DILI, 12 marsu 2020 (TATOLI)–Diresaun Nasionál Kuarentena no Bioseguransa (DNQB-sigla Portugés) halo destruisaun ka sunu ikan hamutuk kilógrama 125 ne’ebé maka Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL) liuhusi Unidade Polísia Máritima (UPM) halo apreensaun iha tinan-2019.
Produtu peska ne’e mai husi illa Liran, Provínsia Maluku, Indonézia, hetan apreensaun iha Portu Dili no ikusmai asegura iha kuarentena.
DNQB halo destruisaun ba produtu sira-ne’e bazeia ba númeru inkéritu Nuc. 0171/19/PNSIC. Tanba ne’e, hafoin hetan despaixu maka kuarentena kumpre halo destruisaun, maski produtu hirak-ne’e rai kleur no halo iis maka’as.
Xefe Departamentu Kuarentena Animál, Izaldes Santana, hateten produtu ne’e tama dezde loron 16 agustu 2019 maibé seidauk halo destruisaun tanba hein hela despaixu hosi Ministériu Públiku (MP) tanba MP rasik maka sai na’in ba sasán ne’e.
“Sasán sira-ne’e hanesan produtu peska ka ikan ne’ebé iha loron 16 agostu 2019, UPM halo apreensaun ho totál hamutuk kilógrama 125. Sasán hirak-ne’e UPM halo apreensaun tanba konsidera ilegál, katak laiha dokumentu hosi kuarentena no halo apreensaun hafoin entrega ba kuarentena”, nia adianta.
Hafoin halo destruisaun ba produtu iha edifísiu, DNQB Aeroportu Comoro, Izaldes Santana esplika, produtu ne’e mai hosi Liran no peskadór sira inklui ró timoroan iha lisensa komérsiu, maibé laiha lisensa hosi autoridade kuarentena.
“Aleinde halo destruisaun ba ikan, ekipa mós sunu produtu ne’ebé maka ami halo apreensaun iha Aeroportu Comoro. Ita-nia pasajeiru sira lori produtu ne’e la lori dokumentu orijinál hosi Indonézia no mós hosi Timor-Leste, entaun funsionáriu sira ne’ebé destakadu iha Aeroportu hala’o knaar tuir regra kuarentena nian. Kuandu produtu hirak ne’ebé maka lori mai laiha dokumentu legál hosi nasaun ne’ebé hasai no atu hatama konserteza katak ne’e sasán ilegál”, akresenta dirijente ne’e.
Nia haktuir, produtu sira ne’ebé autoridade halo apreensaun ho kuantidade la boot hanesan ikan, na’an, no ai-fuan, maibé produtu sira-ne’e lori mai atu konsome de’it.
“Ami sempre halo destruisaun ba sasán ne’ebé kontra no bandu”, nia dehan tan.
Nia refere liután, tuir regulamentu kuarentena nian, iha pontu ne’ebé dehan katak aplika ba importadór sira medida hirak ne’ebé maka halo apreensaun ba sasán sira no ikus halo destruisaun.
Medida ida tan maka aplika multa mínimu $100 no másima $500, ba iha produtu ne’ebé halo destruisaun la aplika medida ruma, maibé halo destruisaun de’it.
Iha prosesu destruisaun ba produtu apreensaun sira-ne’e marka prezensa hosi UPM, Unidade Patrullamentu Fronteira (UPF) destakadu iha Aeroportu comoro, reprezentante Ministériu Públiku no sasán na’in sira
Jornalista: Antónia Gusmão
Editora: Julia Chatarina