DILI, 28 setembru 2021 (TATOLI)-Sentru Nasionál Chega (CNC-sigla portugés) tersa ne’e, asina Memorandum of Understanding (MoU) ho Komité Orientadór 25 Novembru hodi hametin kooperasaun servisu iha área sientífiku no akadémiku liliu atu oinsá partilla no forñese dokumentu istóriku no mós rezultadu peskiza no seluk tan.
Diretór CNC Hugo Maria Fernandes hateten nota entedimentu ne’e ho objetivu boot mak hametin kapasidade instituisaun CNC ho komité Orientadór 25 novembru nian, tanba instituisaun rua ne’e harii husi Governu no Estadu ho nia natureza jurídiku no servisu ne’ebé mak espesífiku.
“Liuhosi kooperasaun ne’e fahe mós rekursu ema nian iha CNC rekursu ne’ebé mak sufisiente atu fahe esperénsia peskiza kona-ba ita-nia pasadu no mós husi aspetu prezervasaun memória, tanba ko’alia kona-ba arkivu nian CNC iha rekursu kapasidade sistema polítika ne’ebé mak bele tulun komité orientador iha prosesu dokumentasaun no prosesu prezervasaun arkivu evidénsia sira ne’ebé mak daudaun ne’e kolleta hela no oinsá mak atu halo,” Hugo hateten iha CNC Balide Dili.
Tinan oin, nia dehan CNC sei planea ona sei estabelese Sentru Arkivu Modernu foun ho sistema dijitalizasaun hodi prezerva istoria pasadu ho di’ak no seguru no mós asesivél ba nasaun.
Iha fatin hanesan Embaixadór Komité Orientadór 25, Constâncio Pinto hateten Komité Orientadór 25 novembru, hanesan instituisaun foun ida ne’ebé mak harii iha tinan 2017 liuhosi rezolusaun Konsellu Ministru ho nia papél ne’ebé espesífiku liu mak hakerek istória partisipasaun juventude iha luta ba ukun rasik aan ninian.
“Maibé hafoin komité hala’o ninia peskiza iha mós ezijénsia husi Xanana Gusmão atu haree kle’an liután área ida ne’e.Tanba ne’e mak alende partisipasaun juventude iha frente urbana klandestina ita-nia istória ne’e komplikadu tebes entaun presiza asesu ba informasaun,” nia hateten.
Nia hateten ho kooperasaun ho CNC ne’e sei ajuda Komité Orientadór liliu fornese dadus sira nune’e bele hatuur loloos istoria luta ba ukun rasik an nian.
“Tanba ohin loron ita-nia istória konta rohan de’it balun inventa mak barak tanba ne’e ita hamutuk presiza hatuur fali istória sira ne’e, liuhosi ita-nia kooperasaun tanba dala ruma mós livru arkivu balun ne’ebé ami iha CNC mós laiha no dala ruma livru arkivu balun ne’ebé CNC iha ami laiha, entaun liuhosi asina ne’e bele tau hamutuk, hadi’a di’ak liután,” nia hateten.
Entertantu, MoU ne’e ho durasaun tinan rua hahú husi 2021 to’o 2023 no iha posbilidade sei estende tan iha futuru.
Jornalista Arminda Fonseca
Editór : Agapito dos Santos