DILI, 11 jullu 2020 (TATOLI) – Komunidade Suku Leimea Sorin Balun husu ba Governu atu hadi’a estrada no tau ponte ligasaun Suku Leimea Sorin Balun bá Postu Administrativu Hatulia, Munisípiu Ermera, tanba durante ne’e komunidade sira la’o ain de’it ho distánsia kilometru 10 husi sira-nia suku ba Postu Administrativu.
Reprezentante komunidade Suku Leimea Sorin Balun, Mateus dos Santos, haktuir bainhira sira hakarak ba trata dokumentu ruma iha Postu Administrativu no lori produtu ba fa’an iha merkadu, sira tenke la’o ain kuaze oras haat nia-laran, kompara uza transporte sei dura to’o oras lima tanba tenke haleu husi Postu Administrativu Letefoho bá Ermera Antigu maka foin Hatulia.
“La’o ain lalais liu tanba la’o korta dalan, maibé iha tempu udan susar tebes tanba laiha ponte hodi ultrapasa bá-mai. Difikuldade ne’ebé ami enfrenta iha Suku Leimea Sorin Balun ne’e maka liuliu kona-ba estrada tanba durante ukun-an ami ejizi bebeik ona maibé Estadu maibé seidauk tau-matan,” relata Reprezentante Komunidade, Mateus dos Santos ba Agência Tatoli iha Suku Leimea Sorin Balun, Postu Administrativu Hatolia, Munisípiu Ermera, iha kinta (09/07).
Nia haktuir, husi Suku Leimea Sorin Balun ba Postu Administrativu Hatulia komunidade la’o ain kilometru 10 tanba laiha ligasaun estrada di’ak, kuandu tempu bailoron livre bá-mai, maibé tempu udan difísil tanba laiha ponte no dala-ruma ba komunidade sira, nune’e sira uza ponte manuál maibé presiza kasu tutuir.
Tanba ne’e, komunidade sira la ejizi buat barak maibé hakarak husu ba Governu hadi’a estrada ligasaun husi suku ba Postu Adminitrativu Hatulia.
“La’o ain oras rua ho distánsia kilometru 10, maibé kuandu akompaña ho feto entaun bele lori to’o oras haat, bainhira uza transporte maka durasaun ne’e bele to’o oras neen. Dala-ruma ami sai hamutuk atu ba Postu Administrativu Hatulia, ami la’o ain sira seluk ho motór, ami mak to’o uluk tanba korta dalan enkuantu sira ho motór to’o tarde,” nia akresenta.
Mateus konta tuir, Sekretaria Estadu Formasaun Profisionál no Empregu (SEFOPE) antes ne’e kehe ona dalan maibé serbisu ne’e paradu no labele uza.
“Estrada laiha maka afeta tebes ba ami atu lori ami-nia produtu hodi ba fa’an iha merkadu Hatulia, durante ne’e ami halo esforsu oioin hodi la’o ain lori produtu sira ba fa’an hodi hetan netik osan oituan no sosa fali sasán ne’ebé presiza. Ami nia produtu lori ba fa’an mak hanesan derok, has, kulu, aifarina, fore-rai no seluk tan,” nia subliña.
Xefe Suku Leimea Sorin Balun, Leonel dos Santos, hateten nia parte simu ona despaisu hosi Ministériu Obra Públika relasiona ho reabilitasaun ba estrada no eletrisidade iha suku ne’e no karta despaisu ne’e nia lori ona ba entrega iha Administradór Postu iha 2019 maibé to’o agora seidauk realiza.
Tanba ne’e, nu’udar autoridade lokál, nia preokupa tebes tanba tinan barak ona komunidade seidauk asesu estrada di’ak no sente naroman eletrisidade.
“Suku ida-ne’e komesa hosi autoridade lokál no populasaun preokupa tebes ho dezenvolvimentu suku, preokupasaun sira mak kona-ba kondisaun estrada. Aleinde ne’e mós kona-ba eletrisidade, tanba ami rona Governu dehan katak hela de’it porsentu 38 mak seidauk asesu enerjia eletrisidade, Timór laran ne’e suku barak mak ahi lakan ona,” nia dehan.
Suku sira ne’ebé besik malu mak seidauk asesu ba enerjia eletrisidade mak hanesan Leimea Sorin Balun hosi Postu Hatulia inklui Suku Haufu no Suku Hatugau Postu Administrativu Letefoho, Munisípiu Ermera.
Jornalista: Antónia Gusmão
Editora: Julia Chatarina