DILI, 09 Juñu 2025 (TATOLI)—Ministru Justisa, Sergio Hornai, hasoru-malu ho delegasaun Ministériu Koordenadór Asuntu Polítika Justisa no Seguransa (Kemenko-Polhukam-sigla Indonézia), hodi diskute kona-ba mobilidade ema tama-sai iha área jurizdisaun Timor-Leste no Indonézia no rai seluk nu’udár Estadu-membru ASEAN, inklui kombate krime tranznasionál ne’ebé akontese iha área TL no Indonézia.
“Delegasaun Indonézia liuhusi Kemenko-Polhukam mai ko’alia oinsá mak ita atu hametin ita-nia kooperasaun iha servisu bilaterál país rua ninian,” Sergio hateten ba jornalista sira hafoin enkontru ho delegasaun Ministériu Koordenadór Asuntu Polítika Justisa no Seguransa ne’ebé halo iha edifísiu Ministériu Justisa, Kolmera, segunda ne’e.
Governante ne’e hateten iha enkontru ne’e ko’alia mós kona-ba problema migrasaun, azilu polítiku, ne’ebé daudaun ne’e sai hanesan asuntu ida relevante iha Ministériu Justisa Timor-Leste nian, nune’e mós ba Kemenko-Polhukam, tanba ne’e husi parte Kemenko-Polhukam tenta identifika hamutuk atu halo serbisu bá-oin.
Sergio hatutan katak liuhusi enkontru ne’e mós ko’alia kona-ba Timor-Leste nia adezaun permanente ASEAN iha fulan-Outubru tinan ne’e, tanba ne’e liuhusi enkontru ne’e énfaze liuliu ba parte mobilidade ema iha rejiaun ASEAN nian.
Nia dehan, kuandu Timor-Leste tama ona ASEAN entaun bá-oin la’ós sidadaun Timor-Leste de’it mak halo movimentu maibé Timor-Leste nu’udár nasaun membru ASEAN, nasaun sira husi ASEAN sei halo movimentu mai TL, tanba ne’e oinsá ko’alia kona-ba mobilidade ema iha rejiaun ASEAN bainhira Timor-Leste sai ona membru permanente ASEAN.
Sergio ho delegasaun Indonézia ne’e mós diskute kona-ba kestaun servisu sira iha fronteira liuliu kontrolu Servisu Imigrasaun nian nune’e kontrola mobilidade ema iha área jurizdisaun Timor-Leste no Indonézia hodi fó rekoñesimentu ba dokumentu sira hotu-hotu husi Estadu rua ne’ebé iha relasionamentu ba mobilidade povu husi nasaun rua.
Ministru Justisa esklarese katak, liuhusi enkontru bilaterál ne’e, nia mós husu ba Kemenko-Polhukam atu oferese interkámbiu ba Servisu Migasaun Timor-Leste atubele haree atendimentu di’ak husi rai idak-idak rejiaun ASEAN nian nune’e bele halo servisu ho kualidade.
Nia tenik, ko’alia mós kona-ba kestaun servisu hamutuk entre Polísia Repúblika Indonézia (POLRI-sigla Indonézia) no Polísia Sientífika Investigasaun Kriminál (PCIC-sigla portugeza) ne’ebé foin daudaun parte rua asina ona nota kooperasaun iha área Interpól nian liga ba krime tráfiku umanu, droga no krime tranznasionál inklui krime kompleksu sira seluk.
Nia haktuir Governu Indonézia komprometida atu apoia Timor-Leste ba iha modalidade polítika, ekonomia, seguransa no mós iha justisa.
Iha fatin hanesan, Adjuntu área Koordenasaun Polítika Esterna Ministériu Koordenadór Asuntu Polítika Justisa no Seguransa Indonézia, Mohammad K. Koba, hateten Indonézia komprometidu sei apoia kapasitasaun formasaun ba PCIC no Servisu Migrasaun nian hodi mellora sira-nia servisu no liuhusi enkontru ne’e mós ko’alia kona-ba asuntu teknolojia dijitalizasaun no kooperasaun sira iha nivel ASEAN, liuliu kooperasaun trilaterál iha futuru.
Jornalista: Natalino Costa
Editór: Xisto Freitas da Piedade