DILI, 30 novembru 2020 (TATOLI)–Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak, konsidera protesaun umanu no sosiál hanesan komponente importante ida husi Orsamentu Jerál Estadu (OJE) 2021 atu tulun prokura interna no ajuda rekuperasaun ekonómika iha tinan 2021.
“Atu halo rekuperasaun no kreximentu sai justu no ekuitativu, Governu sei mobiliza rekursu finanseiru ne’ebé presiza atu mantein sistema protesaun sosiál Timor-Leste bainhira ita sai daudaun hosi krize, iha tempu hanesan hametin no haluan ba ne’ebé maka eziste lakuna hodi aumenta asesu no aumenta kobertura ba ita-nia populasaun nasionál,” PM Taur afirma liuhosi diskursu iha loron dahuluk ba Proposta OJE 2021, faze jeneralidade, iha sala plenária, Parlamentu Nasionál (PN), segunda ne’e.
Despeza sosiál globál atu tulun hametin sistema protesaun sosiál, ninia valór millaun $166,7, ne’ebé, ne’ebé korresponde ba 8% hosi totál OJE 2021, inklui alokasaun apoiu orsamentál ne’ebé presiza hamutuk millaun $93,6 hodi selu pensaun no tratamentu saúde ba veteranu sira, millaun $42,7 ba transferénsia seguransa sosiál atu proteje traballadór no sira-nia família sira.
Aleinde ne’e, prevee mós millaun $15,5 ba prestasaun pensaun funsionáriu públiku permanente sira, millaun $8,9 atu hadi’a labarik vulnerável liu liuhosi Programa Bolsa da Mãe no millaun $6 ba pagamentu pensaun ba eis dirijente sira no membru órgaun soberania sira.
“Ho mobilizasaun rekursu hirak ne’e, ita bele proteje ema no família sira, nune’e mós fó resposta ba dimensaun ekonómika, saúde no sosiál sira hosi krize ida agora ne’e no mós krize sira seluk iha futuru,” nia fó hanoin.
Governu tenta atu investe filafali iha protesaun sosiál kontributiva ho kriasaun Fundu Rezerva Seguransa Sosiál Timor-Leste atubele fó asesu ne’ebé di’ak liu no kobre barak liután ema lubun ne’ebé maka antes ne’e eskluidu.
“Finansiamentu ne’ebé propoin sei taka lakuna kobertura no sei alkansa grupu individu foun ne’ebé boot liután ho benefisiáriu 45.134 resin hosi Bolsa da Mãe no besik 23.000 resin iha kazu antigu kombatente no sira-nia família,” Xefe Ezekutivu akresenta.
Nia dehan, benefisiáriu sira halo parte mós iha sira ne’ebé vulnerável liu ba krize ekonómika tanba ne’e daudaun presiza apoiu boot liu hosi Governu.
“Bainhira proteje individu no família, protesaun sosiál sei tulun hamenus golpe iha meiu subsisténsia, iha tempu hanesan mós dezempeña knaar sentrál iha rekuperasaun ekonómika,” PM Taur hatutan.
Jornalista: Florêncio Miranda Ximenes
Editora: Julia Chatarina