DILI, 18 janeiru 2023 (TATOLI)–Diretór Servisu Edukasaun Munisípiu Dili (DSEMD), Carlito Soares, hateten múzika Inu Nasionál “Patria, Patria!” konsidera nu’udar identidade no patrimóniu nasaun nian maibé estudante sira iha munisípiu Dili barak mak seidauk komprende atu valoriza.
“Ita-nia eroi sira mate fó sira-nia vida tomak ba rai ne’e hodi sosa ukun rasik-an tanba hakarak Timor ne’e atu sai nasaun ida ho ninia identidade rasik. Tanba ne’e, Hino Nasionál ne’e reprezenta ona identidade nasaun nian ba mundu katak Timor-Leste sai ona nasaun ida soberanu no independente, maibé estduante la valoriza Inu Nasionál refere,” Carlito Soares hateten ba Agência iha ninia servisu fatin, Comoro, kuarta ne’e.
Nia sente triste tanba haree estudante sira iha munisípiu Dili ne’e sira-nia dixiplina menus tebe-tebes, maibé nia parte hudu husu ona ba dirijente eskola sira hotu bainhira iha fila-fali eventu ruma mak envolve estudante sira tenke koloka profesór sira hodi akompaña estudante sira.
“Ha’u haree baihira koru kanta ona múzika Inu Nasionál ‘Patria, Patria!’ ne’e, ita-nia estudante barak mak la’o ba-mai hela, balun tuur laiha sentidu hodi valoriza Inu Nasionál ne’e. Tan ne’e, ha’u husu ba estudante sira atu labele repete tan erru sira hanesan ne’e,” nia hateten.
Bainhira iha serimónia importante iha loron nasionál ruma kuandu kanta ona Inu Nasionál ema hotu tenke hamriik atu fó sentidu firme hodi valoriza identidade nasaun nian, maibé iha momentu serimónia abertura anu letivu prosesu ensinu aprendizajen ano letivu 2023 ba estudante iha territóriu nasionál ne’ebé realiza iha eskola 4 Setembru Balide ne’e kuaze estudante barak mak laiha dixiplina.
Tuir nia, durante ne’e eskola sira iha territóriu nasionál iha ona kurríkulu ne’eb’e fo-hanorin kona ba dixiplina sidadania. hanorin estudante sira atu iha dixiplina no oinsá atu valoriza patrimónia sira nasaun ne’e nian inklui atu hatene kona-ba loron importánsia nasaun ne’e nian.
Tanba ne’e, nia husu nia husu ona ba eskola sira iha Dili atu iha futuru labele iha tan hahalok hanesan ne’e maibé tenke kontinua kuda nafatin dixiplina iha estudante sira atu bele valoriza identidade nasaun nian.
“Ha’u esforsu atu ba oin eskola sira tenke eduka ita nia oan sira nu’udar jerasaun ba futuru atu iha koñesimentu ida di’akliu hodi komprende atu bele tau importánsia ba nasaun ninia identidade,” nia dehan.
Múzika Inu Nasionál “Patria, Patria!” ne’e ninia letra hakerek hosi poeta revolusionáriu hosi Manufahi, Francisco Borja da Cosa, ne’ebé hakerek iha 27 novembru 1975 kalan, antes iha loron FRETILIN proklama Timor-Leste nia proklamasaun unilateralmente iha 28 novembru 1975.
Múzika “Patria, Patria!” ne’e ninia letra hakerek hosi Francisco Borja da Costa no programa ka arransmentu múzika ne’e hosi Afonso de Araújo ho nia letra versaun tetun;.
Patria, Patria!
Patria, Patria!
Timor-Leste, ita-nia nasaun
Hahí ba povu no asswa’in
Ba ita-nia libertasaun
Halakon kolonializmu!
Ita hakilar, harahun imperializmu
Rai livre, povu livre
Lae, lae, esplorasaun mak lae
Hamutuk ba oin
Laran metin, neon metin
Ita luta hasoru imperializmu
Inimigu povu nian
To’o hetan vitória loloos
Liu dalan revolusaun
Patria, Patria!
Timor-Leste, ita-nia nasaun
Hahí ba povu no asswa’in
Ba ita-nia libertasaun.
Múzika Hino Nasionál “Patria, Patria!” loloos seidauk iha tradusaun formal iha tetun maibé letra orijinal hakerek iha dalen portugés mak hanesan tuir mai ne’e;
Pátria, Pátria!
Patria, Patria!
Timor-Leste, nossa Nação
Glória ao povo e aos heróis da nossa libertação
Vencemos o colonialismo, gritamos
Abaixo o imperialismo
Terra livre, povo livre
Não, não, não à exploração.
Avante unidos firmes e decididos
Na luta contra o imperialismo
O inimigo dos povos
Até à vitória final
Pelo caminho da revolução.
Patria, Patria!
Timor-Leste, nossa Nação
Glória ao povo e aos heróis da nossa libertação
Jornalista : Tomé Amado
Editór : Cancio Ximenes