iklan

NASIONÁL, INTERNASIONÁL, HEADLINE, POLÍTIKA

Prezidente Parlamentu 110 partisipa konferénsia dalimak iha Áustria

Prezidente Parlamentu 110 partisipa konferénsia dalimak iha Áustria

Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopez.

DILI, 08 setembru 2021 (TATOLI)–Prezidente Parlamentu hosi nasaun 110 mak partisipa konferénsia dalimak kona-ba Uniaun Interparlametár (IPU-sigla inglés) ne’ebé realiza iha sidade Viena, Áustria, hahú hosi loron 07-08 setembru 2021 ne’e, sei foka liu ba asuntu mundiál haat.

Notísia Relevante: Aban, Prezidente Parlamentu Nasionál dezloka ba Áustria

Konferénsia Mundial ne’e partisipa husi Prezidente Parlamentu sira hamutuk 110 hosi nasaun 115 ne’ebé organiza hosi IPU ho Parlamentu Áustria nian no serbisu hamutuk ho Organizasaun Nasaun Unida (ONU).

Hosi parte parlamentu Timor-Leste nian lidera hosi Prezidente Parlamentu Nasionál, Deputadu Aniceto Guterres Lopes, ne’ebé akompaña hosi Vise-Prezidente Luis Roberto da Silva no Deputadu António da Conceição.

“Timor Leste hanesan defensór kleur oinsá iha nesesidade reziliénsia ba efeitu mudansa klimátika hodi luta ba dezenvolvimentu sustentável,” Prezidente Parlamentu Nasionál, Aniceto Longuinhos Guterres Lopes, informa liuhosi komunikadu imprensa ne’ebé Agência TATOLI asesu, kuarta ne’e.

Tema jerál ne’ebé ko’alia durante konferénsia mak oinsá kombate COVID-19, rekuperasaun ekonómika, alterasaun klimátika no dezenvolvimentu sustentável.

Prezidente Parlamentu Nasionál iha intervensaun hateten, iha dékada ikus ne’e mundu enfrenta transformasaun boot iha nível polítika no ekonomika, maske iha dezafiu global ne’ebe mosu ho komplexidade balun, alterasaun klimátika kontinua aumenta no efeitu pandemia COVID-19.

Aniceto Guterres informa, nasaun sira seluk, konfinamentu ne’ebé kauza hosi pandemia COVID-19 afeta ba setór sosiál no ekonomia iha kontrasaun 7,8% iha 2020 ho aumentu uitoan 1,8% ba 2021, ho previzaun aumentu 0,5% iha 2021 ba 2,0% iha 2022.

Nia argumenta, atu enfrenta dezafiu hirak ne’e, Timor-Leste reforsa ona medida ekonomika, saúde públika no proteje família vulnerável sira no setór emprezariál sira liuhosi subsídiu insentivu.

Nune’e mós atu rekupera pandemia COVID-19, Governu aselera vasinasaun kuaze 27,8% populasaun mak simu ona vasina kompletu, entretantu 52,5% populasaun simu ona vasina doze dahuluk.

Iha abril tinan ne’e, Timor-Leste enfrenta siklone ne’ebé estraga infraestrutura bázika sira, halakon ema-nia vida no zona agrikultór sira hodi rezulta lakon liu millaun $200. Hosi dezafiu hirak-ne’e Timor-Leste ho organizasaun sira seluk sente presiza iha reziliénsia ba alterasaun klimátika no luta ba dezenvolvimentu sustentável.

Tuir ajenda ne’e mak iha, konferensia ne’e sei kontinua iha loron 8 fulan-setembru hodi diskute kona-ba asuntu importante sira ne’ebe koloka ona, no konferénsia ne’e rasik hala’o tinan-lima dala-ida.

Uniaun Interparlamentár (UIP) funda iha tinan 1889 nu’udar organizasaun ida-ne’ebé ho objetivu rezolve konflitu sira liuhosi arbitrajen internasionál.

Tuir sítiu https://www.ipu.org/national-parliaments ne’ebé Agência TATOLI, asesu katak Konferénsia Mundiál entre Parlamentu sira iha mundu tomak hala’o iha loron 7 no 8 setembru, iha sidade Viena, Áustria.

Iha sítiu IPU nian fó-sai katak, kada nasaun iha mundu iha forma parlamentu oioin ne’ebé ho sistema parlamentár enkuadra ho kategoria rua: bikameral no unikameral.

Hosi nasaun 193 iha mundu, iha nasaun 79 mak kategoriza bikameral no nasaun 113 mak kategoriza unikameral, nune’e membru UIP/IPU hamutuk 179.

Nasaun hirak-ne’ebé sai membru UIP/IPU mak hanesan Timor-Leste, Afeganistaun, Albania, Aljeria, Andorra, Angola, Arjentina, Arménia, Austrália, Áustria, Azerbaijaun, Bahamas, Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Beljia, Belize, Benin, Butaun (Bhutan), Brazil, Brunei Darussalam, Bulgaria, Burkina Faso.

Nune’e mós, Burundi, Cabo Verde, Cambodia, Cameroon, Canada, Repúblika Áfrika Sentrál, Chad, Xile, Xina,  Kolumbia, Comoros, Congo, Kosta Rika, Kroasia, Kuba, Cyprus no seluk tán.

Jornalista : Evaristo Soares Martins

Editór      : Cancio Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!