DILI, 12 dezembru 2019 (TATOLI)-Governu Timor-Leste liuhosi Ministériu Defeza ho Komandu FALINTIL-Forsa Defeza Timor-Leste (F-FDTL) sei kolabora ho Governu Indonézia no Komandu Forsa Armada Indonéziu (TNI/Tentara Nasionál Indonesia) atu apoia malu asegura fronteira tasi ho rai maran entre rai rua.
Notísia Relevante : Ró Funu Indonézia Vizita TL hodi Hametin Kooperasaun
Kolaborasaun ne’e iha ona diskusaun entre parte relevante sira Indonézia ho Timor-Leste no sei ofisializa liuhosi akordu kooperasaun iha tempu besik nia laran.
Ministru Defeza, Filomeno da Paixão de Jesus, ohin, informa, iha tinan hirak liubá, komandu F-FDTL ho TNI halo tiha ona kooperasaun hanaran “INAMOR” ne’ebé fó dalan ba forsa F-FDTL ba tuir formasaun oi-oin iha Indonézia. Nune’e, tempu badak, parte rua sei estabelese tan kooperasaun iha area marítima nian.
“Almirante Komponente Naval TNI nian mai Timor-Leste ho nia ekipa hakarak estabelese kooperasaun ho ita Timor-Leste,” informa Ministru Filomeno da Paixão de Jesus, hafoin hala’o enkontru kordiál ho Almirante Komponente Naval TNI, Harjo Susmoro ho nia delegasaun iha Ministériu Defeza, Fatuhada, Dili.
Liuhosi vizita delegasaun militár Indonézia mai Timor-Leste ne’e, tuir Filomeno Paixão, katak pasu di’ak ida hodi hatudu ba mundu katak, forsa rai rua iha kooperasaun di’ak tebes. Nune’e, parte rua hein de’it Ministériu Negósiu Estranjeiru no Kooperasaun (MNEK) bele dezenvolve kooperasaun ne’e liuhosi asina akordu kooperasaun formál.
“Ita agradese tanba sira hakarak fó treinamentu no ezersísiu konjuntu hanesan mós Austrália halo ho Timor-Leste atu bele haree hamutuk seguransa iha fronteira rai rua,” Filomeno Paixão tenik.
Ministru Filomeno dehan, ba kestaun seguransa iha Kosta Súl Austrália hakarak ajuda halo kontrolu seguransa hamutuk. Nune’e iha parte Norte F-FDTL bele koopera fali ho TNI nian.
Biban ne’e, Almirante TNI, Harjo Susmoro dehan, vizita mai Timor-Leste hodi hala’o misaun diplomasia reprezenta Estadu haruka ró funu rua hanesan, KRI Usman Harun-359 ho KRI Sultan Iskandar Muda-367 mai Timor-Leste.
Ró funu rua ne’e haruka mai Timor-Leste hodi estabelese kooperasaun marítima entre Indonézia no nasaun ASEAN sira, inklui Timor-Leste ne’ebé iha baliza tasi no rai ho Indonézia.
“Ami nia misaun maka atu vizita nasaun viziñu sira ne’ebé halo baliza kedas ho Indonézia iha tasi no rai hodi hametin liután diplomasia,” Harjo Susmoro hateten.
TNI apresia tebes vizita ne’e hetan resposta di’ak hosi Governu no Komandu F-FDTL hodi estabelese kooperasaun iha futuru.
Durante estadia iha Timor-Leste, ekipa TNI ne’e konvida membru governu no komandante F-FDTL ho Polisia Nasional Timor-Leste (PNTL) atu halo mós vizita ba espozisaun hatudu arma militár nian iha ró militár rua ne’ebé para iha Portu Dili.
Iha fatin hanesan, Xefe Estadu Maiór Jenerál F-FDTL, Majór Jenerál Lere Anan Timur, apresia tebes ho vizita TNI nian mai Timor-Leste. Mezmu iha tinan 24 liubá forsa rua ‘inimigu’ ba malu, maibé ohin loron koopera malu di’ak tebes hodi bele sai mós ezemplu iha mundu.
Tuir Lere, problema rai rua nia iha pasadu hakerek ona iha livru osan mean rai rua nian hodi sai fali ezemplu ba rai seluk ne’ebé kontinua moris iha konflitu atu aprende husi esperiénsia Timor-Leste ho Indonézia.
Notísia Relevante : Lere Transmite Preokupasaun TNI Kona-ba Fiji Apoia Papua
Jornalista : Eugénio Pereira
Editór : Francisco Simões