DILI, 11 juñu 2019 (TATOLI)-Padre Vigáriu Dioseze Dili, Juvito do Rego konsidera katak soe bebé hanesan aktu irresponsabilidade morál, ne’ebé kontra Maromak no kontra vida umanidade; moris ema nian, tanba ne’e aktu soe bebé hanesan krime no tenke kaer ema ne’ebé komete kazu ne’e.
“Ita iha lei, ita moris iha estadu de direitu ida ne’ebé ema tenke moris iha lei ida nia okos, ne’ebé halo krime tenke kaer,” hateten Amu Juvito do Rego ba Ajénsia TATOLI iha nia knaar fatin Lecidere, tersa (11/06) relasiona ho kazu soe bebé ne’ebé akontese foin lalais ne’e, iha Lahane.
Amu vigáriu ne’e esplika katak ho akontesimentu soe bebé ne’ebé foin lalais akontese sai nu’udar lisaun boot ba ema hotu hodi komprende bainhira hasoru situasaun nune’e tanba lei bele fila tuun sa’e.
Ho nune’e, Amu Juvito do Rego sujere, bainhira haree akontesimentu soe bebé ka dezastre ruma tenke bolu autoridade lokál sira, polísia sira mai haree, lalika ba kaer tanba dala barak akontesimentu sira hanesan ne’e akontese, ema ba ajuda ho intensaun di’ak atu ajuda maibé liman-fatin (sidik jari) iha, dehan fali ema ne’ebé mak ba ajuda ne’e mak iha intensaun atu oho.
“Ohin loron ne’e bele dehan katak lei ne’e agora ema bele fila tun fila sae konforme de’it se maka tuur iha ne’ebá no se maka iha enkosta iha ne’ebá. Ne’ebé, la’ós lei maka la’o maibé ema nia hakarak maka la’o tuir ema-nia hakarak. Ida ne’e maka problema,” dehan amu vigáriu ne’e.
Padre Vigáriu Dioseze Dili ne’e fó hanoin tan katak iha lei ema nian, ema ne’ebé sai kriminozu bele halai maibé iha Maromak nia futar oin la halai. “Justisa ne’e iha, lalika ta’uk. Maromak ne’e justu, se maka loos, se maka sala ne’e”.
Iha biban hanesan, situasaun ne’ebé akontese soe bebé iha fatin-fatin antes ne’e no foin daudaun iha Lahane, Dili ne’e, Padre Vigáriu Dioseze Dili, Juvito do Rego haklaken, iha ita-nia viajen moris loroloron, ita hasoru krime, hasoru lei tanba ne’e lei sira ne’ebé mak iha tenke sensibiliza ba povu atu hatene proteje aan.
Katak, polísia, Ministériu Justisa (MJ), Prokuradór Jerál Repúblika (PJR), Ministériu Públiku (MP) ka ema sira ne’e mak kaer lei tenke sensibiliza liuhusi mídia hanesan televizaun, eskola ka meius seluk tan atu ema bele komprende lei ne’ebé funsiona.
Amu Juvito do Rego esplika tan katak ohin loron ita tama ona iha mundu ne’ebé la iha orientasaun tanba ne’e fila fali ba edukasaun família nian.
Amu mós sujere, feto sira kuidadu aan nune’e mós ba mane presiza respeita ita-nia feton sira, hakarak namora tenke iha responsabilidade, tuir malu di’ak. Bainhira deside atu moris hamutuk tenke koñese malu didi’ak. Iha tempu estuda, forma aan didi’ak, atu nune’e bainhira kaben, iha edukasaun, iha serbisu atu nune’e bele sustenta família.
Nune’e mós sujere katak presiza respeita malu tanba ema Timór hatene respeita malu; mane sira respeitu feto sira, feto sira respeita aan no respeita inan-aman sira. Inan-aman haruka eskola ne’e eskola no la’ós atu aumenta problema ba inan-aman.
“Inan ho aman lakon tiha eskola to’o boot no eduka atu sai ema, maibé imi (oan sira) mai iha ne’e aumenta problema ba sira nune’e mós halo sira terus ba beibeik de’it. Ne’e oan laiha responsabilidade,” friza Padre Vigáriu Dioseze Dili, Juvito do Rego.
Lee mós notísia ne’e: http://www.tatoli.tl/2019/06/tlce-prontu-tulun-inan-sira-evita-soe-bebe/
http://www.tatoli.tl/2018/09/espoza-pr-presiza-buka-hatene-kauza-soe-bebe/
Jornalista : Nelia Rosario
Editór : Rafy Belo
