DILI, 29 setembru 2021 (TATOLI)–Komisaun C ne’ebé trata asuntu Finansa Públika) liderada Deputada Maria Angélica Rangel, submete ona relatóriu no paresér kona-bá proposta Lei Enkudaramentu Orsamentál (LEO) ba Prezidente Parlamentu Nasionál (PPN) nune’e halo diskusaun no votasaun iha finál globál.
Notísia Relevante: Komisaun C aprova proposta Lei Enkuadramentu Orsamentál iha espesialidade
“Ami halo ona diskusaun espesialidade no termina ona. Ami-nia relatóriu no paresér kona-bá espesialidade aprezenta ona meza parlamentu nasionál no Prezidente Parlamentu Nasionál mak bele halo ajendamentu ba diskusaun finál globál iha plenária,” Prezidente Komisaun C informa ba jornalista sira, iha uma fukun, kuarta ne’e.
Lei Enkuadramentu Orsamentál ne’e atu substitui Lei Orsamentu no Jestaun Finanseira (LOGF, sigla portugés), tanba orsamentu tenke define pur-progarama kada tinan fiskál.
Bainhira parlamentu aprova no Prezidente Repúblika promulga LEO ne’e, entaun Governu sei hatama fali proposta lei grande opsaun, nune’e bele define investimentu boot iha infraestrutura nian.
Lei Enkuadramentu Orsamentál (LEO) ne’e seidauk bele aplika iha Orsamentu Jerál Estadu 2022 tanba parlamentu seidauk aprova iha finál no Xefe Estadu mós seidauk simu proposta refere.
“Lei ne’e rasik hakerek katak antes orsamentu jerál estadu hatama tenke hatama programa orsamentu iha fulan-juñu. Signifika katak programa hatama uluk mai iha fulan-juñu. Orsamentu 2022 ne’e la biban ona, tanba liu tiha períodu. Tanba ne’e mak ha’u hanoin nia implementasaun karik iha 2023,” nia dehan.
Introdusaun lei foun ne’e di’ak, tanba durante tinan 10 resin Governu uza hela regulamentu UNTAET nian kona-bá jestaun finanseira públika ne’e.
Parlamentu Nasionál aprova proposta-lei ne’e iha loron 05 jullu 2021 liubá, iha faze jeneralidade ho rezultadu votasaun a-favór 37, kontra 12 no abstensaun 11.
Iha momentu ne’e, plenária haruka proposta-lei ne’e Komisaun C diskute kada artigu iha espesialidade iha nível nian. Nune’e plenária fó autorizasaun ba Komisaun C ne’e aprovadu ho rezultadu votasaun a-favór 44, kontra 0 no abstensaun 17.
Governu liuhosi Ministériu Finansa propoin halo revizaun ba númeru 3/2009 kona-bá Lei Orsamentu no Jestaun Finanseira (LOGF-sigla portugés). Iha proposta-lei foun ne’e mantein artigu hamutuk 16, altera artigu hamutuk 22, retira artigu 17.
Entretantu proposta-lei foun ne’e aumenta tán artigu 61 kompara ho lei númeru 13/2009, nune’e proposta-lei foun ne’e iha artigu hamutuk 116 kompara ho artigu 55 iha lei vijente.
Preámbulu hosi proposta-lei foun ne’e introdús ho objetivu prinsipál rua mak ajiliza (agilizar) iha jestaun públika no hasa’e transparénsia, responsabilidade, prestasaun konta, kontrolu serbisu no entidade sira iha setór públiku administrativu.
Jornalista : Evaristo Soares Martins
Editór : Cancio Ximenes