iklan

DILI, SAÚDE

Klínika Bairru-Pité rejista kazu foun HIV-SIDA 12, maioria husi Dili

Klínika Bairru-Pité rejista kazu foun HIV-SIDA 12, maioria husi Dili

Imajen promosaun kombate moras HIV/SIDA iha Timor-Leste. Iha edifísiu INCSIDA, segunda (17/01). Imajen Tatoli/ Francisco Sony

DILI, 15 Abríl 2025 (TATOLI) – Klínika Bairru-Pité rejista kazu foun HIV-SIDA (Vírus da imunodeficiência humana e síndrome de imunodeficiência adquirida) hamutuk 12, kompostu husi munisípiu Dili, Bobonaro no Kovalima, inklui RAEOA (Rejiaun Autónoma Espesiál Oe-kusi Ambeno), iha trimestrál primeiru (Janeiru, Fevereiru, Marsu), 2025, Jestór Inacio dos Santos  relata ba jornalista sira iha salaun enkontru klínika Bairru-Pité, Lanud, Dili, ohin.

“Hanesan ita hotu hatene katak, ninia fokus primeiru mak konsulta ambulatóriu na kuidadu saúde primária. Maibé, ita-nia programa prioridade liu mak rua; programa tuberkulózia no programa ba moras HIV-SIDA, tanba kada tinan sempre rejista dadus akumulativu ne’ebé aas iha moras sira-ne’e”, jestór ne’e hateten.

Iha trimestrál dahuluk ne’e, nia informa katak Klínika Bairru-Pité detekta kazu foun sira hanesan, iha fulan-Janeiru to’o Fevereiru iha tolu no iha Marsu aumenta tan kazu sia. Nune’e, ho númeru ne’e, totál kazu HIV/SIDA rejistadu hamutuk 12.

Jestór Klínika Bairru-Pité, Inacio dos Santos. Imajen TATOLI/Antonio Dasiparu

“Ha’u bele dehan, pasiente sira ne’e maiória husi Munisípiu Dili, maibé barak mós mai husi Munisípiu Bobonaru no Kovalima, liuliu iha postu sira-ne’ebé besik liu iha fronteira no iha ida-rua mak mai husi RAEOA”, pesoál saúde ne’e informa.

Médiku timoroan ne’e mós esplika, moras HIV/SIDA la iha tratamentu ne’ebé akuradu. Entaun, ita presiza konsumu medikamentu para prolonga (hanaruk) vida.

“Ida-ne’e mak aproximasaun ba pasiente sira hodi halo tratamentu routina. Labele para hemu ai-moruk, no halo mós aprosimasaun ba sira-nia parseiru bainhira halo ona relasaun seksuál,” médiku ne’e dehan.

“Maibé pesoál saúde sira halo aprosimasaun buka tuir pasiente ne’ebé halai husi tratamentu to’o iha munisípiu, lori fila-fali mai halo tratamentu routina nune’e bele prolonga moris. Maibé ita seidauk detekta akontese pasiente lakon vida, hahú husi tinan-2024 to’o fulan-Marsu 2025”, nia haktuir.

Enkuantu deteksaun ba moras ida-ne’e kuazé mesak joven produtivu, hahú husi idade 20-40. No, iha fulan-Marsu konsege detekta joven rua mak ho idade-17 afetadu moras HIV-SIDA.

Iha parte seluk, Jestór Klínika Bairru-Pité, Inacio dos Santos mós relata, “Totál pasiente ne’ebé mak halo konsulta ambulátoriu iha trimestrál ida-ne’e, hamutuk 5.840. Pasiente no barak liu mak moras inspesaun respiratóriu (ISPA) ho pursentu 30%. No, iha mós má nutrisaun ba inan isin-rua, inan fó susu inklui labarik ho idade husi fulan neen to’o tinan-lima ho pursentu 200”.

Entretantu, totál dadus akumulativu ne’ebé Klínika Bairru-Pité Lanuk rejista husi tinan-2024 to’o 2025, mak hanesan moras TBC hamutuk 700, HIV-SIDA hamutuk 287 no má nutrisaun ho pursentu 200. No, pesoál saúde sira mós halo sensibilizasaun moras transmisaun seksuál ba estudante sekundária sira iha munisípiu Dili.

 

Notísia relevante:Klínika Bairru-Pité Lanud rejista má nutrisaun hamutuk 200

Jornalista: Alexandra da Costa

Editór: Rafael Ximenes de A. Belo

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!