iklan

HEADLINE, SEGURANSA

Antigu Segundu Komandante PNTL hakotu iis

Antigu Segundu Komandante PNTL hakotu iis

Antigu Segundu Komandante PNTL, Kamisáriu Mateus Fernandes. Imajen TATOLI/António Gonçalves

DILI, 08 Abríl 2025 (TATOLI)—Antigu Segundu Komandante Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Komisáriu Polísia Mateus Fernandes hakotu iis tanba sofre moras tensaun, rins no moras seluk tan.

Komisáriu Mateus mate iha nia rezidénsia Bebonuk, Postu Administrativu Dom Aleixo, Munisípiu Dili, tersa ne’e, tuku 04:00 Otl.

Antigu Komandante Jerál Polísia Nasionál Timor-Leste, Faustino da Costa, triste tanba Komisáriu Mateus Fernandes nu’udár kolega ne’ebé hamutuk ho nia túr iha estrutura Komandu Jerál PNTL períodu 2019-2023.

“Ami mak inisia PNTL nia ezisténsia durante tinan barak nia laran. Nune’e, ha’u konsidera nia hanesan inteletuál no líder ne’ebé mak duru, vizionáriu no konsistente iha PNTL. Durante hala’o kna’ar hodi apoiu ha’u iha gabinete, sempre tau aas kadeia komandu katak orden komandu tenke kumpridu no laiha negosiasaun,” Faustino hateten ba Tatoli via telefónema, tersa ne’e.

Nia dehan, buat barak mak matebian kontribui mak prepara planu estratéjiku PNTL nian ho vizaun vizionáriu, maski la konsege lansa iha nia mandatu no buat seluk mak prepara lei kona-ba utilizasaun veíklu Estadu ne’ebé to’o oras ne’e mós sei kontinua diskute nu’udár ezbosu dekretu no buat lubun seluk.

“Karik la fila sedu, komisáriu merese sai dosente di’ak ba Akademia Polísia ne’ebé prepara atu harii tanba ideia maihusi komisáriu. Nune’e mós nu’udár PNTL dahuluk gradua husi LEMHANAS Jakarta,” nia konklui.

Tuir obrservasaun Tatoli iha terenu katak atuál Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Polísia Pedro Belo, líder ofisiál superiór no membru PNTL balun iha ona rezidénsia Antigu Komisáriu Polísia Mateus Fernandes atu prepara prosesu fúnebre.

Rekorda fali katak matebian Komisáriu Mateus Fernandes pakote ho Komisáriu Polísia Faustino da Costa asumi estrutura Komandu Jerál PNTL ba períodu 2019-2023.

Biográfia

Segundu Komandante Jerál PNTL, Komisáriu Mateus Fernandes, MSC, moris iha Uatucarbau, Vikeke iha loron 2 Marsu tinan 1973 ho estadu sivíl kaben-na’in.  Edukasaun Formál, Komisáriu Mateus Fernandes eskola iha Eskola Primária Uatokarbau 1980 –1986, Eskola Sekundária iha Uatokarbau 1987 –1990, Eskola Sekundária Superiór iha Vikeke 1990-1993.

Hafoin ramata eskola iha Ensinu Sekundária, Komisáriu Mateus Fernandes kontinua nia estudu iha Ensinu Superiór iha 1993 –1996, gradua ho Bacharelatu husi Universidade Undana Kupang, iha 2005-2010, Graduadu husi Universidade da Paz (UNPAZ) iha área Lisensiatura Relasaun Internasionál no Setembru 2010-15-Maiu 2012 Pos-Graduasaun, Siénsia Polisiál (Jestaun ba Polísia) no iha Outubru 2010–Maiu 2012, Graduadu husi Universidade Indonézia, Mestradu Siénsia Polisiál (Jestaun Polisiál).

Iha 12 Outubru 2012-2017 no Jullu 2013, Top Careerstudy Chief of Staff: Lemhannas RI (National Resilience National Leaders), Graduadu ho klasifikasaun: Estrela Emblemátika (flagship star).

Durante hala’o kna’ar iha instuisaun PNTL, Segundu Komandante Jerál mós tuir kursu iha estranjeiru no rai-laran hodi aprofunda liutaán nia koñesimentu hanesan iha 2004 Kursu Komandante Munisípiu iha Kuala Lumpur, Maktab Pegawai Kanan Malaysia. Iha 2008 (Graduadu APCSS no Sertifikadu), no (Sertifikadu) husi Japan Senior Police Foreign Course; iha 12 Maiu 2009, tuir kursu Comprehensive Security Responses Tom Terrorism Asia Pacific Center for Security Studies no hetan rekoñesimentu kompleta kursu CSRT liuhusi rekomendasaun husi fakuldade no staf iha Honolulu-Hawai.

Janeiru –Abríl 2009, tuir kursu Topu Executivu Planeamentu Estratéjiku ba Seguransa no Dezenvolvimentu, iha UK Defense Force Academy no iha Dezembru 2009 tuir kursu badak kona-ba Jestaun ba Mudansa no Lideransa (Change Management and Leadership) husi Defence Academy of United Kingdom.

