DILI, 02 dezembru 2021 (TATOLI)-Konsellu Imprensa (CI, sigla portugés) Timor-Leste, kinta ne’e realiza Dili fórum diálogu 2021 ho tema mídia konvensionál iha era dijitalizasaun ne’ebé konvida péritu sira hosi rejiaun Sudeste Aziátika no Pasífika hodi halibur esperiénsia no perspetiva.
Atividade ne’e realiza hosi rezultadu konferénsia internasionál iha loron 10 maiu 2017, ho tema promove liberdade imprensa no espresaun iha rejiaun Sudeste Aziátika no Pasífika ho nia sub-tema Konsellu Imprensa ba sosiedade demokátika.

Prezidente CI, Virgílio da Silva Guterres, konsidera, fórum diálogu internasionál ne’e importante, tanba hanesan eventu anuál hodi partilla esperiénsia hosi péritu atu promove liberdade espresaun iha nasaun idaidak.
“Mídia konvensionál hahú lakon ninia relevánsia ka relevánsia ne’e hahú menús ona, katak ema ladún tuir. Entaun hosi eventu ne’e bele rona esperiénsia hosi parte péritu, nune’e ita hatene sei iha relevánsia ba ita atu temi mídia konvensionál ka benefísiu mídia ne’e la eziste ona,” Prezidente CI hateten iha salaun Delta Nova.
Notísia relevante: CI motiva jornalista kontinua servisu ho profisionál divulga informasaun
Nune’e, liu biban ne’e parseiru sira bele fó referénsia ba Timor-Leste hodi bele hatene foti desizaun.
“Karik diálogu ne’e parseiru sira fó referénsia dehan agora ema lee jornál laiha ona, entaun ita tenke brani foti desizaun, ba oin tenke ho dijitál, laiha ona dalan atu imprime jornál tanba ema la lee ona, maibé rezultadu ne’e sai mai diferente, katak ema ne’ebé lee mídia imprime sai patrimóniu umanidade no buka atu konserva, entaun ita tenke hanoin hamutuk halo advokasia,” nia akresenta.
Advokasia mak oinsá papél mídia-na’in sira bele konserva mídia imprime no papél Estadu atu halo intervensaun hodi garante ezisténsia mídia ne’e.
“Atu konvensionál ka dijitál, esforsu hotu atu garante plataforma oioin sira bele fó kontribuisaun signifikante ba esforsu harii sosiedade demoktrátiku, bazea ba igualdade no liberdade,” Virgílio Guterres subliña.

Iha biban hanesan, eis Prezidente Repúblika, José Manuel Ramos Horta, ne’ebé halo abertura ba fórum ne’e, iha ninia diskursu husu ba mídia konvensionál sira atu prepara-an hasoru transformasaun era dijitál liuhosi plataforma sira.
“Mídia imprime agora mosu mai ho tema oioin, maibé daudaun iha difikuldade, ema laiha tempu atu lee, tanba sira prefere lee uza plataforma dijitál hanesan telemóvel,” nia dehan.
Aleinde ne’e, nia dehan, bainhira halo predisaun, mídia ne’ebé susar lakon mak rádiu, tanba plataforma ne’e nu’udar mídia antiga molok mosu mídia imprime.
Tanba ne’e, eis diplomata ne’e apresiasaun ba CI ho realizasaun diálogu internasionál hodi rona esperiénsia no perspetiva oin-oin, tanba mundu dijitál kontinua iha mudansa.
Fórum diálogu internasionál ne’e realiza ho kolaborasaun parseiru sira hanesan United Nations Educational, Scientific and Cultural (UNESCO) no United Nations Development Programme (UNDP).
Oradór iha fórum ne’e mak hanesan, José Ramos Horta, Mohamed Djelid (UNESCO Jakarta), Ministru Asuntu Parlamentár no Komunikasaun Sosiál (MAPKOMS) Francisco Martins da Costa Jeronimo, Sekretaria Estadu Komunikasaun Sosiál (SEKOMS) Merício Juvinal ‘Akara’, Muhammad Nuh (Indonezia), Bob Howarth, Adelino Gomes (Portugal), Jornalista senior Chavarong Limpatamapane (Thailand), Jorge Manuel de Araujo Serano (GMN-TV) no Suzana Cardoso (Timor Post).
Atividade ne’e hetan partisipasaun másimu hosi estudante unversitáriu hanesan Universidade da Paz (UNPAZ) Universidade Nasional Timor-Lorosa’e (UNTL), Universidade Orientál (UNITAL), Universidade Dili (UNDIL) inklui reprezentante hosi mídia sira iha Timor-Leste hanesan online, rádiu, no imprime.
Jornalista : Arminda Fonseca
Editora : Julia Chatarina