DILI, 02 jullu 2021 (TATOLI)—Prezidente Repúblika (PR) Francisco Guterres ‘Lú Olo’ fó hanoin ba VIII Governu Konstitusionál lideradu Primeiru Ministru (PM), Taur Matan Ruak, uza Dekretu-Lei númeru 17/2020, altera iha setembru 2020 no rezolusaun ne’ebé Governu rasik aprova tiha ona, hodi halo nafatin pagamentu ba traballador sira-ne’ebé rejista iha liña-frente iha vijénsia COVID-19.
Ho Dekretu-Lei ikusliu kona-ba suplementu remuneratóriu, karik Prezidente Repúblika promulga, Governu atu selu de’it suplementu remuneratóriu ba traballadór sira, hosi abríl 2021 to’o dezembru 2021.
Prezidente Repúblika veta Dekretu-Lei foun ne’e la signifika katak traballadór sira lakon sira-nia direitu ba suplementu remuneratóriu ba serbisu ne’ebé halo tiha ona.
“Governu sei bele uza nafatin Dekretu-Lei ida tuan (uluk), númeru 17/2020, altera iha setembru 2020, no rezolusaun ne’ebé Governu rasik aprova tiha ona, hodi halo nafatin pagamentu ba traballadór sira-ne’ebé rejista sira-nia tempu serbisu iha liña-frente,” refere komunikadu imprensa ne’ebé Agência TATOLI asesu hosi Palásiu Prezidensiál Nicolau Lobato, Bairru Pite, Dili, sesta ne’e.
Governu bele mós halo medida foun atu regulamenta oinsá selu direitu traballadór sira-nian ba suplementu remuneratóriu ba kotuk no ajusta pagamentu sira ne’ebé prevé iha orsamentu.
“Se Ministériu Finansa la tau osan natoon iha orsamentu tinan ida-ne’e, Governu bele hetan dalan seluk atu nune’e traballadór sira labele lakon sira-nia direitu,” Xefe Estadu hateten.
Haree ba Konstituisaun, lei no regulamentu hotu-hotu ne’ebé iha relasaun ho diploma ne’e, mak Prezidente Repúblika deside veta politikamente no haruka fila ba Governu hodi hadi’ak no hato’o fali seluk ida, ne’ebé hatuur prazu maibé tanen nafatin direitu traballadór sira-nian.
Prezidénsia Repúblika liuhosi Xefe Casa Civil, Francisco de Vasconcelos, haktuir, iha loron 2 juñu 2021, Konsellu Ministru aprova Dekretu-Lei ida tán kona-ba suplementu remuneratóriu ba funsionáriu públiku sira, ajente no traballadór administrasaun públika ne’ebé hala’o sira-nia atividade profisionál iha serbisu prevensaun ka kontrola COVID-19 ka iha kondisaun bele hetan vírus SARS-Cov2.
Komunidade impresa ne’ebé Agência TATOLI asesu ne’e esplika, Konstituisaun haruka hodi Governu haruka diploma ne’e mai Prezidente Repúblika tetu. Maibé molok Dekretu-Lei foun ne’e tama, Governu, liuhosi aktu lejislativu balun, fó tiha ona direitu ba suplementu remuneratóriu hodi rekompensa traballador sira-ne’ebé serbisu ho risku hetan moras COVID-19.
Tanba moras COVID-19, direitu ba suplementu remuneratóriu ne’e regula ho Dekretu-Lei 17/2020 , hahú iha 28 marsu 2020. Dekretu-Lei ne’e iha regra espesífiku ba de’it tempu COVID-19 no tanba ne’e konta ho finansiamentu hosi Fundu COVID-19.
Komunikadu imprensa hosi Palásiu Prezidensiál ne’e hateten, iha dekretu-lei ne’e Governu la define prazu bainhira mak direitu espesífiku ne’e hotu.
Iha 12 maiu 2020, Governu aprova Rezolusaun ho regra oioin, inklui simu pagamentu suplementu remuneratóriu, fulan-fulan, tuir kategoria idak-idak nian, valór ba loron serbisu halo tiha ona no sá atividade mak ida-idak halo ho efeitu hosi 28 marsu 2020.
Iha setembru mosu Dekretu-Lei foun ne’ ebé altera ida uluk kona-ba suplementu remuneratóriu maibé la hateten bainhira mak direitu ne’e hotu.
Hosi marsu 2020, Governu selu de’ it suplementu remuneratóriu ba fulan rua mak fulan abríl no maiu 2020. Governu justifika katak suspende pagamentu ba suplementu remuneratóriu tanba iha fulan-juñu 2020, laiha Estadu Emerjénsia.
Xefe Estadu hateten, biar Estadu Emerjénsia laiha loron 40, hosi 27 juñu to’o 05 agostu 2020, risku atu hetan moras COVID-19 kontinua iha períodu ne’e to’o ohin loron. Nune’e, traballador sira-ne’ebé rejista sira-nia tempu serbisu to’o ohin loron, labele lakon sira-nia direitu ba suplementu remuneratóriu.
Jornalista : Evaristo Soares Martins
Editór : Cancio Ximenes