iklan

NASIONÁL, HEADLINE, MANATUTO, POLÍTIKA

Eleitu ba PR, Lere hakarak promove diálogu lori povu ba moris di’ak

Eleitu ba PR, Lere hakarak promove diálogu lori povu ba moris di’ak

Kandidatura Prezidente Repúblika periodu 2022-2027, Tito da Costa Cristovão "Lere Anan Timur", realiza kampaña ho tipu komisiu, Iha Kampu Eis Merkadu Munisipiu Manatuto, kuarta (02/03). Imajen Tatoli/Francisco Sony

MANATUTO, 02 marsu 2022 (TATOLI)— Kandidatu Prezidente Repúblika períodu 2022-2027 ho númeru sorteiu 8, Lere Anan Timur, hateten nia parte hetan votu konfiansa hosi povu hodi eleitu ba Prezidente Repúblika mak hakarak promove diálogu hodi garante estabilidade no lori povu ba moris di’ak.

“Bainhira sai Prezidente Repúblika, ha’u tenke buka líder hotu, atu ami tuur hamutuk haree nasaun ne’e nia futuru hodi lori povu ba moris di’ak. Tanba ita labele moris de’it ho empase polítika hodi sakrifika povu nia moris de’it,” Kandidatu PR Lere hateten liuhosi kampaña aberta iha kampu eis merkadu Manatuto, kuarta ne’e.

Notísia relevante: Manán iha eleisaun, kandidata Milena Pires hakarak hadi’a povu nia moris

Tenente Jenerál Reformadu ne’e mós husu ba povu hotu iha fatin ne’ebé de’it mak hadomi Xanana Gusmão atu hadomi mós Lere Anan Timur hodi lori ba Prezidente Repúblika.

Kandidatu Prezidente Repúblika periodu 2022-2027, Lere Anan Timur. Imajen Tatoli/Francisco Sony

“Manatutu oan sira, imi hadomi maun Xanana imi mós tenke hadomi ha’u, ha’u jenerál ida mak hakarak sai Prezidente Repúblika.  Ha’u kandidata an ho independente, maibé ha’u nafatin ema FRETILIN,” nia akresenta.

Nune’e, Lere promete bainhira sai Prezidente Repúblika sei promove diálogu entre líder sira hotu atu hametin rekonsiliasaun hodi ema hotu moris iha estabilidade.

“Ha’u nia misaun no vizaun mak sai Prezidente la’ós buat ne’ebé difisil, maibé ha’u sai Prezidente atu marka diferente ho ida ne’e ha’u hakarak serbí nasaun ida ne’e hosi Prezidente Repúblika. Ha’u Jenerál ne’ebé berani sai kandidatu ba PR, bainhira sai Prezidente ha’u tenke sai simbolu unidade nasionál, ha’u sei obriga ema hotu promove unidade nasionál,” nia afirma.

Tanba ukun-an ida ne’e atu povu hotu bele moris di’ak, la’ós husik povu moris nafatin nune’e. Tanba ne’e sai duni Prezidente Repúblika sei halo diferente atu lori povu ne’e ba moris di’ak.

Kampaña dahuluk hosi Kandidatu PR Lere Anan Timur ne’e hala’o iha kampu eis merkadu munisípiu Manatuto ne’ebé hetan partisipasaun másimu hosi simpatizante hosi Manatutu-oan no hetan seguransa másimu hosi Polisia Nasional Timor – Leste (PNTL) no observa direta hosi Komisaun Nasionál Eleisaun (CNE,sigla Portugés).

Iha kampaña ne’e, simpatizante sira balun utiliza bandeira partidu nian hanesan FRETILIN, Partidu Libertasaun Popular (PLP), CNRT no FALINTIL nian.

Tuir oráriu kampaña ne’ebé fó sai hosi Komisaun Nasionál Eleisaun (CNE-sigla portugés) hahú ohin 02 marsu no sei ramata 16 marsu tinan ne’e.

Biografia Kandidatu Lere Anan Timur

Kandidatura Prezidente Repúblika periudu 2022-2027, Tito da Costa Cristovão “Lere Anan Timur”. Imajen Tatoli/Francisco Sony

Tito da Costa Cristovão ho naran konesidu Lere Anan Timur, moris iha Dara Maras, postu administrativu Iliomar, munisipiu Lautem, iha 02 fevreiru 1952, nuudar oan-mane hosi Domingos dos Santos no Filipa dos Santos.

Lere hanesan oan mane boot hosi maun-alin na’in-neen ne’ebé kompostu hosi feto rua no mane haat.

Iha tinan 1960 nia tama iha eskola báziku iha Fuiloro no ramata iha tinan 1965, hosi tinan 1965-1968 nia ramata nia estudu iha síkulu da-huluk iha eskola ida ne’ebé administra hosi militar Portugés no iha tinan 1969 nia tama iha Eskola Agrikola Fatumaca no ramata iha tinan 1973.

Iha tinan 1974, Lere tama iha ezersitu Portugés no rekruta iha Aileu no koloka nuudar motorista iha kuartál Jenerál Taibessi Dili. Iha tinan 1975 nia transfere ba Caicoli ba destasementu paraquedista da-huluk, Nune’e iha jullu tinan hanesan nia husu lisensa hodi estájiu iha Fatumaca, antes tinan ne’e nia rohan nia kontinua hela iha Iliomar.

Iha 20 agostu 1975 ho fundasaun FALINTIL Forsa Armada FRETILIN nian, Lere adere ba filleira nuudar asistente politika.

