iklan

DILI, MUNISÍPIU

SEFOPE-MNEK Prepara Akordu Atu Asina Ho Governu Austrália

SEFOPE-MNEK Prepara Akordu Atu Asina Ho Governu Austrália

Sekretáriu Estadu Formasaun Profisionál no Empregu (SEFOPE), Julião da Silva, no Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares. Foto/MNEK.

DILI, (TATOLI) – Sekretáriu Estadu Formasaun Profisionál no Empregu (SEFOPE), Julião da Silva, ho Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares, koordena malu hodi halo preparativu ba akordu ne’ebé atu asina ho Governu Austrália sobre programa serbisu sazonál no diskute progresu negosiasaun MNEK ho Austrália kona-ba Pacific Labour Scheme (PLS) ne’ebé Austrália oferese mai Timor-Leste atu haruka traballadór sira bá serbisu tinan tolu.

“Maibé ba seasonal worker ne’e bá fulan neen ne’e unskilled labour (la’ós kualifikada), mas Pacific Labour Scheme ne’e tenke ema ho skilled (kualifikada) ne’ebé ami husu hela apoiu ministru para oinsá atubele koopera ho Governu Austrália”, Julião afirma hafoin enkontru ho ministru iha edifísiu MNEK, Praia dos Coqueiros, ohin.

Nia hatutan: “Maizumenus rekizitu saida maka presiza Timor-Leste bele prepara hodi haruka traballadór sira bá prienxe iha Pacific Labour Scheme”.

Alende ne’e ko’alia kona-ba traballadór sira iha Korea, serbisu ilegál ne’e oinsá hodi atualiza ba MNEK kona-ba tipu-tipu traballadór ilegál no progresu serbisu seluk ne’ebé iha.

Iha okaziaun ne’e atualiza mós ema balun ne’ebé halo rekrutamentu ilegál ba traballadór sira, liuliu bá Xina tanba laiha akordu entre nasaun rua ne’e no oinsá atu haree ba kestaun ne’e.

“Aleinde ne’e update mós ba ministru kona-ba traballadór sira ne’ebé haruka bá Austrália ka Korea, tanba iha grupu ilegál balun ne’ebé tenta halo kobransa ilegál ba traballadór timoroan sira para oinsá maka bele hadi’a sistema serbisu overseas nian iha SEFOPE”, katak.

Hatán kona-ba timoroan ne’ebé bá serbisu iha li’ur, maibé traballadór estranjeiru barak mós serbisu fali iha país maka sei hadi’a sitema para oinsá ema sira husi li’ur tama iha Timór tanba odamatan ida de’it maka liuhusi MNEK.

“Se hakarak mai serbisu atu hetan vistu traballu tenke liuhusi SEFOPE ho MNEK ho Imigrasaun. Fatin tolu ne’e tenke serbisu hamutuk para depois fó vistu traballu ba ema estranjeiru atu mai”, katak tan.

“Ami hatene ida ne’e no ohin mai update ba ministru kona-ba ne’e. Ohin, infroma ba ministru katak haree estranjeiru mai serbisu iha Timór barak, mas hanesan Sekretáriu Estadu ha’u nunka asina vistu traballu iha ha’u-nia meza, ne’ebé ami sei buka oinsá koopera ho imigrasaun atu haree di’ak liu ida ne’e”.

Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK), Dionísio Babo Soares, hatutan hafoin serbisu sazonál Governu Austrália hatete kompañia sira iha ne’ebá laiha ida mak reklama sobre timoroan.

“Ne’e hatudu katak ita-nia maluk sira bá ne’ebá ne’e serbisu di’ak, ho laran no hatudu étika traballu ida di’ak tebes, tanba ne’e ita louva sira no espera orsida hamutuk ho SEFOPE sei organiza di’ak liután para bele haruka, tanba la’ós bá serbisu de’it, la’ós bá buka osan, maibé bá mós aprende atu lori koñesimentu sira iha li’ur ne’e mai, ezemplu, étika traballu depois ita-nia respeitu ba ita-nia xefe sira”.

Tanba ne’e maka Governu Austrália halo avaliasaun ida no iha vizita ministra Julie Bishop (eis Ministra Negósiu Estranjeiru Austrália) no adjunta ministra mai tan husi pacific cooperation nian ne’e konkorda atu alarga serbisu sazonál ba fali PLS.

Pacific Labour Scheme ne’e lahanesan seasonal worker ne’ebé fulan neen-fulan neen, maibé nia ejize dahuluk skill ida aas uitoan liután, depois ita bele haruka ema to’o 1.500, ne’e kapa’as tebes no sira bá ho vistu másimu tinan tolu, entaun hela ne’ebá la’ós serbisu de’it, maibé aprende étika traballu no koñesimentu ne’ebé di’ak lori mai ita-nia rai”.

Tanba ne’e maka koordena ho SEFOPE para PLS ne’e prepara ema ho di’ak liután tanba serbisu ne’e tenke ejize nivel koñesimentu no se bele kualifikasaun ho nivel médiu ba leten.

Kona-ba estranjeiru sira ne’ebé mai serbisu iha Timor-Leste, eis Ministru Justisa ne’e dehan tenke halo koordenasaun ho di’ak liután liuliu fó vistu traballu tanba balun dalaruma mai ho vistu turista de’it de repente hetan tiha ona vistu traballu.

“Sé maka fó vistu traballu, liuhusu reta ne’ebé formál, tuir lei ka la’e? Tanba Sekretáriu Estadu dehan nunka asina surat ida, mas haree ema barak mai serbisu iha ne’e, ne’ebé tenke halo koordenasaun, haree husi parte lejislasaaun nian, mekanizmu traballu tanba ne’e tenke ko’alia mós ho Ministériu Interirór liuliu iha parte imigrasaun nian”.

Jornalista: Maria Auxiliadora

Editora: Rita Almeida

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!