DILI, 20 marsu 2021 (TATOLI)—Prezidente Conselho de Imprensa (CI), Virgílio da Silva Guterres, hateten jornalista hotu-hotu iha Timor-Leste tenke kontra rasizmu no labele fahe tutan informasaun kona-ba rasizmu iha mídia sosiál sira, tanba rasizmu ne’e veneno.
Notísia Relevante: Rasizmu la valoriza ema-nia dignidade
“Jornalista hotu-hotu tenke denúnsia rasizmu. Ita tenke luta kontra rasizmu nune’e ema hotu iha mundu inklui Timor-Leste tenke moris hanesan laiha ida mak temi rasa, etnia, relijiaun, orientasaun seksuál no seluk tan. Saida de’it mak mai atu estrega sosiedade ida-ne’e, jornalista tenke denúnsia tanba rasizmu ne’e veneno,” Virgílio da Silva Guterres hateten ba Ajénsia TATOLI iha ámbitu komemorasaun Loron Mundiál Ba Halakon Diskriminasaun Rasiál ne’ebé mundu selebra kada 21 marsu, iha nia knaar fatin, Quintal Boot, Dili, sesta ne’e.
Virgílio da Silva Guterres hateten, papél Conselho de Imprensa mak atu fó hanoin ba jornalista sira tenke halo diferensa liafuan nune’e labele hakanek ema, no husu komunidade mídia tenke promove igualdade umanidade la’ós atu promove rasizmu maibé tenke kontra tanba rasizmu ne’e diskrimina ema, la’ós kontra de’it maibé tenke denúnsia no labele nonook de’it.
Tuir nia, saida de’it mak iha tendénsia atu diskrimina tenke kontra, nune’e bainhira iha diskusaun ruma atu nune’e labale iha sentimentu ida ba nia-aan. Hanesan relijiuan, ne’e problema ema ida-nian entre pesoál ida ho Maromak la’ós problema koletivu.
“Jornalista labele fahe tutan rasizmu iha mídia sosiál. Maske jornalsita nasionál iha Timor, ita haree seidauk iha notísia ida ko’alia kona-ba rasizmu. Maibé ita haree iha mídia sosiál mak ema hateten rasizmu kona-ba rasa, relijiaun, etnia no seluk tan. Ida-ne’e, ita husu ba jornalista sira labele fahe tutan, ita tenke halo denúnsia,” nia dehan.
Bainhira ema fahe tutan, nia hateten, mak hetan reafirmasaun hosi jornalista sira entaun ida-ne’e mak esforsu ida-ne’ebé mak atu halakon iha mídia. Maibé, nia dehan, la’ós iha Timor-Leste de’it mak sei iha rasizmu maibéiha nasaun seluk mós sei ko’alia kona-ba raszimu.
“Ha’u otimizmu katak konsiénsia globál atu luta ba igualdade iha aspetu hotu-hotu hanesan igualdade opurtunidade, igualdedade direitu, no igualdade dever, sira-ne’e sei akontese nafatin,” Virgílio hateten.
Iha Timor-Leste, nia esplika, konstituisaun nia préamblu balun ne’ebé garante katak membru asembleia hamutuk 80 ne’ebé mak halo konstituisaun ne’e afirma ho sira-nia konsiente tomak katak atu harii Estadu ida-ne’ebé justu no prósperu, laiha diskriminasaun no laiha trata igualdade mane ho feto, nune’e atu dezenvolve sosiedade ida-ne’ebé solidária.
Nune’e, nia dehan, iha Konstrituisaun RDTL artigu 16 hateten kona-ba universialidade no igualdade, iha pontu 2 hateten ‘Labele halo diskriminasaun ba ema ida tanba nia kulit, nia rasa, nia estadu sivíl, nia seksu, orijen étniku, nia lian, pozisaun sosiál eh ekonómiku, hanoin polítiku ka ideolojia, relijiaun, instrusaun eh nia kondisaun fízika eh mentál’.
Tanba ne’e, nia hateten, Conselho de Impresa nia responsablidade mak garante independensia Editoriál iha mídia sira no mós garante sidadaun nia-direitu ba informasaun luta ba garantia defeza no ezekuta ba loyal sira-ne’ebé mak iha konstituisaun artigu 16.
Nia hateten, jornalista sira tenke sai no fó lian ba ema sira ne’ebé mak lian laek liuliu sira-ne’ebé minória tanba rasa, relijiaun, etnia no polítiku. Tanba, tuir nia, dala barak polítiku boot de’it mak bele ko’alia hanesan Parlamentu Nasionál maibé partidu kiik sira la ko’alia tanba bele dehan minória polítika.
“Ida-ne’e, ita hakarak promove liuhosi meiu komunikasaun sosiál. Halo reportajen balansu jéneru tenke iha, atu nune’e bainhira jornalista ida hakerek notísia labele mosu liafuan ida hakanek ema seluk. Ezemplu, envez temi ema ne’e bermanek maibé nia temi lesbian tanba lesbi ne’e orientasaun seksuál, agora bermanek identidade jéneru. Nune’e, tenke tau atensaun ba liafuan sira-ne’e,” nia dehan.
Notísia Relevante: Prezidente AJTL: kontra rasizmu no promove diversidade liuhosi publikasaun
Jornalista: Osória Marques
Editór: Cancio Ximenes