Lere Anan Timur sei iha Iliomar iha 07 dezembru 1975, bainhira Indonezia hahú halo invazaun mai Timor-Leste. Hafoin invazaun hamutuk ho organizasaun no protesaun ba populasaun iha baze apoiu rejiaun no zona rezisténsia, Lere asume kargu nuudar asistente politika zona Iliomar.

Iha tinan 1976, Lere hetan fiar hodi sai hanesan sekretária zona Marabia inklui zona Iliomar. Iha tinan 1977 ho restruturasaun FRETILIN nian hetan fiar hodi sai sekretáriu zona “Tractor” inklui parte Lospalos, Iliomar no Lore no sekretáriu RENAL (Rekonstrusaun Nasional) la kleur de’it Lere hetan tan konfiansa hanesan delegadu komisariu, kargu ne’ebé nia okupa to’o baze apoiu rahun iha novembru 1978.

Ho inisiu funu guerilla iha tinan 1979 hafoin baze apoiu rahun no populasaun sira fila ba ida-idak nia fatin no Lere kontinua hela iha ai-laran iha rejiaun ai-laran Iliomar, Lore, Lospalos ho kargu ne’e to’o tinan 1980 nia rohan.

Iha tinan 1981, realiza konferénsia nasionál Maubai dahuluk iha rejiaun Viqueque, Lere hetan fiar hosi Komite Sentrál FRETILIN hodi asume kargu nuudar komisáriu polítiku no responsavél prinsipál polítiku rejiaun funu sei nafatin.

Iha fulan marsu 1983, rezisténsia no reprezentante militár Indonézia konkorda atu halo cessar-fogo (gencatan senjata), maske kras ne’ebé halo iha funu agostu tinan ne’ebé halo ramata akordu ne’e.  Nune’e iha fulan-jullu, Lere hetan mudansa ba rejiaun haksolok iha zona Ainaro no Suai ho kargu nuudar responsavél prinsipál rejiaun.

Iha marsu 1984, Lere hetan kanek iha tiru malu no evakua ba Kablaki-hun iha Rotuto no iha ne’ebá nia hela to’o fulan outubru nia rohan.

Tama ba tinan 1985, Lere hetan nomeasaun hanesan Komandante Unidade da-haat. Iha tinan 1987 ho despartidarizasaun brasu armada FRETILIN, Lere asume funsaun militár estritamente iha ámbitu FALINTIL.

Iha tinan 1990 nia transfere ba rejiaun Ponta Leste hanesan responsavel prinsipál no primeiru komandante rejiaun, iha ne’ebé nia hela to’o funu ramata. Iha tinan 1997 nia hetan nomeasaun hanesan Sub-Xefe Estadu Maiór FALINTIL.

Iha fulan jullu 1999, FALINTIL unilateralmente fahe ba akontamentu haat no Lere responsavel ba akontamentu Atelari iha Ponta Leste.

Iha 30 agostu 1999, iha referendum ida ne’ebé organiza hosi Organizasaun Nasoun Unida (ONU) povu Timor-Leste hili atu ukun rasik an to’o rezultadu hatudu duni Timor-Leste manán no sai nasaun independente.

Iha 01 fevereiru 2001, iha munisípiu Aileu, Lere hetan promosaun hodi sai hanesan Koronél F-FDTL iha serimónia ida ne’ebé lidera hosi Administradór tranzisaun ONU, Sergio Vieira de Melo.

Iha 20 maiu 2002, iha restaurasaun independensia, Lere hanesan Xefe Estadu Maiór das F-FDTL. Iha 07 dezembru 2006, Lere hetan kondekorasaun ordem Guerrilla hosi Prezidente RDTL.

Iha tinan 2007, Prezidente RDTL kondekora Lere ba nia servisu operasaun halibur, operasaun konjunta ida entre F-FDTL no PNTL ne’ebé ho objetivu atu re-estabelese seguransa no ordem iha nasaun ne’ebé foin krize polítika iha 2006.

Iha 28 novembru 2009, Lere promove ba Brigadeiru Jenerál no Vise Xefe Estadu Maiór Jeneral F-FDTL hosi Prezidente Repúblika,José Ramos Horta.

Iha 20 agostu 2011, iha serimonia omenajen agradesementu no rekoinesimentu ba eis komandante ba luta libertasaun, Lere ofisialmente dezmobilizadu hosi FALINTIL no kondekoradu hamutuk ho eis komandante hamutuk 235.

Iha 06 outubru 2011, Lere hetan promosaun sai hanesan Xefe Estadu Maiór Forsa Armada, Maijór Jenerál hosi Prezidente RDTL José Ramos Horta.

Entretantu, Lere Anan Timur kaben iha tinan 1956 ho Elsa Pinto ne’ebé mate bainhira hahoris oan da-ruak iha tinan 1981. Lere iha oan na’in rua Carlos Alu da Costa moris iha tinan 1978 no Elito Oan Kiak moris iha 1981.

Iha 2001, Lere kaben ho Cidalia Mesquita Lera Ximenes da Costa, sira iha oan na’in neen hanesan mane-ida no feto na’in-lima.

Lere ko’alia lian haat nuudar lian maternal iha Timor – Leste hanesan Tetun, Fataluku, Makasae, Makalero no Portugés.

Notísia relevante: Kandidatu PR Rogério Lobato kansela kampaña aberta iha Gleno

Jornalista : Hortencio Sanchez

Editór      : Florencio Miranda Ximenes

iklan
iklan

Leave a Reply

iklan
error: Content is protected !!