Aleinde ne’e, iha Outubru 2015, tuir Konferénsia Internasionál IACP (International Association of Chief of Police) iha Chicago, Illinois (USA); iha Juñu 2018 tuir kursu Dinámiku Dezenvolvimentu Seguransa husi Konsellu Seguransa ba Xefia Polísia Nasaun Unida nian iha Nova Iorke no kursu Dynamic Security Development of Security Council for United Nations Chief of Police (UNCOPS).

Iha Juñu 2009, tuir konferénsia ba Ofisiál Seniór Polísia Estranjeira nian kona-ba Investigasaun Kriminál iha Japaun ne’ebé fasilita husi JICA (Japan-JICA) no iha 2008 tuir Semináriu Perspetiva Polísiamentu ba 2020, iha Canberra Austrália. Nune’e mós tuir Semináriu Sistema Modelu Polísia, iha Koléjiu Polísia Indonézia; iha Setembru tuir Semináriu kona-ba Organizasaun ba Proibisaun Armas Kimikas (Organization for the Prohibition of Chemical Weapons) no Semináriu ba Ofisiál sira-ne’ebé foti Desizaun ho parseiru sira kona-ba Konvensaun Nasionál ba Implementasaun Arma Kímika nian. Iha 2013, tuir Kursu badak kona-ba Domíniu Edukasaun kona-ba Estratéjia no Reziliénsia iha Jakarta-Indonézia ne’ebé kompleta ho susesu.

Iha Abríl 2011, tuir Semináriu kona-ba Problema no Implementasaun Droga no Krime iha Indonézia; Iha loron 17-23 Fevereiru 2003, tuir Kursu Jestaun Nível Médiu iha Dili (ICITAP) (Sertifikadu); no iha Juñu 2001 tuir kursu Supervizaun Polisiál ba Sosiedade Demokrátika iha (ICITAP) Dili.

Iha nia karreira hanesan Autoridade Siguransa iha instituisaun Polísia Nasionál Timor-Leste (PNTL), Segundu Komandante Jerál Komisáriu Mateus Fernandes hetan konfiansa husi Komandu PNTL hodi hetan nomeasaun ofisiál hanesan Xefe Investigasaun iha Munisípiu Vikeke hahú Abríl–Agostu 2001; iha Setembru–Dezembru hetan nomeasaun ba Adjuntu Komandante Munisípiu Vikeke no ikusmai iha fulan-Dezembru hetan fiar sai

Komandante Munisípiu Vikeke hodi lidera Komandu PNTL Munisípiu Vikeke.

Iha Fevereiru 2002–2005, hetan nomeasaun ba Komandante Operasaun Nasionál, iha Setembru 2005–Marsu 2006, hetan nomeasaun hanesan Ofisiál Ligasaun entre PNTL & F-FDTL.

Iha Maiu 2007–Outubru 2009, hetan nomeasaun ba Adjuntu Komisáriu Polísia ba Operasaun no Intervensaun no iha tinan 2008 hetan nomeasaun ba Adjuntu Xefe Estadu ba períodu Estadu Emerjénsia Insidente Emboskada hasoru Xefe Estadu no Primeiru-Ministru.

Iha 6 Juñu 2012–08 Outubru 2012, asume kargu hanesan Xefe Interpól iha Timor-Leste, no iha 19 Fevereiru 2014 até 2019 hetan nomeasaun hanesan Komandante Administrasaun Nasionál. Iha 15 Agostu 2018 to’o 26 Marsu 2019, hetan nomeasaun hanesan Komandante Operasaun PNTL Nasionál.

Ho dedikasaun no espiritu serbí ne’ebé mak iha durante hala’o nia karreira profisionál iha instituisaun seguransa ne’e mak Komandante Mateus Fernandes mós simu rekoñesementu  no louvór husi entidade governu Timor-Leste no parseiru sira hanesan Medalla Ezemplár grau  Ouro ba individuál husi Ministru Defeza no Seguransa, Medalla Públiku grau Prata husi Ministro Defeza no Seguransa, Medalla Komportamentu Ezemplár, individuál husi Ministru Defeza no Seguransa; Medalla ba Operasaun Halibur nu’udár Adjuntu Xefe Estadu ba Komandu Konjuntu; no Medalla (Kuadru Onra) Individuál Sertifikadu husi Lemhannas RI (National Resilience) Estrela Emblemátika (Bintang Andalan).

Ho esperiénsia no kapasidade ne’ebé mak Superintendente Xefe Mateus Fernandes iha mak iha aniversáriu PNTL ba dala-19 (27 Marsu 2019), Governu Konstitusionál da-8 ne’ebé lidera husi Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak, fó fiar bá nia hodi nomeadu hanesan Segundu Komandante Jerál PNTL ho diviza komisáriu ba períodu tinan 2019-2023.

Jornalista: Natalino Costa

Editór: Xisto Freitas da Piedade

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!