DILI, 29 setembru 2019 (TATOLI) – VIII Governu Konstitusionál liuhosi komisaun interministeriál, foin lalais ne’e hahú diskute negosiasaun apoiu finanseiru ba rekualifikasaun Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato, Comoro, Dili, nune’e bele análiza pontu situsaun ba planeamentu projetu ne’e.
Tuir nota husi Portál Governu, grupu traballu ne’e sei prepara planu dezenvolvimentu projetu liuhosi koordenasaun ho departamentu governamentál sira seluk, hodi garante kumprimentu ba ezijénsia no rekizitu tékniku, sosiál, ambientál, finanseiru no jurídiku sira.
Durante enkontru, grupu traballu halo aprezentasaun ida kona-ba planu asaun dezenvolvimentu rekualifikasaun aeroportu nian, no mós pontu situasaun progresu sira ne’ebé alkansa ona iha preparasaun planu projetu nian, nune’e mós komunika ona ho reprezentante instituisaun no ajénsia oin-oin.
Notísia Relevante: PM Hakarak Aeroportu Dili Di’ak Liu Oe-cusse
Maski Governu Japaun iha ona kompromisu atu ajuda Governu Timor-Leste iha konstrusaun aeroportu kapitál nasaun maibé seidauk iha akordu formál entre nasaun rua.
Haree ba Grant millaun $44 hosi Governu Japaun, maka Governu Timor-Leste sei halo planu ne’ebé di’ak no haree ba orsamentu husi parseiru ne’e hodi finansia ba verba saida de’it, nune’e iha kalkulasaun orsamentu adisionál hodi bele halo konstrusaun aeroportu ho padraun internasionál.
“Rekualifikasaun Aeroportu Internasionál Prezidente Nicolau Lobato nian, sei konta ho apoiu finanseiru husi Governu Japaun. Projetu ne’e prevee aumenta pista, harii torre kontrolu foun ida, rekualifikasaun terminál pasajeiru nian no hadi’a dalan sira ne’ebé fó asesu ba aeroportu”, refere nota husi ezekutivu sira ne’ebé Agéncia Tatoli asesu, ohin.
Pista ne’ebé agora daudaun iha aeroportu ho naruk metru 1850, tanba ne’e tékniku sira sei estuda hela opsaun oin-oin atu aumenta tan pista-nia naruk hodi bele garante aviaun boot bele tuun iha aeroportu.
“Durante periúdu rekualifikasaun nian, sei garante katak aeroportu sei funsiona nafatin”, informa nota komunikadu.
Notísia Relevante: Governu Hakarak Aeroportu Dili Ho Rekizitu Padraun Internasionál
Projetu ne’e, aleinde husi Governu Japaun, Timor-Leste konta mós ho apoiu husi parseiru dezenvolvimentu sira seluk hanesan Banku Dezenvolvimentu Aziátiku (ADB-sigla inglés), Banku Mundiál no Korporasaun Finanseiru Internasionál nian (IFC-sigla inglés).
Entretantu, Komisaun Interninisteriál harii bazeia husi despaixu Primeiru-Ministru, Taur Matan Ruak hodi halibur Grupu Traballu Interministeriál ba Projetu Dezenvolvimentu Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato.
Komisaun ne’e harii iha loron 24 maiu no prezide husi Ministru Estadu Prezidénsia Konsellu Ministru, Hermenegildo Augusto Cabral Pereira, kompostu husi Ministra Finansa ein-ezersísiu, Sara Lobo Brites, Ministru Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun, Dionísio Babo Soares, Ministru Obra Públika, Salvador Eugênio Soares dos Reis Pires no Ministru Transporte no Komunikasaun, José Agostinho da Silva.
Aleinde membru sira husi Komisaun Interministeriál, enkontru ne’e partisipa mós tékniku sira husi ministériu relevante hanesan Autoridade Nasionál Aviasaun Timor-Leste (ANATL) no Autoridade Aviasaun Sivíl Timor-Leste (AACTL-sigla portugés).
Governu Japaun Halo Desizaun Ikus
Antes ne’e, iha loron 23 abríl 2019, Governu Japaun iha ona desizaun ikus hodi fó grant ba konstrusaun Aeroportu Internasionál Nicolau Lobato, Comoro hamutuk millaun $44.
Orsamentu ne’e sei hadi’a komponente lima hanesan terminál pasajeiru, torre kontrolu, upfront, tax way no para fatin ba aviaun.
Tuir planu, kontrusaun aeroportu ne’e rasik sei hahú iha marsu 2020 no sei ramata iha fulan 20 nia laran, hafoin entrega ba Governu Timor-Leste.
Asina Ona Ezbosu Projetu Aeroportu
Iha loron 11 fevereiru 2019, Ministériu Transporte no Komunikasaun (MTK) liuhosi ANATL, I.P. ho JICA (Ajénsia Kooperasaun Internasionál Japaun-sigla inglés) konklui ona levantamentu preparatóriu hosi projetu hadi’a aeroportu Prezidente Nicolau Lobato Comoro.
Nune’e, parte rua asina ona Minuta Diskusaun ba Relatóriu Ezbosu ba projetu ne’ebé ho sasin hosi Ministru José Agostinho da Silva no Embaixadór Japaun iha Timor-Leste, Hiroshi Minami, inklui instituisaun relevante sira.
Jornalista: Julia Chatarina
Editór: Xisto Freitas
