DILI, 01 marsu 2021 (TATOLI)—Prezidente Konsellu Kombatente Libertasaun Nasionál (KKLN), Vidal de Jesus “Riak Leman”, informa tinan ne’e laiha komemorasaun ba loron Nasionál veteranu-nian, tanba daudaun ne’e Timor-Leste iha hela situasaun Estadu Emerjénsia no pandemia COVID-19 ne’ebé tenke tuir regra ne’ebé labele halibur ema na’in-10 ba leten.
“Atu selebra loron veteranu ne’e tenke iha orsamentu ruma maibé osan mós laiha, no ita mós hatene katak agora ne’e iha hela situasaun Estadu Emerjénsia (EE) no COVID-19 nia laran, ne’ebé regra ne’e halibur malu labele liu ema na’in sanulu. Ho situasaun hirak ne’e halo tinan ida ne’e, ita labele halo komemorasaun ba loron veteranu,” Riak Leman hateten ba Agência TATOLI iha nia knaar fatin, Obrigado Barrack, Matadouru, segunda ne’e.
Nia hatutan, kona-ba selebrasaun la’ós la selebra de’it loron veteranu, maibé antes ne’e mós iha selebrasaun ba loron ’Eroi Nasionál mós la selebra hotu, ho razaun Estadu Emerjénsia.
“Tanba ne’e mak ami koordena ho Ministériu asuntu Kombatente Libertasaun Nasionál (MAKLN) to’o hela agora, katak laiha selebrasaun ba loron veteranu,” nia informa.
Maibé, nia dehan, selebrasaun ba komemorasaun loron nasional veteranu mak laiha maibé KKLN hola inisiativa sei halo de’it mak misa ba éroi sira.
“Kona-ba misa parte Ministériu la ko’alia maibé ami membru KKLN sei hola inisiativa ida tau osan hamutuk sosa aifunan no lilin halo misa ba éroi no martir sira ne’ebé ba rai ida-ne’e hodi vizita rate,” nia haktuir.
Kona-ba loron fiksu misa nia parte seidauk fó hatene, tanba daudaun ne’e membru KKLN seidauk iha desizaun ne’ebé klaru maibé en jerál misa iha.
Iha Konstituisaun RDTL Artigu 11 (Fó valór ba Rezisténsia) iha alinea 1 hateten; Repúblika Demokrátika Timór-Leste rekoñese no fó valór ba povu Maubere nia rezisténsia tinan atus ba atus hasoru dominasaun hosi rai-li’ur no mós ba sira hotu ne’ebé fó kontribuisaun hodi luta ba independénsia nasionál.
Artigu refere, iha alinea 3 mós haktuir; Estadu asegura protesaun espesiál ba mutiladu funu nian, oan-kiak no mós sira seluk tan ne’ebé fó-an tomak ba luta independénsia no soberania nasionál nian, no proteje mós sira hotu ne’ebé partisipa ona iha Rezisténsia hodi hasoru okupasaun hosi rai-seluk tuir lei haruka.
Bazea ba artigu ida-ne’e mak Governu estebelse Dekretu-Lei Nú. 3/2016, ne’ebé Estadu Timor-Leste konsagra loron 3 marsu nu’udar loron nasionál ba veteranu sira.
Estadu deside loron 3 marsu ne’e sai Loron Nasionál Veteranu tanba iha loron 3 Marsu 1981, Timor-Leste hahú reorganiza funu ba libertasaun nasional hafoin baze-de-apoiu rahun.
Data istórika ne’e liga ba Konferénsia Nasionál FRETILIN iha Maubai (Viqueque) no iha loron 3 Marsu ho orientasaun hosi membru Comite Central FRETILIN (CCF) sobrevivente na’in rua, Xanana Gusmão no Ma’Huno, no konferensista sira hili membru CCF na’in-sia (9) foun tan no foti desizaun importante lubuk ida, hodi reorganiza luta libertasaun nasionál iha territóriu tomak.
Hosi konfereénsia ida-ne’e mak rezisténsia armada moris fila-fali iha ai-laran no povu hetan fali nia esperansa no halo mundu hakfodak. Selebrasaun dahuluk ba Loron Nasionál Veteranu ne’e, akontese iha tinan 2017. Veteranu no Kombatente Libertasaun Nasionál sira mak kompostu husi frente armada, frente klandestina no frente esterna ka diplomátika.
Jornalista: Arminda Fonseca
Editór: Cancio Ximenes
