DILI, 28 maiu 2021 (TATOLI)—Sala Situasaun, Sentru Integradu Jestaun Krize (SIJK), rejista kazu pozitivu 163, rekoperadu 198 no kazu ativu 2.692.
“Kazu foun 163 ohin, mai hosi Dili 116 no munisípiu-sira iha 47, kompostu hosi mane 98 no feto 65,’’ Koordenadór Forsa-Tarefa ba Prevensaun no Mitigasaun, Rui Maria de Araújo, hateten liu hosi komunikadu, sesta ne’e.
Hosi totál kazu detetadu hirak-ne’e, ho idade 12 mai karaik iha na’in-haat, entre tinan 12-59 na’in 153 (95,7%), idade 60 mai karaik iha na’in-neen ne’ebé proporsaun kazu sintomátiku hamutuk 4,9%.
Notísia relevante:COVID-19: kazu óbitu ida, pozitivu 213 no ativu 2.727
Kumulativu kazu konfirmadu sura hosi 21 marsu 2020 to’o 28 maiu 2021 hamutuk 6.622. Hosi horisehik mai ohin, teste ne’ebé Laboratóriu Nasionál Saúde halo hamutuk 962 PCR, ho detallu hanesan tuir-mai, Vijilánsia sentinela 16, rastreiu ba kontaktu ka Contact tracing 114, Rastreiu Aleatóriu ka Random Screening 422, Viájen sai-hosi serka sanitária hosi Dili 382, Viájen internasionál sia, Follow up iha kuarentena 19.
Totál testes PCR ne’ebé halo horisehik 27 maiu iha munisépiu-sira seluk, RAEOA no HNGV hamutuk 730, ho detalla hanesan tuir-mai, Maubisse 141, Maliana 64, Viqueque 30, Suai 179, Baucau 93, Ermera 105, RAEOA rua no HNGV 116.
Atu bele hatene surtu ida ninia-evolusaun nomós surtu ne’e aumenta ka diminui, indikadór seluk ne’ebé matenek-na’in epidemiolojia-nian uza, maka insidénsia.
Konvensionalmente, insidénsia sukat totál kazu foun kada loron pur mil abitante, no hatudu risku ne’ebé populasaun iha atu hetan da’et moras ida.
Hosi insidénsia COVID-19 iha Timor-Leste, durante loron hitu ikus maka 14,4/100 mil abitante, enkuantu ba de’it munisípiu Díli 46,2/100 mil abitante.
Lista tuir-mai hatudu valór nominál média (rata-rata) taxa insidénsia COVID-19 durante loron hitu ikus, pur munisípiu Aileu 1,5/100 mil, Lautém 2,6/100 mil, Ainaro 1,7/100 mil, Liquiça 0,4/100 mil, Baucau 4,0/100 mil, Manatuto 0,9/100 mil, Bobonaro 11,2/100 mil, Manufahi 0,2/100 mil, Covalima 3,9/100 mil, RAEOA 0,4/100 mil, Dili 46,2/100 mil, Viqueque 2,2/100 mil, Ermera 0,1/100 mil.
Insidénsia iha leten sei nafatin hatudu katak, munisípiu Dili mak fatin ho risku bo’ot liu atu populasaun hetan da’et no hada’et tutan virus SARS-CoV-2, tuir kedan maka munisípiu Bobonaro ho Covalima, Baucau ho Viqueque.
Informasaun hosi izolamentu
Iha 28 maiu 2021, izolamentu Vera Cruz halo tratamentu ba kazu detetadu na’in 37, iha área obstetrisia na’in 15 no iha medisina interna na’in 19, pediatria iha rua, neonatolojia ida, iha obstetrisia na’in 15 kategoria leve (mild) hotu.
Iha área medisina interna na’in 19. Na’in-lima grave (rua iha ICU uza CPAP na’in-tolu uza okjijeniu na’in-neen moderadu. Ualu leve (mild) hotu. Kazu rua iha pediatria ida moderadu, ida kategoria leve (mild).
Kazu ida iha neonatolojia, moris liu hosi partu normál iha fasilidade izolamentu Vera Cruz, hosi inan pozitivu ho Cycle Threshold (CT) N2gene 24,9, Egene 24,0. Hafoin hala’o test PCR, bebé mós pizitivu ho Cycle Threshold (CT) N2gene 18,2, Egene 14,4. Foin primeira vez bebé ida moris iha Vera Cruz, hosi bebé 17 ne’ebé moris hosi inan pozitivu, hafoin teste, bebé mós pozitivu. Kazu ne’e tama iha kategoria leve (mild).
Númeru kazu moderadu no grave ne’ebé baixa iha Vera Cruz, hatudu katak, bainhira ema barak liu detetadu pozitivu, barak-liu tán mak sei baixa ho kategoria moderadu no grave.
Apelu
Apela ba populasaun iha Timor-Leste laran tomak atu tu’ur hakmatek, kumpri ho rigór regra serka sanitária no konfinamentu domisiliáriu ne’ebé Konsellu Ministru deside no implementa ona.
Husu atu hotu-hotu kolabora ho autoridade saúde hodi bele buka-tuir ema hotu ne’ebé hetan da’et ona virus ne’e, no izola hosi no labele hada’et-tutan ba ema ne’ebé seidauk hetan da’et.
Ba populasaun tomak, favór respeita nafatin regra prevensaun no ijiéne individuál ne’ebé Governu hatuur ona atu prevene moras COVID-19 da’et ba mai.
Regra sira-ne’e, mak hanesan uza máskara, fase liman bebeik ho sabaun ka uza dezinfetante ruma, evita kose liman ba matan, inus ho ibun, bainhira kumprimenta-malu la presiza kaer-liman, bensa-liman, rei-malu ka hakuak-malu, evita halibur-malu barak, hamriik ka tuur dook hosi ema seluk mínimu metru ida ho balun.
Jornalista: Felicidade Ximenes
Editór: Cipriano Colo