konstituisaun Repúblika Demokrátika Timor-Leste (KRDTL) artigu 72, kona-ba estabelesementu podér lokál, nune’e loke dalan ba kriasaun lei tolu hanesan Lei númeru: 23/2023, loron 10 Novembru, sei regulariza implementasaun podér lokál no desentralizasaun administrativa.
Lei númeru: 16/2023, loron 31 Maiu, kona-ba finansa munisipál, sei regulariza maneira hotu utilizasaun orsamentu no Lei númeru: 22/2021, loron 4 Novembru, kona-ba eleisaun munisipál sei regulariza mekanizmu eleisaun ba membru asembleia no prezidente autoridade munisipál.
Jornalista: Natalino Belo
Editór: Xisto Freitas da Piedade