BOBONARO,08 novembru 2021 (TATOLI) – Ministru Obra Públika, Salvador Soares dos Reis Pires, segunda ne’e, halo lansamentu fatuk dahuluk ba projetu eletrifikasaun nune’e halo distribuisaun liña eletrisidade ba komunidade aldeia Heleseu no Fatubesi área Nundoi, suku Atabae, postu administrativu, Atabae, munisípiu Bobonaro.
“Atu povu hotu sente infraestrutura bázika, no bele ajuda ona ita nia-oan sira bele estuda iha kalan, atubele matenek liu, hodi sai lideransa nasaun nian ajuda dezenvolve ita-nia rai,” Ministru Obra Públika, ko’alia iha salaun kapela Atabae, segunda ne’e.
Ministru Salvador fó-sai katak, projetu ne’e atu garante asesu ba fornesimentu eletrisidade regulár no viável, ne’ebé sai nu’udar direitu bázika ba kresimentu ekonómika Timor-Leste nian.
“Ida-ne’e mehi VIII Governu Konstituisionál nian, katak suku 76 ne’ebé seidauk asesu eletrisidade, governu hamutuk ho EDTL,EP esforsu atu 2023 populasaun territóriu nasionál asesu ona eletrisidade, nune’e ita hakotu ona nakukun no fó naroman ba ita-nia povu iha tempu kalan,” Governante ne’e akresenta.
Prezidente EDTL, EP, Paulo da Silva, husu líder komunitária no komunidade aldeia rua ne’e, atu ajuda tékniku EDTL, EP halo supervizaun ba projetu instalasaun enérjia eletrisidade nune’e obra ne’e bele finaliza tuir tempu determinadu iha kontratu ho kompañia.
“Mai ita tau-matan, koopera no ajuda kompañia tanba ita-nia obra ida-ne’e laiha orsamentu ba ganti rugi, tanba ne’e ita-nia plantasaun ruma kona fiu karik ita kontribui, kompañia husu ajuda tesi ita tenke oferese ba prosesu distribuisaun ne’e bele lalais,” nia husu.
Bainhira kompañia konklui ona projetu ne’e, tekniku sira sei halo instalasaun kontadór tanba kontadór mak instrumentu ida-ne’ebé atu jere utilizasaun enérjia eletrisidade.
Sekretáriu Autoridade Munisípal Bobonaro, Júlio Carvalho Caero, agradese ba VIII Governu Konstituisionál tanba responde ona ezijénsia komunidade nian.
“Ami espera projetu ne’e sei iha nia kontinuasaun, ami mós sei esforsu kontribui nafatin liuhosi líder komunitária no veteranu sira atu reforsa tán programa governu nian, atubele atinje meta ne’ebé ita iha,” autoridade ne’e dehan.
Xefe Aldeia Madebau, suku Atabae, Arzélia Fontes Reis, orgullu ho programa governu ne’e, tanba tinan 20-resin ona komunidade seidauk asesu enérjia eletrisidade.
“Ami sunu lampu tradisionál dezde okupasaun Indonézia mai to’o agora, ne’ebé agora ami sente di’ak ona tanba governu instala ona ahi nune’e ami-nia oan estudante sira halo apredizajen iha kalan,” nia dehan.
Projetu distribuisaun liña eletrisidade ne’e sei benefísia ba komunidade aldeia rua ne’e ho totál uma-kain 160-resin, enkuantu falta komunidade Madebau sorin mak seidauk asesu.
Projetu ne’e responsabliza hosi empreza Mota-Loes unipesoal Lda joint venture ho kompañia Rarilvos unipesoal Lda ho nia kustu $355,364.82 ho durasaun kontratu fulan tolu no distánsia kilómetru hitu.
Diretór Kompañia Mota-Loes, Norberto Pires, promete sei esforsu finaliza obra ne’e tuir kontratu serbisu, nune’e komunidade sira bele asesu lalais eletrisidade.
“Maske agora situasaun udan, maibé hakarak ka lakohi iha janeiru nia laran ami tenke finaliza projetu ne’e, tanba ami-nia materiál kompletu ona no besi-riin mos balu ami monta daudaun ona,” nia promete.
Enkuantu Suku Atabae iha Aldeia lima mak hanesan, Fatubesi, Lolo-Colo, Helesu, Saburapo no Madebau ho totál abitatante 2,565 kompostu hosi mane 1.389 no feto 1.278 ho totál uma-kain 565.
Jornalista : Sérgio da Cruz
Editor : Evaristo Soares Martins